مارجین تریدینگ (Margin Trading) چیست؟ آموزش معاملات مارجین

مارجین تریدینگ (Margin Trading) نوعی از معاملات اهرمی است که به تریدر ها امکان معامله با مبلغی بیشتر از سرمایه در دسترس را می‌دهد.

در معاملات مارجین، با افزایش چند برابری میزان سرمایه، میزان سود و ریسک معاملات نیز افزایش می‌یابد. صرافی‌ها و بروکرها، با ارائه حساب‌های مارجین امکان استفاده از این خدمات را برای معامله‌گران فراهم می‌کنند.

همچنین معاملات مارجین شامل مفاهیمی مانند مارجین اولیه (Initial Margin)، مارجین نگهداری (Maintenance Margin) و مارجین کال (Margin Call) هستند که هرکدام از آنها نقش حیاتی در کنترل ریسک و جلوگیری از لیکویید شدن سرمایه دارند.

مارجین تریدینگ یا معاملات مارجین چیست؟

مارجین تریدینگ یا معاملات مارجین، به معنای قرض گرفتن پول از بروکر یا صرافی و استفاده از آن برای خرید و فروش ارز دیجیتال، سهام یا سایر دارایی‌های قابل معامله است.

در واقع، معامله‌گران مقدار پول دریافت شده به عنوان وام را، در تاریخی معین و با سود مشخص، بازپرداخت می‌کنند.

تفاوت معاملات اسپات و مارجین

در معاملات اسپات (Spot Trading)، معامله‌گر تنها از سرمایه شخصی خود استفاده کرده و مالک واقعی دارایی خریداری‌شده می‌شود. در این نوع معامله، انتقال مالکیت دارایی به‌صورت واقعی انجام می‌گیرد و ریسک تنها محدود به میزان سرمایه اولیه است.

در مقابل، در معاملات مارجین (Margin Trading)، معامله‌گر با استفاده از سرمایه قرض‌گرفته از صرافی یا سایر کاربران، حجم موقعیت معاملاتی را افزایش می‌دهد بدون آن‌که مالک کامل دارایی باشد. این روش به‌دلیل استفاده از اهرم (Leverage)، امکان کسب سود چندبرابری را فراهم می‌کند اما در عین حال، زیان نیز به همان نسبت بزرگ‌تر می‌شود.

تفاوت اصلی میان این دو ساختار در میزان ریسک و مالکیت است؛ در اسپات ریسک محدود و مالکیت واقعی وجود دارد، در حالی‌که در مارجین، ریسک بالاتر و مالکیت نسبی برقرار است. در جدول زیر به مقایسه معاملات مارجین و اسپات می‌پردازیم:

تفاوت مارجین تریدینگ با معاملات فیوچرز

در نگاه نخست، مارجین تریدینگ و معاملات فیوچرز (Futures Trading) ساختاری مشابه دارند، اما در ماهیت و نحوه اجرا تفاوت‌های اساسی میان آن‌ها وجود دارد. درک این تفاوت‌ها برای انتخاب استراتژی مناسب و کنترل ریسک اهمیت ویژه‌ای دارد.

• مارجین تریدینگ: معامله‌گر با قرض گرفتن دارایی (Borrowed Assets) از صرافی یا سایر کاربران، اقدام به خرید یا فروش دارایی واقعی می‌کند؛
• معاملات فیوچرز: به‌جای خرید دارایی واقعی، قراردادی برای خرید یا فروش در آینده (Future Contract) بسته می‌شود که بر مبنای قیمت پیش‌بینی‌شده دارایی تنظیم شده است.

معاملات مارجین معمولا بدون تاریخ انقضا (No Expiration Date) انجام می‌شوند، در حالی‌که معاملات فیوچرز دارای سررسید مشخص (Expiration Date) هستند. سطح کارمزد، نرخ تامین مالی (Funding Rate) و میزان ریسک در بازار فیوچرز معمولا بالاتر از معاملات مارجین است.

جدول مقایسه مارجین تریدینگ و معاملات فیوچرز:

در ویدئوی آموزشی کانال Jake Broe در یوتوب، به جزئیات بیشتری درباره مارجین تریدینگ پرداخته شده و علاقمندان می‌توانند از این ویدئو برای کسب اطلاعات بیشتر استفاده کنند.

مقایسه معاملات مارجین، فیوچرز و اسپات

در جدول زیر به مقایسه ویژگی‌های معاملات مارجین، فیوچرز و اسپات بصورت تخصصی پرداخته شده است:

انواع معاملات مارجین

معاملات مارجین می‌توانند به صورت موقعیت‌های خرید و یا فروش انجام شوند:

• در پوزیشن خرید (Long Position)، با پول استقراضی می‌توان دارایی مورد نظر را خرید؛
• در پوزیشن فروش (Short Position)، می‌توان دارایی یا ارز موردنظر با پیش‌بینی کاهش قیمت را فروخت.

جهت درک بهتر از انواع معاملات مارجین می‌توان به مقاله آموزش مارجین تریدینگ در سایت investopedia.com نیز مراجعه کرد.

کراس مارجین و ایزوله مارجین (Cross vs Isolated Margin)

صرافی‌ها معمولا دو نوع ساختار مارجین برای معاملات اهرمی ارائه می‌دهند که هرکدام سطح متفاوتی از ریسک و کنترل سرمایه را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهند:

• مارجین کراس (Cross Margin): در این حالت، کل موجودی حساب، پشتوانه تمام پوزیشن‌ها است؛ در صورت زیان در یکی از معاملات، از موجودی آزاد برای جلوگیری از لیکویید شدن استفاده می‌شود؛
• مارجین ایزوله (Isolated Margin): در این روش، مبلغ مشخصی از سرمایه به هر پوزیشن اختصاص می‌یابد و در صورت ضرر، تنها همان بخش درگیر شده و سایر دارایی‌ها محفوظ می‌مانند.

انتخاب میان کراس و ایزوله بر اساس سطح ریسک‌پذیری (Risk Tolerance)، نوع استراتژی معاملاتی و شیوه مدیریت سرمایه انجام می‌شود. کنترل دقیق اهرم و مارجین در هر دو مدل، عامل کلیدی در جلوگیری از زیان‌های سنگین و حفظ تعادل پرتفوی محسوب می‌گردد.

جدول مقایسه حالت مارجین کراس و مارجین ایزوله:

نحوه محاسبه مارجین تریدینگ

برای محاسبات درصدی مارجین، از معیاری به نام سطح مارجین (Margin Level) استفاده می‌شود. سطح مارجین لول مشخص می‌کند که یک حساب تجاری، شرایط دریافت مارجین (Margin) را دارد یا خیر.

در ادامه، نحوه محاسبه سطح مارجین توسط صرافی‌ها و بروکر‌ها بررسی می‌شود. فرمول محاسبه سطح مارجین (Margin Level):

برای ورود به معاملات مارجین، معامله‌گر باید مقدار مشخصی از سرمایه شخصی خود را به‌عنوان مارجین اولیه (Initial Margin) در حساب معاملاتی نگهداری کند. این مبلغ به‌منزله پشتوانه‌ای برای پوشش ریسک معاملات اهرمی محسوب می‌شود.

زمانی که ارزش دارایی معامله‌گر کاهش یافته و از حداقل سطح تعیین‌شده توسط صرافی پایین‌تر می‌آید، موجودی حساب به محدوده مارجین نگهداری (Maintenance Margin) می‌رسد.

درصورت افت بیشتر و عبور موجودی از این سطح، اخطار لیکوئید (Margin Call) فعال می‌شود و صرافی از معامله‌گر می‌خواهد حساب خود را شارژ یا بخشی از موقعیت‌ها را ببندد تا از زیان بیشتر جلوگیری شود.

مفهوم اهرم در معاملات مارجین

برای انجام معاملات اهرمی در مارجین تریدینگ، مبلغی از معامله‌گران به عنوان وثیقه دریافت می‌شود که همان مارجین (Margin) است.

مارجین، تفاوت میزان پول بین ارزش کل سرمایه‌گذاری و مبلغ وام است؛ در مقابل، اهرم نسبت بین وجوه قرض گرفته شده و سرمایه معامله‌گر است.

مثال اهرم در معاملات مارجین

اهرم ابزاری است که به معامله‌گر اجازه می‌دهد با چند برابر سرمایه واقعی خود وارد معامله شود. برای مثال، در اهرم 10× اگر کاربر 100 دلار سرمایه داشته باشد، می‌تواند معامله‌ای به ارزش 1000 دلار باز کند.

به تعریفی دیگر اهرم 3 برابری بدین معنا است که معامله‌گر، به ازای هر 1 دلار سرمایه، می‌تواند با 3 دلار معامله کند.

هرچند اهرم می‌تواند سود بالقوه را افزایش دهد، اما به همان اندازه ریسک از دست رفتن سرمایه را نیز بیشتر می‌کند. انتخاب اهرم مناسب باید متناسب با سطح تجربه و مدیریت ریسک فرد باشد.

نحوه انتخاب اهرم مناسب برای مارجین تریدینگ

انتخاب اهرم (Leverage) متناسب با سطح تجربه، استراتژی و هدف سرمایه‌گذاری، نقش تعیین‌کننده‌ای در مدیریت ریسک دارد. استفاده ناآگاهانه از اهرم‌های بالا می‌تواند منجر به زیان‌های جبران‌ناپذیر شود.

معامله‌گران تازه‌کار معمولا از اهرم‌های پایین مانند 2× تا 5× استفاده می‌کنند تا کنترل بیشتری بر ریسک داشته باشند و رفتار بازار را با دقت بیشتری ارزیابی کنند.

در مقابل، معامله‌گران حرفه‌ای ممکن است در شرایط خاص از اهرم‌های بالاتر (10× یا بیشتر) بهره ببرند، اما افزایش اهرم به‌صورت مستقیم احتمال لیکویید شدن (Liquidation) را به شکل تصاعدی افزایش می‌دهد.

نکته : در آغاز فعالیت، انتخاب کمترین سطح اهرم توصیه می‌شود تا معامله‌گر بتواند تاثیر نوسانات قیمت و ساختار حرکتی بازار را با ریسک کنترل‌شده درک کند.

لیکویید شدن (Liquidation) چیست و چگونه رخ می‌دهد؟

لیکویید شدن زمانی رخ می‌دهد که میزان ضرر معامله‌گر از حد مجاز فراتر رفته و موجودی حساب دیگر توان پوشش موقعیت باز را نداشته باشد. در این شرایط، صرافی به‌صورت خودکار اقدام به بستن پوزیشن (Close Position) می‌کند تا از گسترش زیان و بدهی بیشتر جلوگیری شود.

نکته مهم: استفاده از اهرم‌های بالا (High Leverage) باعث می‌شود دامنه تحمل ضرر به‌شدت کاهش یابد و احتمال لیکویید شدن افزایش پیدا کند؛ بنابراین کنترل نسبت اهرم و تعیین سطح حد ضرر (Stop Loss) برای مدیریت ریسک حیاتی است.

مزایا و معایب مارجین تریدینگ

استفاده از مارجین تریدینگ موجب افزایش میزان سرمایه به اندازه چند برابری و افزایش ریسک سود و زیان می‌شود؛ دیگر مزایا و معایب مارجین تریدینگ (Margin Trading):

نکات کلیدی مارجین تریدینگ

استفاده از اهرم‌ها و افزایش ریسک معاملاتی در حساب‌های مارجین تریدینگ، نیازمند اطلاع از نکات مهم برای جلوگیری از زیان‌های احتمالی است. نکات کلیدی شرکت در معاملات از مارجین تریدینگ:

• استفاده از صرافی‌های معتبر؛
• شروع کار با سرمایه‌های کم؛
• استفاده از معاملات آزمایشی پیش از معاملات واقعی؛
• شناخت انواع مختلف سفارش‌گذاری؛
• برداشت پله‌ای سود از حساب معاملاتی؛
• در نظر داشتن نرخ کارمزد و بهره؛
• بررسی تحلیل‌های فاندامنتال و تکنیکال .

ریسک‌های پنهان در معاملات مارجین

بسیاری از معامله‌گران تمرکز خود را بر سود بالقوه (Potential Profit) در معاملات مارجین معطوف می‌کنند، در حالی‌که این نوع معاملات با مجموعه‌ای از ریسک‌های پنهان همراه است که می‌تواند به زیان‌های سنگین منجر شود. شناخت این ریسک‌ها بخش جدایی‌ناپذیر از مدیریت سرمایه حرفه‌ای است.

• نوسانات شدید بازار (High Volatility): تغییرات ناگهانی قیمت می‌تواند موجب لیکویید شدن (Liquidation) سریع موقعیت‌های باز شود؛
• خطاهای سیستمی یا کندی پلتفرم معاملاتی (System Errors/Exchange Latency): در زمان نوسانات بالا، اجرای دستورات ممکن است با تاخیر یا لغزش قیمتی همراه گردد؛
• احساسات معامله‌گر (Trader Emotions): طمع یا ترس می‌تواند موجب تصمیمات هیجانی و خروج از چارچوب منطقی تحلیل شود؛
• کارمزدها و هزینه‌های پنهان (Hidden Fees): به‌ویژه در معاملات بلندمدت، هزینه‌ی بهره یا نرخ تامین مالی (Funding Rate) تاثیر قابل‌توجهی بر سود خالص دارد.

روانشناسی معاملات مارجین

مارجین تریدینگ بیش از هر نوع معامله‌ی دیگر تحت‌تأثیر احساسات است. فشار مالی ناشی از استفاده از اهرم، موجب بروز تصمیمات هیجانی می‌شود.

معامله‌گر موفق باید بین اعتماد به نفس و ریسک‌پذیری خطرناک مرز قائل شود. استفاده از پلن معاملاتی مکتوب، حد ضرر مشخص و رعایت انضباط ذهنی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در معاملات مارجین است.

اصطلاحات رایج و کاربردی در معاملات تعهدی

برای استفاده از مارجین تریدینگ، اطلاع از اصطلاحاتی مانند مارجین اولیه، مارجین کال، لیکوئیدیشن و موارد دیگر الزامی است. اصطلاحات رایج در مارجین تریدینگ:

• حداقل مارجین (Minimum Margin): برای باز کردن حساب مارجین باید مبلغی سپرده‌گذاری شود که با توجه به سیاست‌های صرافی‌ها و بروکرها، میزان آن متفاوت است؛
• مارجین اولیه (Initial Matgin): درصدی از قیمت خرید یک دارایی، که هنگام معامله باید به صورت نقدی پرداخت شود و نوعی سپرده است؛
• مارجین نگهداری (Maintenance Margin): حداقل موجودی باقی‌مانده در حساب بعد از انجام معامله (موجودی حساب از مارجین نگهداری کمتر شود، مارجین کال رخ می‌دهد)؛
• کال مارجین (Margin Call): کمتر شدن موجودی حساب مارجین از مقداری مشخص و بسته شدن حساب معاملاتی؛
• لیکویید شدن (Liquidation): نقد کردن موقعیت‌های معاملاتی توسط بروکر یا صرافی برای بازپس‌گیری پول قرض داده شده؛
• مارجین آزاد (Free Margin): مقدار سرمایه‌ای که در حساب وجود دارد و می‌توان آن‌را برداشت یا برای انجام معاملات استفاده کرد؛
• مارجین مصرفی (Used Margin): سرمایه‌ای که برای انجام معاملات استفاده شده است؛
• مارجین ایزوله (Isolated Margin): مقدار سرمایه‌ای که به هر معامله اختصاص داده می‌شود؛
• کراس مارجین (Cross Margin): در کراس مارجین، تمام موقعیت‌های معاملاتی از یک استخر مارجین استفاده می‌کنند.

اشتباهات رایج در معاملات مارجین

در معاملات اهرمی، بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار به‌دلیل نداشتن تجربه کافی یا مدیریت ضعیف ریسک، دچار خطاهای تکراری می‌شوند که می‌تواند منجر به از‌دست‌رفتن بخش زیادی از سرمایه شود. شناخت این اشتباهات، گام نخست برای حفظ سرمایه و عملکرد پایدار در بازار است.

• استفاده از اهرم‌های بالا (High Leverage) بدون تسلط کافی بر تحلیل و مدیریت ریسک؛
• نداشتن استراتژی خروج (Exit Strategy) مشخص و شفاف برای بستن موقعیت‌ها؛
• تصمیم‌گیری بر اساس احساسات (Emotional Trading) به‌جای تحلیل منطقی و داده‌محور؛
• نادیده‌گرفتن کارمزدها و نرخ تامین مالی (Funding Rate) که در معاملات بلندمدت می‌تواند سود را به‌طور چشم‌گیر کاهش دهد؛
• باز کردن چند پوزیشن هم‌زمان (Multiple Positions) بدون رعایت اصول مدیریت سرمایه (Capital Management).

مدیریت سرمایه در معاملات مارجین

یکی از ارکان حیاتی موفقیت در مارجین تریدینگ (Margin Trading)، رعایت دقیق اصول مدیریت سرمایه (Capital Management) است. هیچ معامله‌گری حتی حرفه‌ای‌ترین‌ها، نباید کل سرمایه خود را در یک موقعیت معاملاتی متمرکز کنند، زیرا نوسانات شدید بازار می‌تواند هر حسابی را در چند لحظه از بین ببرد.

سه اصل کلیدی برای حفظ تعادل و پایداری سرمایه در مارجین تریدینگ عبارتند از:

1. ورود حداکثر 2 تا 5% از سرمایه در هر پوزیشن؛
2. حفظ نسبت حداقل 1 به 2 میان ریسک و بازده؛
3. فاصله موقت از بازار پس از چند زیان متوالی و بازبینی استراتژی معاملاتی.

اکسپرت مدیریت معاملات (Trade Manager TF) برای مدیریت سرمایه در متاتریدر

اکسپرت Trade Manager TF از مجموعه ابزارهای حرفه‌ای TradingFinder است که برای مدیریت هوشمند معاملات در پلتفرم متاتریدر طراحی شده است. هدف این اکسپرت، ایجاد کنترل کامل بر سرمایه، ریسک و فرآیند اجرای معاملات به‌صورت دقیق و خودکار است.

• دانلود اکسپرت مدیریت معاملات (Trade Manager TF) در متاتریدر5
• دانلود اکسپرت مدیریت معاملات (Trade Manager TF) در متاتریدر4

این سیستم از دو پنل اصلی Trade Manager و Magic Panel تشکیل شده است. ترکیب این دو پنل، مجموعه‌ای پیشرفته از ابزارهای معاملاتی را در اختیار تریدر قرار می‌دهد تا تمام جنبه‌های معامله‌گری از ورود تا خروج را با دقت مدیریت کند.

ویژگی‌های کلیدی این ابزار شامل موارد زیر است:

• خروج پله‌ای (Partial Exit): برای بستن تدریجی موقعیت‌ها؛
• ریسک فری (BreakEven): جهت انتقال حد ضرر به نقطه ورود؛
• حد ضرر متحرک (Trailing Stop): با تنظیمات داینامیک و هوشمند؛
• مدیریت حجم لات (Lot Management): بر اساس درصد سرمایه یا مبلغ دلاری؛
• چند سطح حد سود (Multiple Take Profits): برای کنترل مرحله‌ای سود؛
• اجرای سریع سفارشات (Quick Execution): به‌صورت Market یا Pending.

در بخش BreakEven & Trailing Stop Settings، امکان انتخاب از میان 8 مدل تریلینگ وجود دارد که شامل روش‌های ساده و الگوریتم‌های مبتنی بر اندیکاتورهای نوسان‌سنج مانند ATR، MA، Fractal، Parabolic SAR، Bollinger Bands و ZigZag است.

پنل دوم یا Magic Panel، برای اجرای سریع دستورات طراحی شده و گزینه‌هایی مانند Close All، خروج 50 درصدی (C50)، فعال‌سازی تریلینگ و بریک‌اون تنها با یک کلیک در دسترس قرار دارد.

این اکسپرت با نمایش اطلاعات کلیدی نظیر اسپرد (Spread)، زمان بسته شدن کندل فعلی (Time to Close) و جزئیات معاملات باز (Open Orders Info)، شفافیت بالایی در محیط متاتریدر فراهم می‌کند.

اکسپرت مدیریت معاملات، ابزاری استراتژیک برای معامله‌گران فعال در بازار فارکس، سهام و شاخص‌ها ؛ ترکیب قابلیت‌هایی چون Partial Close، Multi Take Profit، BreakEven، Trailing Stop و تنظیمات دقیق حجمی، آن را به یک دستیار معاملاتی تمام‌عیار برای مدیریت حرفه‌ای ریسک و افزایش کارایی معاملات تبدیل کرده است.

بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال برای مارجین تریدینگ

انتخاب بهترین صرافی‌های ارزدیجیتال یکی از الزامات معاملات مارجین در کریپتوکارنسی‌ها است. بهترین صرافی‌ها برای مارجین تریدینگ:

• بایننس (Binance)
• بای بیت (ByBit)
• اچ تی ایکس (HTX)
• ال بنک (LBank)
• مکسی (MEXC)

بهترین بروکرها برای معاملات مارجین

برای معامله‌گران بازار سهام، انتخاب بهترین بروکر برای معاملات مارجین اولویت دارد. این بروکرها بر اساس عواملی مانند امنیت، کمیسیون، اسپرد و پلتفرم معاملاتی انتخاب می‌شوند.

بهترین بروکرها برای مارجین تریدینگ:

• آی جی بروکر (IG Broker)
• اینتراکتیو بروکرز (Interactive Brokers)
• سکسو بانک (Saxo Bank)
• سی ام سی مارکتس (CMC Markets)
• تی‌دی امری‌ترید (TD Ameritrade)

جمع‌بندی

مارجین تریدینگ (Margin Trading)، روشی برای معامله با حجم سرمایه بیشتر با دریافت وام از بروکرها وصرافی‌های ارز دیجیتال است که امکان کسب سود بیشتر از بازار را برای معامله‌گران فراهم می‌کند.

معاملات مارجین با افزایش چند برابری سرمایه، متقابلا ریسک معاملات را افزایش داده و برای تریدرهای مبتدی مناسب نیستند. آشنایی با اصطلاحات، نحوه معاملات، ابزارها و قوانین مارجین تریدینگ برای تریدرها الزامی است.