ولت ارز دیجیتال، یک کیف پول در فضای بلاکچین است که با استفاده از فرایندهای رمزنگاری شده، به دو روش آنلاین و آفلاین امکان نگهداری داراییهای دیجیتال را فراهم میکند؛ از این رو، بسته به نیاز کاربران، ولت‌های مختلفی با قابلیت‌ها سطح امنیت متفاوت در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارند که انتخاب از میان آن‌ها، بسته به نوع استفاده، میزان مهارت کاربر و .... انجام میشود.
کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
کیف پول ارز دیجیتال یک نرمافزار یا دستگاه است که برای نگهداری داراییهای دیجیتال مانند ارزهای دیجیتال، ان اف تی (NFT) و ... مورد استفاده قرار میگیرد؛ همچنین، ولت کریپتو، به بلاکچین متصل است و با استفاده از آن، امکان ایجاد تراکنش و انتقال داراییهای دیجیتال به آدرس‌های مختلف وجود دارد.
ولت‌های ارز دیجیتال مختلفی وجود دارند که هرکدام ویژگی‌ها و امکانات مختص به خود را دارند؛ اما، نحوه کارکرد اکثر آن‌ها یکسان است؛ ولت‌های کریپتو با استفاده از کلید عمومی (Public Key) و کلید خصوصی (Private Key)، امکان مشاهده موجودی و ایجاد تراکنش در بلاکچین را فراهم می‌کنند.
مزایا و معایب کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
استفاده از ولت ارز دیجیتال موجب راحتی در انتقال دارایی، کنترل کامل و نگهداری دارایی به صورت شخصی و بدون دخالت بانک یا نهادهای خاص و ... میشود؛ اما، معایبی مانند وابستگی به اینترنت و ریسک حملات سایبری، ریسک از دست دادن کلید خصوصی و ... را به همراه دارد. مزایا و معایب کیف پول ارز دیجیتال:
مزایا | معایب |
امنیت بالا | وابستگی به اینترنت |
عدم دسترسی بانک، دولت یا نهادهای مختلف به دارایی | ریسک از دست دادن کلید خصوصی |
حمل و نقل آسان | نیاز به آموزش برای استفاده |
امکان استفاده از اثر انگشت و چهره برای افزایش امنیت | ریسک مشکلات فنی کیف پول |
نحوه کار کیف پول ارز دیجیتال چگونه است؟
کیف پول ارزهای دیجیتال، با اتصال به بلاکچین و استفاده از قابلیت‌های آن، امکان ایجاد تراکنش‌های مختلف را در بلاکچین فراهم میکند؛ ولت کریپتو، با استفاده از کلید خصوصی، دسترسی لازم برای انتقال دارایی بلاکچینی را ایجاد میکند.
بر خلاف باور عموم، ولت کریپتو، داراییهای دیجیتال را در خود ذخیره نمی‌کند و ارزهای دیجیتال، همیشه در شبکه بلاکچینی قرار دارند؛ بدین ترتیب، ولت ارز دیجیتال با ایجاد کلید خصوصی و عمومی، دسترسی مالک ولت را به دارایی دیجیتال خود ایجاد میکند.
کلید خصوصی و کلید عمومی کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
کلید عمومی یک کد متشکل از اعداد و حروف است که به عنوان آدرس کیف پول از آن استفاده میشود؛ از این رو، مانند شماره حساب بانکی، عمل کرده و برای دریافت داراییهای دیجیتال بدون به خطر افتادن امنیت کیف پول به اشتراک گذاشته میشود.
کلید خصوصی، درواقع کلید دسترسی به داراییهای داخل ولت کریپتو است؛ این کلید، مانند کلید عمومی کدی بلند است که به دلیل ایجاد سهولت در نگهداری و استفاده به صورت عبارت 12 تا 24 کلمه‌ای به صاحب ولت ارائه داده میشود؛ از این رو، از دست دادن کلید خصوصی ولت به منزله از دست دادن ولت و داراییهای داخل آن است.
نحوه انجام تراکنش
با ایجاد تراکنش توسط صاحب ولت، کیف پول ارز دیجیتال با استفاده از کلید خصوصی، تراکنش را امضا میکند؛ سپس، با این امضا مالکیت صاحب ولت بر دارایی تایید شده و تراکنش ساخته شده به بلاکچین ارسال میشود تا توسط اعتبارسنج‌ها یا ماینر‌ها تایید و در نهایت در بستر بلاکچین ثبت شود.
انواع ولت ارز دیجیتال
به صورت کلی دو نوع ولت ارز دیجیتال وجود دارد:
- کیف پول سرد (Cold Wallet)
- کیف پول گرم (Hot Wallet)
کیف پول گرم (Hot Wallet)
ولت‌های گرم (Hot Wallet)، نرم‌افزارهایی متصل به اینترنت هستند که کلید‌های کیف پول را به صورت آنلاین نگهداری کرده که به روش‌های مختلفی مانند اپلیکیشن موبایل، افزونه مرورگر، تحت وب و ... ارائه می‌شوند. انواع کیف پول گرم (Hot Wallet):
- کیف پول دسکتاپ (Desktop Wallet)
- کیف پول موبایل (Mobile Wallet)
- کیف پول تحت وب (Web Wallet)
- کیف پول افزونه مرورگر (Browser Extension Wallets)
کیف پول سرد (Cold Wallet)
کیف سرد (Cold Wallet)، کلید‌های خصوصی را به صورت آفلاین نگهداری کرده و به اینترنت متصل نیست؛ از این رو، امنیت بالاتری را نسبت به کیف پول‌های سرد فراهم میکند؛ اما، با توجه به آنلاین نبودن آن‌ها، دسترسی و استفاده از داراییهای دیجیتال، به نسبت کیف پول گرم سخت‌تر است.
این نوع ولت‌ها، معمولا به صورت یک حافظه USB ارائه می‌شوند؛ از این رو، برای استفاده از داراییهای داخل آن، اتصال به یک کامپیوتر و اینترنت موردنیاز است.
تفاوت کیف پول حضانتی (Custodial) و غیر حضانتی (Non-Custodial)
کیف پول‌های ارز دیجیتال، بنا بر رویکردشان در مقابله با کلید خصوصی به دو دسته حضانتی (Custodial) و غیر حضانتی (Non-Custodial) تقسیم می‌شوند.
کیف پول حضانتی (Custodial)
در این دسته از کیف پول‌ها، پلتفرم ارائه‌دهنده کیف پول، از کلید خصوصی نگهداری کرده و برای دسترسی صاحب ولت، یک نام کاربری و کلمه عبور تعیین میکند؛ از این رو، از دست دادن آن کلمه عبور خطری نداشته و صرفا با ارائه مشخصات هویتی یا درخواست ارسال کلمه عبور به ایمیل صاحب حساب، ولت و دارایی آن بازیابی می‌شوند.
استفاده از کیف پول حضانتی، با ریسک‌هایی مانند ریسک مسدود شدن حساب توسط صاحب پلتفرم، خطرات هک و حملات سایبری، ورشکستگی پلتفرم ارائه دهنده خدمات و ... همراه است.
کیف پول غیر حضانتی (Non-Custodial)
در این دسته از کیف پول‌ها، کلید خصوصی به صاحب ولت ارائه شده و هیچ شخص دیگری به آن دسترسی ندارد؛ از این رو، کنترل کامل دارایی بر عهده مالک ولت است؛ همچنین، درصورت از دست دادن کلید خصوصی توسط صاحب ولت، هیچ راهی برای بازیابی کلید خصوصی وجود نخواد داشت و عملا دارایی برای همیشه در آن ولت قفل میشود.
استفاده از کیف پول غیر حضانتی (Non-Custodial) باعث میشود تا هیچ شخص، دولت یا نهادی جز صاحب ولت به آن دارایی دسترسی نداشته باشد؛ اما، در این کیف پول، مسئولیت کامل نگهداری دارایی کاملا بر عهده صاحب ولت بوده و این مورد به خودی خود سنگین است.
نکات مهم برای نگهداری عبارت بازیابی
عبارت بازیابی (Recovery Phrases)، همان کلید خصوصی ولت است که درصورت از دست دادن آن، به هیچ‌عنوان امکان دسترسی به دارایی داخل ولت وجود نخواهد داشت؛ از این رو، رعایت نکاتی مانند نگهداری عبارت به صورت آفلاین، تهیه چند نسخه از عبارت، ذخیره در محیطی مطمئن و ... الزامی است.
نکات مهم برای نگهداری عبارت بازیابی:
- تهیه چند نسخه مختلف از عبارت: برای مقابله با شرایط مختلف مانند سیل، آتش‌سوزی و ... بهتر است از عبارت بازیابی، چند نسخه تهیه کرده و در مکان‌های مختلفی قرار داد؛
- نگهداری به صورت آفلاین: موارد مختلفی ازجمله هک، دزدی تلفن همراه و ... باعث میشود تا نگهداری عبارت بازیابی به صورت آنلاین امنیتی کمی داشته باشد؛
- عدم اشتراک گذاری با افراد مختلف: هیچ‌گونه اطلاعات هویتی برای ورود به ولت لازم نیست و هر شخصی با در اختیار داشتن کلید خصوصی امکان جابه‌جایی دارایی داخل ولت ارز دیجیتال را خواهد داشت؛ از این رو، نگه داری کلید خصوصی باید به صورت کاملا محرمانه و شخصی باشد.
امنیت ولت کریپتو
امنیت ولت ارز دیجیتال با استفاده از چند فاکتور مختلف مانند کلید خصوصی، اثر انگشت، رمز دو عاملی و ... تامین میشود؛ از این رو، سطح امنیت ولت‌های مختلف نسبت به خدمات ارائه‌شده در این زمینه متفاوت است.
امکانات مختلف برای بالا بردن سطح امنیت ولت ارز دیجیتال:
معرفی بهترین ولت‌های کریپتو
ولت‌های مختلفی در بازار وجود دارند که به صورت سرد و گرم به ارائه خدمات می‌پردازند؛ هرکدام از این ولت‌ها، با ارائه رابط کاربری متفاوت و خدمات مختلف، توسط کاربران بازار ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند. معرفی ومقایسهبهترین ولت‌های ارز دیجیتال:
نام کیف پول | نوع کیف پول | تعداد شبکه‌های ارائه شده | تعداد رمز ارز پشتیبانی شده | قیمت | امنیت |
تراست ولت (Trust Wallet) | نرم افزاری | بیش از 100 بلاکچین | بیش از 10 میلیون توکن | رایگان | اثر انگشت، تشخیص چهره، رمز دو عاملی، رمز عبور |
متامسک (Meta Mask) | نرم افزاری | 9 بلاکچین | بیش از 500 هزار توکن | رایگان | رمز عبور و پین |
لجر (Ledger) | سخت افزاری | متغیر نسبت به نسخه مورد استفاده | بیش از 5 هزار توکن | متغیر نسبت به نسخه (از 90 دلار تا 455 دلار) | پین |
ترزور (Trezor) | سخت افزاری | بیش از 60 بلاکچین | بیش از 9 هزار توکن | متغیر نسبت به نسخه (از 49 دلار تا 169 دلار) | پین |
فانتوم (Fantom) | نرم افزاری | 6 بلاکچین | نامحدود | رایگان | رمز عبور، پین، اثر انگشت، تشخیص چهره و رمز دو عاملی |
ربی (Rabby) | نرم افزاری | بیش از 100 بلاکچین | بیش از 10 هزار توکن | رایگان | ایجاد آدرس امن، رمز عبور، اثر انگشت، تشخیص چهره و رمز دو عاملی |
سیف پل (Safepal) | سخت افزاری / نرم افزاری | بیش از 100 بلاکچین | بیش از 30 توکن | نسخه نرم‌افزاری رایگان/ نسخه‌های سخت افزاری از 49.99 دلار تا 89.99 دلار | ایجاد آدرس امن، رمز عبور، اثر انگشت، تشخیص چهره و رمز دو عاملی |
اتمیک (Atomic) | نرم افزاری | بیش از 100 بلاکچین | بیش از 100 توکن | رایگان | ایجاد آدرس امن، رمز عبور، اثر انگشت، تشخیص چهره و رمز دو عاملی |
تون کیپر (Tonkeeper) | نرم افزاری | 2 بلاکچین | رمزارزهای تحت شبکه تون + تتر (USDT) | رایگان | رمز عبور، اثر انگشت، تشخیص چهره و رمز دو عاملی |
کیپ کی (Keepkey) | سخت افزاری | 12 بلاکچین | بیش از 7 هزار توکن | متغییر نسبت به نسخه (از 78 دلار تا 98 دلار) | پین |
ایلیپال تایتان (Ellipal Titan) | سخت افزاری | بیش از 40 بلاکچین | بیش از 10 هزار توکن | متغییر نسبت به نسخه (از 39 دلار تا 199 دلار) | پین |
کوینومی (Coinomi) | نرم افزاری | بیش از 125 بلاکچین | بیش از 350 توکن | رایگان | ایجاد آدرس امن، رمز عبور، اثر انگشت، تشخیص چهره و رمز دو عاملی |
اکسودوس (Exodus) | نرم افزاری | بیش از 50 بلاکچین | تمام توکن‌های شبکه اتریوم به علاوه 5 رمزارز دیگر | رایگان | ایجاد آدرس امن، رمز عبور، اثر انگشت، تشخیص چهره و رمز دو عاملی |
معیارهای انتخاب یک ولت کریپتو معتبر
انتخاب ولت ارز دیجیتال بسته به معیارهای مختلفی مانند امنیت، رابط کاربری، تعداد رمز ارزها، دلیل استفاده و ... انجام میشود.
معیارهای انتخاب ولت ارز دیجیتال:
- دلیل استفاده: دلایل مختلفی برای استفاده از ولت وجود دارد مانند هولد کردن دارایی دیجیتال، ترید روزانه و ...، بسته به این مورد ولت انتخابی متفاوت است؛
- رابط کاربری: ولت‌های مختلف، رابط کاربری را در سطح‌های مختلفی از پیچیدگی ارائه می‌دهند؛ انتخاب از میان آن‌ها، با توجه به میزان راحتی کاربر با رابط کاربری انجام میشود؛
- تعداد رمز ارزها: بسته به دلیل استفاده، میزان رمز ارزهایی که ولت ارائه می‌دهد، در انتخاب ولت کریپتو اهمیت دارد؛
- تعداد بلاکچین‌ها: برای انتقال دارایی دیجیتال داخل ولت، بررسی پشتیبانی بلاکچین مورد نظر توسط ولت ارز دیجیتال، الزامی است؛
- امنیت: بررسی ارائه خدمات امنیتی مختلف مانند، تعریف اثر انگشت، تشخیص چهره، رمز دو عاملی و ... حائز اهمیت است؛
- قابلیت اتصال به برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapps): برخورداری از قابلیت اتصال به برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapps) جهت استفاده از خدمات مختلف مانند استیکینگ (Staking)، ییلد فارمینگ (Yield Farming)، پلتفرم‌های معامله ان اف تی (NFT Market Places) و ... برای یک ولت کریپتو مزیت محسوب میشود.
نکات مهم برای استفاده از ولت کریپتو
به صورت کلی، امنیت ولت‌های سرد بیشتر از ولت‌های گرم است؛ بدین دلیل که، ولت‌های سرد کلید خصوصی را تحت هیچ‌عنوانی در فضای آنلاین قرار نداده و حتی هنگام ایجاد تراکنش‌هم، جزییات تراکنش را دریافت کرده و امضای تراکنش را در محیط آفلاین انجام می‌دهند؛ سپس، تراکنش امضا شده را به محیط آنلاین منتقل کرده و در بلاکچین ثبت می‌کنند.
از این رو، استفاده از ولت‌های گرم نیازمند رعایت نکاتی مانند عدم اتصال ولت به پلتفرم‌های گمنام، عوض کردن ولت در بازه‌های زمانی متفاوت و ... است.
نکات مهم برای استفاده از ولت‌های گرم:
- عدم اتصال به پلتفرم‌های گمنام: پلتفرم‌های متعددی وجود دارند که در قرارداد هوشمند خود، امکان دسترسی به ولت‌های متصل شده به پلتفرم خود را تعریف کرده‌اند؛ از این رو، بررسی اعتبار پلتفرم مورد استفاده حائز اهمیت است؛
- تعویض ولت در بازه‌های زمانی مختلف: برخی از قراردادهای هوشمند، دسترسی صاحب پلتفرم را در تراکنش‌های بعدی ولت فعال می‌کنند؛ از این رو، انتقال داراییهای داخل ولت بعد از چند تراکنش، باعث افزایش امنیت دارایی میشود؛
- عدم واریز توکن‌های ناشناخته به ولت: برخی از توکن‌های ناشناخته در بازار وجود دارند که با تبلیغات کاذب، کاربران را ترغیب به خرید و انتقال آن به ولت می‌کنند؛ این توکن‌ها مانند یک بدافزار عمل کرده و باعث به خطر افتادن امنیت ولت می‌شوند؛
- توجه به IP دستگاه هنگام ورود به ولت: تغییر های متعدد IP به صورت مشکوک هنگام ورود به ولت، ممکن است باعث مسدود سازی ولت و داراییهای آن شود؛
- عدم نصب بدافزار در دستگاهی که ولت در آن نصب است: بدافزارهای زیادی طراحی شده‌اند که به محض نصب بر روی دستگاه، دسترسی صاحب بدافزار به ولت را ایجاد کرده و امکان انتقال دارایی‌ها را به صاحب بدافزار فراهم می‌کنند؛ از این رو، بررسی اعتبار نرم‌افزارهای مورد استفاده اهمیت بالایی دارد.
جمع‌بندی
ولت ارز دیجیتال دستگاه یا نرم‌افزاری است که با استفاده از فرایندهای رمزنگاری، دو کلید خصوصی و عمومی ایجاد کرده که با استفاده از این دو کلید، امکان نگهداری، ارسال و دریافت داراییهای دیجیتال را در فضای بلاکچین فراهم میکند.
امکان خارج کردن داراییهای دیجیتال از بلاکچین وجود ندارد؛ درواقع، ولت ارز دیجیتال با ایجاد کلید خصوصی، دسترسی مالک ولت را به دارایی خود در بلاکچین فراهم میکند.
کیف پول‌های رمز ارزی، به دو صورت سرد و گرم وجود دارند که تفاوت اصلی میان آن‌ها در نحوه ذخیره کلید خصوصی است؛ بدین صورت که، ولت سرد به صورت آفلاین و ولت گرم به صورت آنلاین از کلید خصوصی نگهداری میکند.
کلید خصوصی یک کد رمزنگاری شده است که دسترسی به داراییهای داخل ولت را فراهم میکند؛ این کلید به دلیل سهولت در نگهداری، معمولا در قالب 12 تا 24کلمه تحت اختیار مالک ولت قرار میگیرد؛ از دست دادن این کلمات به منزله از دست دادن ولت است و به هیچ‌عنوان امکان بازیابی این کلمات وجود نخوهد داشت.
