گزارشات اقتصادی، تولیدات ناخالص داخلی (GDP)، جریان سرمایه و تراز تجاری 4 عامل موثر در تحلیل فاندامنتال فارکس، هستند.
گزارشات اقتصادی (ازجمله CPI، NFP و PMI) نوسان را براساس تفاوت رقم واقعی نسبت به پیش‌بینی در بازار فارکس ایجاد می‌کنند.
همچنین، شناخت نحوه تاثیرگذاری GDP در فارکس و بررسی جزئیات آن [تراز تجاری، تقاضا، هزینه‌های دولت و جریان سرمایه و سرمایه‌گذاری] در شناسایی روند میان‌مدت و بلندمدت بازار کاربرد دارد.
4 مورد از عوامل تاثیرگذار در تحلیل فاندامنتال فارکس:
- داده‌ها و گزارشات اقتصادی
- رشد اقتصادی (GDP)
- جریان سرمایه
- تراز تجاری
1- داده‌ها و گزارشات اقتصادی تاثیرگذار بر فارکس
داده‌های اقتصادی به‌طور کلی به سه دسته تولیدی، تورمی و مشاغل تقسیم شده و از عوامل موثر بر تحلیل بنیادی فارکس هستند.
در تصویر بالا، نمایی از داده تورم PCE آمریکا در ماه دسامبر 2024، در سایت فارکس فکتوری مشخص شده است.
داده‌های اقتصادی شامل مقادیر گذشته، انتظارات و ارقام واقعی (رقم واقعی داده که منتشر میشود) هستند؛ در تصویر نیز، انتظارات با کادر آبی و مقادیر واقعی با کادر قرمز قابل مشاهده هستند.
داده‌های تولیدی
داده‌های تولیدی وضعیت سلامت تولید را نشان می‌دهند؛ به دنبال تاثیر مستقیم تولید بر رشد اقتصادی و بازار کار، آگاهی از وضعیت تولیدکنندگان اهمیت چشمگیری دارد و از عوامل بنیادی موثر بر بازار جفت ارزها است. انواع داده‌های تولیدی
- شاخص مدیران خرید (PMI): یک نظرسنجی از مدیران بخش تدارکات که اطلاعات مفیدی از وضعیت اشتغال، تورم مواد اولیه و میزان فروش تولیدکنندگان ارائه می‌کند. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)؛
- شاخص خرده‌فروشی (Retail Sales): میزان فروش بخش خرده‌فروشی را نشان می‌دهد و در سنجش میزان تقاضا استفاده میشود. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)؛
- سفارش کالاهای بادوام (Durable Goods Orders): بیانگر میزان سفارش تجهیزات کارخانه‌ای و کالاهای سرمایه‌ای توسط تولیدکنندگان است. در دوره‌های افزایش رشد اقتصادی، تولیدکنندگان تمایل دارند تا با افزایش تجهیزات، به تقاضای فزاینده پاسخ دهند. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)؛
- تولیدات ناخالص داخلی (GDP): مجموع کلیه تولیدات داخل کشور را نشان می‌دهد و معیار اصلی برای سنجش رشد اقتصادی است. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه).
داده‌های مشاغل
تقاضای مصرف‌کنندگان، موتور محرک رشد اقتصادی است. اما تقاضای قوی زمانی محقق میشود که بازار کار رونق داشته باشد؛ به دنبال نرخ بیکاری پایین و دستمزدهای بالا، تقاضا تقویت میشود.
از طرفی، کنترل نرخ بیکاری یکی از وظایف دوگانه بانک مرکزی است و از داده‌های بازار کار برای تعیین مسیر سیاست پولی استفاده میشود.
بانک‌های مرکزی وظیفه دوگانه کنترل نرخ بیکاری و تورم را دارند. انواع داده‌های بازار کار به شرح زیر هستند:
- نرخ بیکاری (Unemployment Rate): نرخ بیکاری درصدی از جمعیت فعال اقتصادی را نشان می‌دهد که به دنبال کار هستند، اما شغلی پیدا نکرده‌اند. این شاخص یکی از معیارهای اصلی ارزیابی وضعیت بازار کار و سلامت اقتصادی است. (بالاتر از انتظارات = تضعیف ارز مربوطه)؛
- تغییرات مشاغل بخش غیرکشاورزی (NFP): نشان‌دهنده تغییر در تعداد افراد شاغل (به جز بخش کشاورزی) در آمریکا است؛ هرچه تعداد افراد شاغل بیشتر باشد، بازار کار رونق بیشتری خواهد داشت. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)؛
- مدعیان بیمه بیکاری (Unemployment Claims): مدعیان جدید بیمه بیکاری را نشان می‌دهد. (بالاتر از انتظارات = تضعیف ارز مربوطه)
داده‌های تورمی
کنترل تورم یکی از وظایف اصلی بانک مرکزی است و نقش مهمی در تعیین سیاست‌های پولی دارد. هنگامی که مهار تورم اولویت بانک مرکزی باشد، داده‌های تورمی می‌توانند نوسانات شدیدی در بازار ایجاد کنند. انواع داده‌های تورمی:
- شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI): میانگین وزن‌دار تغییرات قیمت سبد مشخصی از کالاها را نشان می‌دهد. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)؛
- شاخص قیمت مصرف‌کننده هسته (Core CPI): همان شاخص تورم CPI است که بخش غذا و انرژی را شامل نمی‌شود. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)؛
- شاخص قیمت تولیدکننده (PPI): تورم مواد اولیه تولید را نشان می‌دهد و به عنوان شاخص پیشرو برای تورم مصرف‌کننده عمل می‌کند. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)؛
- مصارف مخارج شخصی (PCE): این شاخص بیانگر تورم مصرف‌کننده آمریکا است؛ کالاهای لحاظ شده در آن به‌صورت فصلی و براساس کالاهایی با بیشترین تقاضا تغییر می‌کنند. این شاخص معیار اصلی فدرال رزرو برای ارزیابی تورم است. (بالاتر از انتظارات = تقویت ارز مربوطه)
2- تاثیر رشد اقتصادی بر فارکس
رشد اقتصادی سلامت تولید و اقتصاد را نشان می‌دهد. ر دوره رشد اقتصادی، تقاضای مصرف‌کننده بالا است تولیدکننده نیز فروش بیشتری دارد؛ تولیدکننده با سود بیشتر، نیروی بیشتری استخدام می‌کند؛ بدین ترتیب، بازارکار نیز بهبود یافته و به کاهش نرخ بیکاری منجر میشود.
این موارد، درآمد مالیاتی سالم برای دولت ایجاد می‌کند؛ همچنین، کشوری با رشد اقتصادی مناسب، سرمایهگذار خارجی بیشتری جذب کرده که منجر به افزایش تقاضا برای ارز محلی و تقویت آن میشود.
طبق توضیحات بالا، که اگر داده GDP بالاتر از انتظارات باشد، ارز تقویت شده و اگر کمتر از انتظارات باشد، ارز مربوطه تضعیف میشود.
3- جریان سرمایه (Capital Flow)
جریان سرمایه نشان دهنده جابهجایی سرمایه میان کشورها است؛ ورود و خروج ارز بین کشورها در دو حالت انجام میشود:
- سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (Foreign Direct Investment): به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های بلندمدت مثل زمین، کارخانه و شرکت اشاره دارد؛
- سرمایه‌گذاری پرتفولیو: به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های کوتاه‌مدت مثل سهام، اوراق قرضه و.. اشاره دارد.
جریان سرمایه مستقیما بر عرضه و تقاضای ارز تاثیر میگذارد و یک عامل موثر در تحلیل بنیادی فارکس است؛ اما جریان سرمایه مثبت و منفی، تاثیرات کاملا متفاوتی بر قدرت ارز دارند.
ورود جریان سرمایه (Capital Inflows)
ورود جریان سرمایه به دلیل افزایش تقاضا برای ارز انجام شده و منجر به تقویت آن میشود. به عنوان مثال، اگر سرمایه‌گذاران از سرتاسر جهان بر اوراق قرضه دولتی آمریکا سرمایه‌گذاری کنند، تقاضا برای دلار افزایش یافته و منجر به تقویت آن میشود.
نکته: برای خرید اوراق قرضه یک کشور خارجی، سرمایهگذار ابتدا باید ارز محلی خود را به ارز کشور صادرکننده اوراق تبدیل کند. این تبدیل منجر به افزایش تقاضا برای ارز مقصد میشود.
خروج جریان سرمایه (Capital Outflows)
خروج جریان سرمایه با افزایش عرضه و فروش ارز، به تضعیف ارز منجر میشود. در این حالت، ارز کشور مقصد تقویت و ارز داخلی تضعیف میشود. این روند نرخ جفت ارز مربوطه را تغییر می‌دهد.
4- تراز تجاری و تحلیل بنیادی فارکس
تراز تجاری میزان خالص ارزش کالاهای صادرات و واردات را نشان می‌دهد و دو حالت دارد:
- مازاد تجاری: زمانی مازاد تجاری ایجاد میشود که ارزش کالاهای صادر شده بیشتر از کالاهای وارد شده باشد؛
- کسری تجاری: زمانی کسری تجاری ایجاد میشود که ارزش کالاهای وارد شده بیشتر از کالاهای صادراتی باشد.
عوامل تاثیرگذار بر تراز تجاری
نرخ برابری ارز کشور مبدا و مقصد، تاثیر چشمگیری در خرید و فروش کالا و تراز تجاری دارد. همچنین، تراز تجاری از عوامل دیگری مانند قیمت کامودیتی‌ها و رشد اقتصادی نیز تاثیر می‌پذیرد.
- قیمت کامودیتی‌ها: در کشورهای وابسته به صادرات کالاهای اساسی، تغییرات قیمت کامودیتی‌ها بر تراز تجاری آنها تاثیرگذار است؛
- رشد اقتصادی: رشد اقتصادی، تقاضا برای واردات را افزایش می‌دهد؛
- نرخ ارز: در کشورهای صادرات محور، کاهش ارز پول (به صورت کنترل شده) به افزایش صادرات کمک می‌کند.
نکته: منظور از کامودیتی، کالاهایی است که معمولا بصورت خام و فرآوری نشده عرضه می‌شوند.
تاثیر داده تراز تجاری در فارکس
داده تراز تجاری (Trade Balance) در 2 حالت بر بازار فارکس تاثیر میگذارد:
- داده بالاتر از انتظارات: منجر به تقویت ارز مربوطه میشود.
- داده پایین‌تر از انتظارات: باعث تضعیف ارز مربوطه میشود.
جمع‌بندی
گزارشات اقتصادی، رشد اقتصادی (GDP)، جریان سرمایه و تراز تجاری 4 مورد از عوامل موثر در تحلیل فاندامنتال فارکس هستند که عرضه و تقاضای جفت ارزها را تعیین می‌کنند.
بررسی جریان سرمایه و تراز تجاری، ورود و خروج ارز از کشور را نشان می‌دهد. همچنین، بررسی مستمر و تحلیل جزئیات گزارشات اقتصادی، روند میان‌مدت جفت ارزها را تعیین می‌کند.
