ارز دیجیتال؛ [تراکنش مالی شخص به شخص (P2P) در فضای غیرمتمرکز و امن]

ارزهای دیجیتال با هدف اعتراض به سیستم بانکی سنتی و ایجاد سیستم مالی غیرمتمرکز در فضایی به نام "دفتر کل توزیع شده" ایجاد شدند. امروزه ارزهای دیجیتال کاربردهایی غیر از انتقال پول برای فعالین بازارهای مالی [سرمایه‌گذاری، ماینینگ و ترید] و کسب و کارها [توسعه شبکه بلاکچین، مدیریت زنجیره تامین، تامین مالی و دریافت وام، بازاریابی و...] دارند.

اما این صنعت جذاب بدون معایب یا چالش هم نیست؛ مثلا ویژگی غیرمتمرکز یا غیرقابل ردیابی بودن، ارز دیجیتال را به ابزاری جذاب برای فعالیت‌های غیرقانونی تبدیل می‌کند. همچنین، مقیاس‌پذیری و مصرف انرژی بالا در مکانیزم اثبات کار (PoW) در برخی پروژه‌های کریپتویی یک چالش محسوب می‌شود.

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال یا "Cryptocurrency" یک نوع پول مجازی است که برای رمزنگاری و تامین امنیت دارایی از دیتابیس غیرمتمرکز بلاکچین استفاده می‌کند. برخلاف وابستگی پول سنتی به دولت و موسسات مالی، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند.

ویدیو آموزش ارزهای دیجیتال از کانال یوتیوب بایننس:

معرفی بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال

در بازار کریپتو، انتخاب صرافی صرفا به معنی داشتن یک محل برای خرید و فروش نیست؛ بلکه باید به عواملی مثل نقدینگی جفت‌ارزها، عمق دفتر سفارشات، کیفیت سیستم مچینگ و پوشش ابزارهای معاملاتی توجه کرد.

صرافی‌هایی که در سطح جهانی برتر شناخته می‌شوند، معمولا با ارائه‌ی APIهای حرفه‌ای، امکان فیوچرز و مارجین، و همچنین امنیت چندلایه، جایگاه ویژه‌ای نزد تریدرهای حرفه‌ای دارند. چهار نمونه از بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال:

• بایننس (Binance)
•  کوین بیس (Coinbase)
•  کوکوین (KuCoin)
• اوکی اکسچنج (OKX)

اندیکاتور سرویس اتصال اسپات بایننس به متاتریدر 5

سرویس اتصال اسپات بایننس به متاتریدر 5 یکی از محصولات تریدینگ فایندر است که به‌عنوان یک پل ارتباطی میان صرافی بایننس و محیط MT5 عمل می‌کند. این ابزار صرفا وظیفه انتقال داده‌های قیمتی را بر عهده دارد و هیچ نوع عملیات معاملاتی انجام نمی‌دهد.

اطلاعات بازار اسپات بایننس از طریق API رسمی دریافت شده و به شکل نمودارهای دقیق در متاتریدر 5 نمایش داده می‌شود.

انتقال داده‌ها با قابلیت WebRequest در متاتریدر صورت می‌گیرد. برای فعال‌سازی لازم است در بخش تنظیمات، گزینه Allow WebRequest for listed URL انتخاب شود و دامنه api.binance.com به‌طور دستی اضافه گردد. به این ترتیب ارتباط ایمن میان سرور بایننس و پلتفرم برقرار خواهد شد.

پس از اجرای اکسپرت، کاربر می‌تواند نمادهای دلخواه از بازار اسپات بایننس را در بخش Market Watch فعال کرده و نمودارهای آن‌ها را در تایم‌فریم‌های مختلف مشاهده کند. این امکان سبب می‌شود جفت‌ارزهای پرطرفدار مانند BTC/USDT یا ETH/USDT به صورت لحظه‌ای در دسترس باشند.

تنظیمات داخلی این سرویس نیز انعطاف بالایی دارد. یکی از مهم‌ترین بخش‌ها تعیین تعداد کندل‌های قابل دانلود است که باید بین ۳۰۰تا ۱۰هزار کندل باشد. همچنین گزینه دیگری وجود دارد که مشخص می‌کند در صورتی که یک نماد در چند نمودار مختلف باز شده باشد، تعداد کندل‌های بارگذاری شده برای همه آن‌ها یکسان باشد یا خیر.

در حالت فعال بودن این گزینه، تمامی نمودارهای مربوط به یک نماد داده‌های برابر دریافت می‌کنند، اما در صورت غیرفعال بودن، هر تایم‌فریم داده‌های قیمتی خود را به‌طور مستقل محاسبه خواهد کرد. ویدیو استفاده سرویس اتصال بایننس به متاتریدر 5:

این قابلیت‌ها باعث می‌شود معامله‌گر بتواند نمودارهای یک نماد را در بازه‌های زمانی مختلف با هماهنگی کامل یا به صورت مجزا بررسی کند. در نهایت، سرویس اتصال اسپات بایننس به متاتریدر 5 ابزاری کارآمد برای تحلیل‌گرانی است که به داده‌های زنده و دقیق بازار کریپتوکارنسی در بستر MT5 نیاز دارند.

باید توجه داشت که در حال حاضر این اندیکاتور، فقط بر روی متاتریدر 5 قابل اجرا بوده و نمومه اتصال به صرافی‌های دیگر نیز وجود دارد که در وب سایت تریدینگ فایندر موجود است:

• اندیکاتور اتصال اسپات به متاتریدر 5

ویژگی ارزهای دیجیتال چیست؟

غیرمتمرکز بودن و عدم وابستگی به نهاد دولتی یا مالی خاص از مهم‌ترین ویژگی‌های ارزدیجیتال است؛ همین ویژگی، ارز دیجیتال را به انقلابی در حوزه مالی تبدیل کرده و مهم‌ترین تفاوت رمز ارزها با پول فیات است.

 ویژگی ارزهای دیجیتال:

• شفافیت بالا: تمام تراکنش‌ها در بلاکچین ثبت شده و قابل مشاهده هستند؛ کلیه کاربران به تاریخچه تراکنش‌ها دسترسی دارند اما هویت افراد ناشناس می‌ماند؛
• امنیت بالا: رمزنگاری اطلاعات رمز ارزها در بستر بلاکچین با الگوریتم هش انجام می‌شود که امنیت بسیار بالایی دارد؛ ویرایش اطلاعات در بلاکچین نیاز به حمله 51 درصدی (تایید تراکنش‌ها توسط بیش از نیمی از ماینرها) دارد که عملا غیرممکن است؛
• سرعت و کارمزد پایین تراکنش‌ها: با استفاده از رمز ارزها، تراکنش‌های بین‌المللی در عرض چند دقیقه و با کارمزد بسیار کم انجام می‌شوند؛ درحالی که با سیستم‌های پرداخت سنتی، ممکن است انتقال پول چند روز طول بکشد؛
• غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه: ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند؛ یعنی هیچ نهادی نمی‌تواند به‌طور جدی ارزهای دیجیتال را کنترل کند؛ همچنین تراکنش‌های ارز دیجیتال بدون واسطه انجام می‌شوند؛
• عرضه محدود: در برخی رمز ارزها (مانند بیت کوین)، محدودیت عرضه سکه وجود دارد. این ویژگی باعث حفظ ارزش آنها در بلندمدت می‌شود؛
• ناشناس بودن: در هرکدام از تراکنش‌ها به‌جای اسم معامله‌گر، آدرس کیف پول نمایش داده می‌شود؛
• دارایی جهانی: ارز دیجیتال بدون محدودیت مرزی، در تمام نقاط جهان قابل استفاده است و از تحریم و محدودیت‌های اقتصادی-سیاسی تاثیر نمی‌پذیرد.

معرفی انواع ارزهای دیجیتال

انواع ارزهای دیجیتال هرکدام کارکرد متفاوتی از جمله، پرداخت و کارمزد شبکه گرفته تا حق رای در پروژه‌ها یا حتی مالکیت دارایی‌های واقعی را دارند. آشنایی با این دسته‌بندی‌ها روش صحیح در سرمایه‌گذاری را مشخص می‌کند. انواع ارزهای دیجیتال:

• استیبل‌کوین‌ها (Stablecoins): این توکن‌ها به دارایی‌های پایدار مانند دلار یا طلا متصل هستند و ارزش آن‌ها در برابر نوسانات بازار ثابت می‌ماند؛
• میم ‌کوین‌ها (Meme Coins): رمزارزهایی که برای شوخی یا سرگرمی ایجاد می‌شوند و معمولاً ارزش آن‌ها تحت تأثیر حواشی و اخبار قرار دارد؛
• توکن‌های غیرمثلی (NFTs): این توکن‌ها منحصر به‌فرد هستند و به مالکیت دیجیتال دارایی‌هایی مثل آثار هنری، املاک و یا اقلام بازی‌ها اشاره دارند؛
• ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی (CBDC): این ارزها توسط بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف توسعه داده می‌شوند و برخلاف سایر ارزهای دیجیتال، متمرکز و تحت نظارت دولت‌ها قرار دارند؛
• کوین‌ها (Coins): این ارزها بلاکچین مخصوص به خود را دارند و به‌طور مستقل از سایر ارزها کار می‌کنند. مثلا بیت‌کوین و اتریوم به‌عنوان کوین شناخته می‌شوند؛
• توکن‌ها (Tokens): برخلاف کوین‌ها، توکن‌ها معمولا بر روی بلاکچین‌های دیگر ساخته می‌شوند. به‌عنوان مثال، بسیاری از توکن‌ها مانند UNI یا LINK بر روی شبکه اتریوم ایجاد شده‌اند.

علاوه بر این، ارزهای دیجیتال خاص دیگری وجود دارند که ویژگی‌های متفاوتی دارند:

• پرداختی (Transactional): رمزارزهایی هستند که هدف اصلی آن‌ها انجام تراکنش‌های مالی و استفاده به‌عنوان وسیله پرداخت است؛
• ابزاری (Utility): توکن‌هایی هستند که برای استفاده در یک شبکه خاص طراحی شده و نقش آن‌ها پرداخت هزینه‌ها یا دسترسی به خدمات درون شبکه است؛
• حاکمیتی (Governance): دارایی‌های دیجیتالی هستند که به دارندگان خود حق رای و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های یک پروژه یا شبکه بلاکچینی را می‌دهند؛
• پلتفرمی (Platform): رمزارزهایی هستند که به‌عنوان زیرساخت برای اجرای قراردادهای هوشمند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و سایر خدمات بلاکچینی عمل می‌کنند؛
• امنیتی (Security Tokens): دارایی‌های دیجیتالی هستند که نمایانگر مالکیت یک دارایی واقعی یا مالی بوده و اغلب به‌صورت توکنیزه‌شده عرضه می‌شوند.

مقایسه انواع مختلف کوین، توکن و ارزهای دیجیتال خاص

در دنیای ارزهای دیجیتال، کوین‌ها ارزهایی با بلاکچین اختصاصی هستند، در حالی که توکن‌ها بر روی بلاکچین‌های موجود ساخته می‌شوند. علاوه بر این، دسته‌های خاصی مثل استیبل‌کوین‌ها، میم‌کوین‌ها،NFT ها و CBDC ها وجود دارند که هرکدام کاربردها و ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود را دارند.

جدول مقایسه انواع کوین، توکن، و ارزهای دیجیتال خاص:

تفاوت ارز دیجیتال و رمزارز

ارز دیجیتال یک اصطلاح کلی است و به هر نوع پولی گفته می‌شود که شکل فیزیکی مثل اسکناس یا سکه ندارد و فقط به‌صورت الکترونیکی وجود دارد. برای مثال، موجودی حساب بانکی یا پولی که از طریق کارت اعتباری جابه‌جا می‌شود هم نوعی ارز دیجیتال است، چون فقط در قالب داده ثبت شده و وجود فیزیکی ندارد.

رمز ارز (Cryptocurrency) زیرمجموعه‌ای از ارز دیجیتال است که با فناوری رمزنگاری و شبکه بلاکچین کار می‌کند. رمزارزها با مدریت به صورت غیر متمرکز، امنیت تراکنش‌ها از طریق الگوریتم‌های رمزنگاری تأمین می‌کنند و مستقیما تحت کنترل هیچ نهاد یا دولت مرکزی نمی‌تواند نیست. جدول تفاوت‌های ارز دیجیتال و رمز ارز:

به طور کلی همه رمزارزها ارز دیجیتال هستند، اما همه ارزهای دیجیتال رمزارز محسوب نمی‌شوند. تفاوت اصلی در این است که ارزهای دیجیتال معمولی (مثل پول الکترونیکی بانکی) توسط نهادهای مرکزی مدیریت می‌شوند، در حالی‌که رمزارزها بر پایه بلاکچین و غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند.

تفاوت‌های ارزهای دیجیتال با پول‌های سنتی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های ارزهای دیجیتال با پول‌های معمولی، ویژگی‌هایی است که در سیستم‌های مالی سنتی وجود ندارد. چند ویژگی اصلی که باعث تمایز ارزهای دیجیتال از پول‌های رایج می‌شود:

غیرقابل برگشت بودن تراکنش‌ها

برخلاف سیستم بانکی که امکان لغو یا پیگیری تراکنش‌های اشتباهی وجود دارد، در ارزهای دیجیتال، پس از تایید تراکنش، بازگشت یا تغییر آن عملا غیرممکن است مگر اینکه خود گیرنده مبلغ را بازگرداند.

حریم خصوصی و ناشناسی

در سیستم‌های بانکی، اطلاعات هویتی کاربران به‌طور مستقیم در تراکنش‌ها قابل مشاهده است. اما در ارزهای دیجیتال، آدرس‌های کیف پول (Wallet Address) اطلاعات شخصی را نمایش نمی‌دهند و بیشتر تراکنش‌ها ناشناس یا نیمه‌ناشناس هستند، به‌ویژه در شبکه‌هایی مثل مونرو یا زی‌کش که به حریم خصوصی تمرکز دارند.

دستیابی جهانی

برخلاف پول‌های معمولی که برای ارسال آن‌ها ممکن است نیاز به واسطه‌های مختلف باشد و زمان زیادی صرف شود، ارزهای دیجیتال به‌طور مستقیم و سریع از هر نقطه به نقطه‌ای دیگر منتقل می‌شوند. این قابلیت باعث می‌شود تا تراکنش‌ها جهانی و فرامرزی باشند.

امنیت بالا

در ارزهای دیجیتال، امنیت تراکنش‌ها توسط شبکه‌ای از کاربران تامین می‌شود که به‌طور مشترک مسئول نگهداری و تایید اطلاعات هستند. علاوه بر این، سیستم کلید عمومی و خصوصی به کاربران این امکان را می‌دهد که تنها خودشان بر دارایی‌های خود دسترسی داشته باشند و هیچ فردی بدون کلید خصوصی نمی‌تواند آن‌ها را کنترل کند.

عدم وابستگی به نهادهای مرکزی

در استفاده از ارزهای دیجیتال، نیازی به مجوز یا تاسیس حساب در بانک‌ها یا موسسات مالی نیست. شبکه‌های بلاکچین به‌صورت باز و غیرمتمرکز در اختیار تمامی افراد قرار دارند و هر کسی می‌تواند به‌راحتی به این شبکه‌ها دسترسی پیدا کند.

اسم ارزهای دیجیتال برتر بازار؛ معرفی بهترین رمز ارزها

ارزهای دیجیتال برتر بازار هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند. بیت‌کوین (BTC) به‌عنوان "طلای دیجیتال" شناخته می‌شود، اتریوم (ETH) بستر قراردادهای هوشمند است، تتر (USDT) و USDC استیبل‌کوین‌هایی برای حفظ ارزش در نوسانات بازار هستند.

ریپل (XRP) و بایننس (BNB) برای تسهیل تراکنش‌ها استفاده می‌شوند، در حالی که سولانا (SOL) و کاردانو (ADA) بر سرعت و مقیاس‌پذیری تمرکز دارند. این ارزها تأثیر زیادی بر بازارهای دیجیتال داشته‌اند. برای مشاهده ارزهای برتر دیجیتال به صورت می‌توان از کوین مارکت کپ استفاده کرد. 10 ارز برتر بازار ارزهای دیجیتال:

بیت ‌کوین (BTC)

به‌عنوان نخستین ارز دیجیتال ایجاد شده، بیت‌کوین شناخته‌شده‌ترین و بزرگ‌ترین ارز دیجیتال است. بسیاری از افراد از آن به‌عنوان "طلای دیجیتال" یاد می‌کنند و بیشتر برای ذخیره ارزش و تراکنش‌های مالی استفاده می‌شود.

این ارز به‌دلیل غیرمتمرکز بودن و امنیت بالای شبکه‌اش، در بازارهای مالی به‌عنوان یک دارایی امن در نظر گرفته می‌شود.

اتریوم (ETH)

ارز دیجیتال اتریوم اتریوم غیرمتمرکز است و امکان اجرای قراردادهای هوشمند و ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) را فراهم می‌کند. این ارز پایه‌گذار بسیاری از نوآوری‌ها در صنعت بلاکچین است و ارز بومی آن، اتر، برای انجام تراکنش‌ها و اجرای قراردادها در این شبکه استفاده می‌شود.

تتر (USDT)

ارز دیجیتال تتر یک استیبل‌کوین است که ارزش آن به دلار آمریکا متصل است. به همین دلیل، به‌عنوان ابزاری برای حفظ ارزش و کاهش نوسانات بازار استفاده می‌شود و در زمان‌های ناپایداری بازار، به‌عنوان جایگزین امن برای ارزهای دیجیتال دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ریپل (XRP)

با هدف تسهیل تراکنش‌های مالی بین‌المللی و کاهش هزینه‌های آن‌ها طراحی شده است. ارز دیجیتال ریپل به‌ عنوان ابزار پرداخت در این شبکه عمل می‌کند و بانک‌ها و موسسات مالی از آن برای انتقال سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر پول در سطح جهانی استفاده می‌کنند.

بایننس کوین (BNB)

توکن بایننس که در صرافی بایننس برای پرداخت کارمزدها و انجام معاملات استفاده می‌شود. علاوه بر این، بایننس در زمینه‌هایی همچون دیفای و ساخت اکوسیستم‌های مختلف نیز از BNB استفاده می‌کند.

سولانا (SOL)

سولانا بلاکچینی با سرعت بالا و هزینه پایین برای انجام تراکنش‌ها است. این شبکه برای اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بسیار مناسب است و به‌دلیل مقیاس‌پذیری بالا و کارمزد پایین، توجه زیادی را جلب کرده است.

یو اس دی کوین (USDC)

مانند تتر،USDC نیز یک استیبل‌کوین است که به دلار آمریکا متصل است و در معاملات ارز دیجیتال برای کاهش نوسانات و به‌عنوان ابزاری امن برای ذخیره ارزش استفاده می‌شود.

دوج‌کوین (DOGE)

دوج‌کوین که در ابتدا به‌عنوان شوخی خلق شد، به‌دلیل حمایت‌های عمومی و تبلیغات شخصیت‌هایی مانند ایلان ماسک به یکی از ارزهای محبوب تبدیل شده است. این ارز برای تراکنش‌های کوچک و گاهی به‌عنوان وسیله‌ای برای انعام‌دهی استفاده می‌شود.

ترون (TRX)

ترون یک پلتفرم غیرمتمرکز است که برای تبادل محتوا و رسانه‌ها به‌کار می‌رود. هدف این شبکه حذف واسطه‌ها و ارائه راهی سریع و ارزان برای تراکنش‌های دیجیتال است.

کاردانو (ADA)

کاردانو یکی از پروژه‌های بلاکچینی است که تمرکز زیادی بر امنیت و مقیاس‌پذیری دارد. این بلاکچین با استفاده از الگوریتم اثبات سهام (PoS) کار می‌کند و هدف آن ایجاد یک اکوسیستم پایدار برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است.

تاریخچه ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال یک‌شبه ایجاد نشدند و حاصل چند دهه تحقیق در حوزه رمزنگاری، اقتصاد غیرمتمرکز و فناوری‌های پرداخت هستند. پیش از بیت کوین، ایده‌هایی مشابه آن مطرح شدند که به دلیل عدم استقبال کافی شکست خوردند.

دیوید چائوم، پدر پول دیجیتال و حریم خصوصی

در دهه 80 میلادی، دیوید چاوم "David Chaum"  دانشمند آمریکایی، مفهوم پول دیجیتالی ناشناس را مطرح کرد؛ او در سال 1989 شرکتی به‌نام دیجی کش"DigiCash" تاسیس کرد که محصول اصلی آن “eCash”، یکسیستم پرداخت الکترونیکی مبتنی بر رمزنگاری بود.

او با بانک‌های معتبر همکاری کرد اما به دلیل مخالفت بانک‌ها و عدم اعتماد مردم به پول دیجیتالی شکست خورد. با این حال، مقالات و نظریه‌های دیوید چائوم پایه‌ای برای شکل‌گیری بیت کوین بودند.

تولد بیت کوین در سال 2009

ظهور بیت کوین در سال 2009، به بحران مالی جهانی 2008 گره خورده است؛ در این دوره، بانک‌های بزرگ مثل Lehman Brothers ورشکست شدند و دولت‌ها برای نجات سیستم بانکی به چاپ میلیاردها دلار پول روی آوردند (چاپ پول و کاهش ارزش پول فیات).

بیت کوین توسط گروه یا فرد ناشناسی به نام "ساتوشی ناکاموتو"، با هدف ایجاد سیستم پرداخت غیرمتمرکز و بدون واسطه (بانک‌ها و سیستم‌های پرداخت) ایجاد شد؛ این ارز دیجیتال درواقع نوعی اعتراض به سیستم بانکی متمرکز و راه حلی برای آن بود.

در 22 می 2010، اولین تراکنش مالی بیت کوین انجام شد. یک برنامه نویس به اسم لازلو هانیچ "Laszlo Hanyecz" با پرداخت 10 هزار واحد بیت کوین (به ارزش 41 دلار در همان سال)، 2 عدد پیتزا خریداری کرد.

این رویداد نقطه عطفی برای پذیرش بیت کوین به عنوان یک سیستم پرداخت بود و 22 می به‌عنوان روز پیتزای بیت کوین"Bitcoin Pizza Day" شناخته می‌شود.

چرا با وجود شکست دیجی کش، بیت کوین موفق شد؟

موفقیت بیتکوین درمقابل شکست دیجی کش، به تفاوت ساختار و اعتماد عمومی جامعه مرتبط است.

دلایل موفقیت بیت کوین:

• بهترین زمان برای عرضه: بیت کوین پس از بحران مالی 2008 و در زمان بی‌اعتمادی مردم به سیستم بانکی معرفی شد؛
• غیرمتمرکز بودن: بیت کوین ساختاری غیرمتمرکز دارد و برخلاف دیجی کش، با بانک‌ها همکاری نمی‌کند؛
• محدودیت عرضه: برخلاف پول فیات، بیت کوین دارایمحدودیت عرضه (حداکثر امکان استخراج 21 میلیون واحد) بوده و خاصیت ضد تورمی دارد.

ظهور آلت کوین‌ها پس از بیت کوین

پس از بیت کوین، ارزهای دیجیتال دیگری با هدف ارائه قابلیت‌های بیشتر معرفی شدند؛ به این ارزهای دیجیتال، آلت کوین گفته می‌شود. اولین آلت کوین‌ها پس از بیت کوین:

• لایت کوین: سرعت تراکنش آن سریع‌تر از شبکه بیت کوین است؛ همچنین الگوریتم استخراج تغییر کرده ومصرف انرژی کمتری نسبت به بیت کوین دارد؛
• ریپل: ریپل بر پرداخت‌های بین‌المللی در سیستم بانکی تمرکز دارد؛ بانک‌ها و موسسات مالی از ریپل برای تراکنش‌های بین‌المللی استفاده می‌کنند که بسیار سریع‌تر از سیستم‌های سنتی مثل سوئیفت "SWIFT" است؛
• دوج کوین: یک میم کوین که با هدف سرگرمی و انعام دادن به تولیدکننده‌های محتوا در اینترنت راه‌اندازی شد؛ ارزش دوج کوین در سال 2021، با ایجاد حواشی ایلان ماسک شدیدا افزایش یافت و به سطح قیمت 0.74 دلار رسید؛
• اتریوم: در سال 2015 و از سوی ویتالیک بوترین "Vitalik Buterin" معرفی شد. پشتیبانی از قرارداد هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز از ویژگی‌های انقلابی اتریوم هستند.

ارزهای دیجیتال چه کاربردهایی دارند؟

ارزهای دیجیتال علاوه بر ابزاری برای انتقال سریع و ایمن پول، کاربردهای گسترده بسیاری برای سرمایه‌گذاران و کسب و کارها دارند.

کاربردهای رمز ارزها:

• ترید و سرمایه‌گذاری: برای تریدرها، بازار ارزهای دیجیتال ریسک زیادی دارد، اما با سرمایه‌گذاری در چرخه اقتصادی مناسب و استراتژی‌های صحیح معاملاتی، می‌توان از این بازار سود کسب کرد؛

نکته: ارزهای دیجیتال بازاری نسبتا نوظهور با مارکت کپ پایین است؛ مارکت کپ پایین باعث ایجاد نوسانات شدید شده و رمز ارزها را به بازاری بسیار پرریسک تبدیل می‌کند. لذا برای سرمایه‌گذاری در این بازار توجه به عوامل مهم در ترید ارزهای دیجیتال، ضروری است؛

• توسعه‌دهنگان بلاکچین و DAppها: توسعه‌دهنگان بلاکچین با ایده‌های جدید (مثل متاورس، حوزه سلامت، آموزش، هنر، گیم و ...)، می‌توانند ارز دیجیتال خود را عرضه کرده و از آن به درآمد برسند؛
• انتقال بین‌المللی پول: با ارزهای دیجیتال (مثل ریپل، استلار و سولانا)، تراکنش مالی بسیار سریع‌تر و با کارمزد بسیار کمتر نسبت به سیستم‌های پرداخت سنتی انجام می‌شود؛
• کسب درآمد از ماینینگ: ماینرها با خرید سخت‌افزار در مکانیزم اثبات کار و خرید سهام در ساختار اثبات سهام (PoS)، با تایید تراکنش‌های شبکه امکان دریافت پاداش و کسب سود را دارند؛
• کاربرد در کسب و کارها: ارزهای دیجیتال در شرکت‌های فعال در حوزه‌هایی مانند DeFi، متاورس و NFT کاربرد دارند؛ همچنین، برخی مؤسسات و کسب‌وکارها برای دریافت وجه، رمز ارز می‌پذیرند. علاوه بر این، برخی بانک‌ها و مؤسسات مالی نیز از بیت‌کوین یا ETFهای مرتبط با ارز دیجیتال استفاده می‌کنند؛
• دریافت وام: امکان دریافت وام سریع بدون وثیقه در خدمات مالی DeFi وجود دارد؛ البته این وام‌ها انواع (با وثیقه و بدون وثیقه) و شرایط مختلفی دارند؛ مصرف‌کنندگان می‌توانند بدون نیاز به فروش دارایی‌های دیجیتال هولد شده، آن‌ها را به‌عنوان وثیقه قرار دهند و در ازای آن، اعتبار یا وام دریافت کنند.

PoW و PoS در ارز دیجیتال چیست؟

اثبات کار (Proof of Work) و اثبات سهام (Proof of Stake) دو الگوریتم اجماع رایج در شبکه‌های بلاکچین هستند که هدفشان تایید و ثبت تراکنش‌ها در بلاکچین است، اما از روش‌های متفاوتی برای این کار استفاده می‌کنند.

الگوریتم اثبات کار (PoW) بر پایه حل محاسبات پیچیده توسط ماینرهاست و امنیت بالایی دارد اما انرژی زیادی مصرف می‌کند، در حالی که اثبات سهام (PoS) با قفل‌کردن توکن‌ها و انتخاب اعتبارسنج‌ها کار می‌کند.جدول مقایسه PoW و PoS:

اثبات کار PoW (Proof of Work)

در این الگوریتم، ماینرها برای تایید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید، مسائل ریاضی پیچیده را حل می‌کنند. این فرآیند نیازمند قدرت پردازشی بالا است و برای حل مشکلات ریاضی، ماینرها باید منابع سخت‌افزاری و انرژی زیادی مصرف کنند.

بیت‌کوین و اتریوم پیش از انتقال بهPoS از PoW استفاده می‌کنند. یکی از معایب اصلی این الگوریتم مصرف انرژی بالا و مشکلات مقیاس‌پذیری است.

مثال الگوریتم اثبات کار (PoW) در ارزهای دیجیتال

به عنوان مثال، در شبکه بیت‌کوین که بر پایه الگوریتم PoW کار می‌کند، ماینرها با استفاده از سخت‌افزارهای قدرتمندمثل (ASIC) تلاش می‌کنند یک مسئله ریاضی رمزنگاری‌شده را حل کنند. اولین ماینری که این معادله را حل کند، بلاک جدیدی از تراکنش‌ها را به بلاکچین اضافه کرده و در مقابل، پاداشی به شکل بیت‌کوین جدید دریافت می‌کند.

اثبات سهام PoS (Proof of Stake)

در این الگوریتم، اعتبارسنج‌ها (validators) برای تایید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌ها، باید مقدار مشخصی از ارز دیجیتال شبکه را "استیک" کنند (یعنی آن را در شبکه قفل کنند).

در این روش، برخلاف PoW، نیازی به قدرت پردازشی بالا نیست و امنیت شبکه از طریق مقدار ارز استیک‌شده تامین می‌شود. اتریوم بعد از به‌روزرسانی Merge به PoS انتفال یافته است. این الگوریتم مزایای زیادی از جمله مصرف انرژی کمتر و سرعت بالاتر تراکنش‌ها دارد.

مثال الگوریتم اثبات سهام (PoW) در ارزهای دیجیتال

به عنوان مثال، در شبکه‌ی اتریوم ۲.۰ که از الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند، به جای ماینینگ و مصرف انرژی بالا، کاربران می‌توانند با استیک‌کردن حداقل ۳۲ اتر به‌عنوان اعتبارسنج انتخاب شوند. اعتبارسنج‌ها بلاک‌های جدید را پیشنهاد داده و تراکنش‌ها را تایید می‌کنند و در مقابل، پاداش دریافت می‌کنند.

استیک ارزهای دیجیتال چیست؟

استیکینگ ارز دیجیتال فرایندی است که در آن کاربران مقدار مشخصی از ارز دیجیتال خود را در یک کیف پول یا صرافی قفل می‌کنند تا در امنیت و عملکرد شبکه بلاکچین (Blockchain) مشارکت داشته باشند.

در مقابل این مشارکت، پاداشی به‌صورت ارز دیجیتال دریافت می‌شود. این روش معمولا در بلاکچین‌هایی که از الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند، اجرا می‌شود. جدول مزایا و معایب استیک ارز دیجیتال:

استخراج ارزهای دیجیتال

استخراج ارزهای دیجیتال فرآیندی است که در آن ماینرها با حل مسائل پیچیده ریاضی، تراکنش‌ها را تایید و به بلاکچین اضافه می‌کنند. این فرآیند معمولا در شبکه‌هایی که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند، مانند بیت‌کوین و اتریوم قبل از تغییر به PoS انجام می‌شود.

استخراج نیازمند تجهیزات تخصصی مانند دستگاه‌های ASICبرای بیت‌کوین و GPU برای اتریوم است. این روش مصرف انرژی بالایی دارد و رقابت زیادی میان ماینرها وجود دارد. برخی ارزها به سمت اثبات سهام (PoS) رفته‌اند که انرژی کمتری مصرف می‌کند و نیازی به استخراج سنتی ندارد.

راهنمای خرید و فروش ارزهای دیجیتال

برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال، باید امکان خرید و فروش ارزها را با قیمت لحظه‌ای و کارمزد مناسب با نقدشوندگی بالا فراهم شود.

مراحل خرید ارزهای دیجیتال

خرید ارزهای دیجیتال تنها به انتخاب یک صرافی محدود نمی‌شود، بلکه شامل مراحلی از ایجاد کیف پول امن تا احراز هویت و مدیریت سرمایه است. مراحل خرید ارزهای دیجیتال:

1. انتخاب یک صرافی معتبر ارز دیجیتال (متمرکز مثل Binance یا Coinbase وغیرمتمرکز (DEX) مثل Uniswap یاSushiSwap )؛
2. ثبت‌نام و انجام مراحل احراز هویت در صرافی متمرکز یا اتصال کیف پول در صرافی غیرمتمرکز؛
3. واریز وجه مورد نیاز (دلار یا سایر ارزها) یا اتصال کیف پول دیجیتال برای تامین موجودی؛
4.  انتخاب ارز دیجیتال دلخواه بر اساس قیمت لحظه‌ای بازار؛
5.  وارد کردن مقدار مورد نظر و ثبت سفارش خرید؛
6.  انتقال ارز خریداری‌شده به کیف پول دیجیتال برای افزایش امنیت دارایی.

مراحل فروش ارزهای دیجیتال

فروش ارزهای دیجیتال همانند خرید آن نیازمند دقت و رعایت مراحل مشخص شامل؛ انتقال دارایی به صرافی، ثبت سفارش فروش و در نهایت برداشت وجه به حساب بانکی یا کیف پول امن است. مراحل اصلی فروش ارزهای دیجیتال:

1.  ورود به حساب کاربری صرافی یا اتصال کیف پول به صرافی غیرمتمرکز؛
2.  انتخاب ارز دیجیتال مورد نظر برای فروش؛
3.  وارد کردن مقدار دلخواه جهت فروش؛
4.  ثبت سفارش و دریافت معادل نقدی (ریالی، دلاری یا استیبل‌کوین) در حساب کاربری یا کیف پول.

پیش از انتخاب صرافی، مهم است که امنیت، نرخ کارمزد و تامین نقدینگی آن بررسی شود. همچنین، حتما برای ذخیره ارزهای دیجیتال، از کیف پول‌های دیجیتال استفاده کنید تا امنیت دارایی‌های خود را افزایش دهید.

مقایسه انواع تکنولوژی‌های بلاک‌چین در ارزدیجیتال

تکنولوژی بلاک‌چین، هسته اصلی بسیاری از ارزهای دیجیتال است که امکان انجام تراکنش‌های شفاف، غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه را فراهم می‌کند. انواع مختلف بلاک‌چین‌ها مانند بلاک‌چین عمومی، خصوصی و ترکیبی هرکدام با ویژگی‌های خاص خود برای کاربردهای متفاوت در ارزهای دیجیتال طراحی شده‌اند. مقایسه انواع تکنولوژی‌های بلاک‌چین در ارزهای دیجیتال:

تحلیل بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال یک مارکت نسبتا جدید با ارزش بازار کوچک و به تبع، نوسانات شدید است؛ شاخص‌های اقتصادی و وضعیت اقتصاد کلان (عوامل برون بازاری) و آنچین (عوامل درون بازاری) و همچنین سطوح تکنیکالی، در نوسانات تاثیرگذار هستند.

تحلیل فاندامنتال در بازار ارزهای دیجیتال

در تحلیل فاندامنتال بازار ارزهای دیجیتال، علاوه بر اقتصاد کلان، به وایت پیپر (تیم توسعه و نقشه راه پروژه)، شاخص‌های آنچین و شاخص ترس و طمع بازار نیز توجه می‌شود.

عوامل موثر در تحلیل فاندامنتال بازار ارزهای دیجیتال:

• وایت پیپر: یک سند فنی است که ایده، هدف و نقشه راه پروژه را توضیح می‌دهد. این سند توسط تیم توسعه دهنده ارز دیجیتال منتشر می‌شود؛
• شاخص‌های آنچین: جزئیات فنی فعالیت شبکه را نشان می‌دهد. در تحلیل آنچین، تعداد تراکنش‌ها، تغییرات موجودی صرافی‌ها، هش ریت، وضعیت مالی ماینرها و آدرس‌های فعال اهمیت دارند؛
• توکنومیک: میزان تخصیص توکن‌ها به سرمایه‌گذاران را بررسی می‌کند؛ تعداد عرضه، محدودیت عرضه و خاصیت ضد تورمی، موارد مطرح در تحلیل توکنومیک هستند؛
• تیم توسعه پروژه: شفافیت هویت، تجربه،تخصص و سابقه افراد فعال در پروژه اهمیت دارد؛
• شاخص ترس و طمع: ابزاری برای سنجش احساسات فعالین بازار است؛ ترس و طمع بازار را در قالب یک عدد (0 تا 100) نشان می‌دهد؛ اعداد پایین 25 به معنای ترس شدید و کف قیمتی بازار هستند؛ همچنین اعداد بالای 75 طمع شدید و قرارگیری بازار در سقف قیمتی را نمایان می‌کند. ابزار شاخص ترس و طمع ارز دیجیتال تریدینگ فایندر، میزان این شاخص را به صورت لحظه‌ای گزارش می‌دهد؛
• شاخص‌های اقتصاد کلان: علاوه بر عوامل درون بازاری، وضعیت اقتصاد کلان و گزارشات اقتصادی [تورم اقتصادی، بیکاری، رشد اقتصادی، سیاست پولی و...] نیز در روند بازار رمز ارزها تاثیرگذار هستند.

تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال

تحلیل تکنیکال از نمودار قیمت و رفتار کندل‌ها برای پیش‌بینی قیمت استفاده می‌کند. بازه تحلیل به تایم فریم نمودار بستگی دارد اما به‌طور کلی این نوع تحلیل نقش پررنگی در معاملات اسکلپینگ یا کوتاه‌مدت کاربرد دارد. انواع استراتژی‌های تکنیکالی در بازار رمز ارزها:

• اسکلپینگ: معاملات بسیار کوتاه‌مدت در تایم فریم کوچک (معمولا پایین‌تر از 30 دقیقه) که با هدف کسب سود در زمان کم انجام می‌شود؛
• پرایس اکشن: تحلیل نوسانات چارت و الگوهای کندل استیک، بدون وابستگی به اندیکاتورها؛
• سویینگ ترید: شکار نوسانات قیمتی در بازه بلندمدت‌تر (معاملات چند روزه یا حتی گاها چند ماهه).

معایب و چالش‌های صنعت ارز دیجیتال چیست؟

علی‌رغم کاربردهای گسترده، چالش‌های فنی و زیرساختی (مقیاس‌پذیری و مصرف انرژی)، نظارتی و قانونی (فعالیت‌های غیرقانونی، ابهامات قانون‌گذاری و نظارتی) نیز وجود دارد؛ البته برای برخی از این موارد راه حل‌هایی وجود دارد.

چالش‌های فنی و زیرساختی

همچنین، مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش‌ها در برخی پروژه‌های کریپتویی یک چالش و نقطه ضعف محسوب می‌شود. علاوه بر این، مکانیزم اجماع PoW مصرف انرژی بسیار بالایی دارد. چالش‌های فنی ارزهای دیجیتال:

• تراکنش‌های غیرقابل پیگیری: به دلیل فضای غیرمتمرکز، اگر تراکنش اشتباهی انجام شود، غیرقابل بازگشت بوده و امکان پیگیری برای کاربر وجود ندارد؛ همچنین کاربرانی که کلید خصوصی کیف پول را گم کنند، دیگر امکان دسترسی به سرمایه خود را نخواهند داشت؛
• مصرف انرژی بالا در مکانیزم PoW: بیت کوین سالانه حدودا 127 تراوات ساعت برق مصرف می‌کند، این میزان بیشتر از مصرف کل برق سالانه کشوری مانند نروژ است. مهاجرت به مکانیزم PoS راه حل این موضوع است؛
• مقیاس‌پذیری پایین: در برخی پروژه ها مثل بیت کوین، مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش‌ها پایین است؛ مثلا بیت کوین فقط 7 تراکنش در ثانیه پردازش می‌کند. استفاده از شبکه های لایه 2 راه حل این موضوع است.

چالش‌های قانونی و نظارتی

با گذشت بیش از 15 سال از معرفی بیت کوین، همچنان قانون‌گذاری و نظارت جدی بر بازار، چندان فراگیر نشده است. البته ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال نیز در این مورد بی‌تاثیر نیست. چالش‌های قانونی در بازار ارزهای دیجیتال:

• فعالیت‌های غیرقانونی با استفاده از رمز ارزها: به دلیل ویژگی غیرمتمرکز و غیرقایل ردیابی بودن ارزهای دیجیتال، برخی فعالیت‌های غیرقانونی در دارک وب، باج‌گیری یا فعالیت‌های مجرمانه با رمز ارزها انجام می‌شود؛
• پذیرش محدود: طبق گزارش TripleA در سال 2021، فقط 2 درصد از کسب و کارهای خرده فروشی فیزیکی، بیت کوین را برای پرداخت وجه پذیرفه‌اند. البته طبق آمارهای سال 2024، بسیاری از شرکت‌ها در زیرساخت‌ها یا پرداخت‌های B2B از ارز دیجیتال استفاده می‌کنند، اما پذیرش پرداخت با کریپتو هنوز درحد قابل‎‌توجهی پذیرش نشده است؛
• تمرکزگرایی پنهان: باوجود ماهیت غیرمتمرکز، هنوز افراد تاثیرگذاری در بازار رمز ارزها وجود دارند؛ مثلا 27 درصد از کل بیت کوین های موجود فقط در 0.01 درصد از کیف پول ها نگهداری می‌شود. همچنین افراد مشهور این حوزه با مواضع کلامی خود، نوسان را در این بازار رقم می‌زنند.

جمع‌بندی

بازار ارز دیجیتال پس از ظهور بیت کوین در سال 2009 و نوعی اعتراض به سیستم بانکی سنتی شناخته شد و با عرضه آلت کوین‌ها (ارائه کاربردهای گسترده‌ بیشتر نسبت به BTC) رونق گرفت.

آلت کوین‌ها در مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش‌ها بهبود چشم‌گیری نسبت به بیت کوین داشتند؛ همچنین، اتریوم با پشتیبانی از DeFi و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز انقلابی در حوزه ارزهای دیجیتال است.

ویژگی‌های کلیدی ارزهای دیجیتال شامل غیرمتمرکز بودن، سرعت بالا، کارمزد بسیار پایین، امنیت بالا (به‌واسطه استفاده از الگوریتم‌های هش در بلاکچین)، عرضه محدود در برخی از آن‌ها، و امکان انجام تراکنش‌ها به‌صورت ناشناس هستند.