در بازارهای مالی، مدیریت سرمایه و کنترل ریسک از ارکان اساسی موفقیت معاملهگران به شمار میروند. یکی از ابزارهای کلیدی در این زمینه، مارجین لول است که میزان سرمایه در دسترس برای انجام معاملات جدید را مشخص میکند.

درک صحیح Margin Level نهتنها از بروز مارجین کال و استاپ اوت جلوگیری میکند، بلکه معاملهگران را قادر میسازد که استراتژیهای مدیریت ریسک خود را بهینهسازی کنند.
مارجین لول چیست؟
مارجین لول بیانگر نسبت موجودی خالص (Equity) به مارجین استفادهشده (Used Margin) است که به صورت درصدی نمایش داده میشود. این شاخص نقش مهمی در کنترل میزان توانایی معاملهگر برای باز کردن موقعیتهای جدید دارد؛ و ابزاری اساسی در مدیریت ریسک تلقی میشود.
افزایش سطح مارجین به معنای وجود نقدینگی بیشتر و امکان ورود به معاملات جدید است. در حالی که کاهش آن نشانگر افزایش ریسک و احتمال وقوع مارجین کال و در نهایت استاپ اوت توسط بروکر خواهد بود.
معاملهگران حرفهای با نظارت مستمر بر مارجین لول از قرارگیری در شرایط بحرانی، جلوگیری و استراتژیهای معاملاتی خود را بر اساس تغییرات این شاخص، تنظیم میکنند.
فرمول محاسبه مارجین لول
پلتفرمهای معاملاتی به صورت خودکار، مارجین لول را که معیاری تعیینکننده برای بررسی میزان نقدینگی موجود جهت باز کردن معاملات جدید است، نمایش میدهند.
- فرمول مارجین لول: 100% × (موجودی خالص / مارجین استفاده شده)
- در صورت نبود معاملات باز، مارجین لول برابر با صفر خواهد بود؛
- افزایش مارجین لول نشاندهنده مارجین آزاد بیشتر برای انجام معاملات جدید است؛
- کاهش مارجین لول به 100% نشاندهنده محدودیت در باز کردن موقعیتهای جدید است.
مثال 1 محاسبه مارجین لول: ورود به معامله خرید در جفت ارز EUR/USD
فرض کنید بالانس حساب شما 2000 دلار است؛ و قصد دارید یک پوزیشن خرید 1 مینی لات در EUR/USD باز کنید. مراحل محاسبه مارجین لول:
- محاسبه مارجین مورد نیاز: اگر 5% بهعنوان حداقل مارجین مورد نیاز تعیین شده باشد، مقدار مارجین استفادهشده برابر خواهد بود با:
ارزش معامله × درصد مارجین = مارجین مورد نیاز
500 دلار = 0.05 × 10,000 = مارجین مورد نیاز
- محاسبه موجودی خالص
بالانس حساب + سود یا زیان شناور = موجودی خالص
2000 دلار = 2000 + 0 = موجودی خالص
- محاسبه مارجین لول
(موجودی خالص / مارجین استفادهشده) × 100% = مارجین لول
400%=100% × (500 / 2000) = مارجین لول
اگر مارجین لول بالای 100% باشد، ورود به معاملات جدید در بازار فارکس، امکانپذیر است.

مثال 2 محاسبه مارجین لول: زیان معامله خرید در جفت ارز EUR/USD
فرض کنید در مثال قبلی بعد از ایجاد پوزیشن، حساب شما معادل 100 دلار وارد ضرر شود.
- محاسبه مارجین مورد نیاز: اگر 5% بهعنوان حداقل مارجین مورد نیاز تعیین شده باشد، مقدار مارجین استفادهشده برابر خواهد بود با:
ارزش معامله × درصد مارجین = مارجین مورد نیاز
دلار500 = 10000 × 0.05 = مارجین مورد نیاز
- محاسبه موجودی خالص
بالانس حساب + سود یا زیان شناور = موجودی خالص
1900 = 100 - 2000= موجودی خالص
- محاسبه مارجین لول
(موجودی خالص / مارجین استفادهشده) × 100% = مارجین لول
380%= 100% × (500 / 1900) = مارجین لول

مارجین کال و استاپ اوت در سطح مارجین
مارجین کال زمانی رخ میدهد که مارجین لول به 100% برسد. در این شرایط، معاملهگر نمیتواند موقعیت جدیدی باز کند و برای ادامه فعالیت باید برخی از موقعیتهای باز را ببندد؛ یا سرمایه بیشتری به حساب واریز کند.
اگر مارجین لول به سطح بحرانی (معمولاً 50% یا کمتر) برسد، بروکر بهطور خودکار برخی از معاملات را خواهد بست تا سطح مارجین را متعادل کند؛ به این فرایند، استاپ اوت میگویند.

مثال: فرض کنید موجودی خالص، 400 دلار و مارجین استفاده شده 400 دلار باشند؛ بنابراین مارجین لول برابر است با:
100%= (400 / 400) × 100% = مارجین لول
در این شرایط، بروکر اجازه باز کردن معاملات جدید را نخواهد داد. اگر زیان شناور افزایش یابد و موجودی خالص به 200 دلار کاهش یابد:
50%= (400 / 200) × 100% = مارجین لول
در این سطح، بروکر موقعیتهای معاملاتی را بسته و استاپ اوت فعال خواهد شد.
نتیجهگیری
مارجین لول در فارکس معیاری کلیدی در مدیریت ریسک سرمایه است و معاملهگران را در تصمیمگیریهای معاملاتی هدایت میکند. مارجین لول بالاتر از 100% نشاندهنده امکان ورود به معاملات جدید است. مارجین لول برابر 100% به معنای وقوع مارجین کال بوده و معاملهگر دیگر قادر به باز کردن موقعیتهای جدید نخواهد بود.
در صورتی که مارجین لول به 50% یا کمتر برسد، استاپ اوت رخ داده و بروکر بهصورت خودکار معاملات را خواهد بست. پایش مستمر مارجین لول و درک تغییرات آن، عاملی اساسی در جلوگیری از زیانهای سنگین و افزایش اثربخشی معاملات در فارکس است.