احساسات ترس یا طمع معاملهگران ازجمله عوامل تحلیل فاندامنتال هستند که روند قیمت را شکل می‌دهند؛ سنتیمنت ریسک‌گریزی به ترس از ریزش دارایی‌ها و تمایل معاملهگران به سرمایه‌گذاری در داراییهای امن مثل طلا اشاره دارد.
همچنین، سنتیمنت ریسکپذیری بیان‌گر طمع معاملهگران نسبت به افزایش قیمت و فرصت خرید داراییهای پرریسک ازجمله ارزهای دیجیتال و سهام است.
سنتیمنت در بازارهای مالی چیست؟
تحت‌تاثیر اخبار، داده‌ها و ریسکهای موجود، گاها بازار در احساسات یا سنتیمنت ریسک‌گریزی [Risk Off] و ریسکپذیری [Risk On] قرار می‌گیرد.
سنتیمنت ریسکپذیری (Risk On)
احساسات ریسکپذیری معمولا وقتی ایجاد میشوند که دادههای اقتصادی در جهت سیاست پولی انبساطی باشند. ریسکپذیری زمانی ایجاد میشود که بازار انتظار دارد تا با کاهش نرخ بهره، نقدینگی بیشتری وارد شده و رشد قیمت داراییهای ریسکی را رقم بزند.
البته ریسکپذیری فقط با دادههای اقتصادی ایجاد نمی‌شود؛ به‌طور کلی هر عاملی که شرایط عدم اطمینان را از بین ببرد، قادر به افزایش ریسکپذیری در بازار است.
مثالی از سنتیمنت ریسکپذیری
به عنوان مثال، در انتهای چرخه انقباضی (نرخ بهره بالا جهت کنترل تورم)، اگر داده تورمی کمتر از انتظارات باشد و انتظارات کاهش نرخ بهره تقویت شود، سنتیمنت ریسکپذیری ایجاد خواهد شد. دارایی‌هایی با احتمال رشد قیمت در سنتیمنت ریسکپذیری:
- بازار سهام؛
- بازار ارزهای دیجیتال.
سنتیمنت ریسک‌گریزی (Risk Off)
در سنتیمنت ریسک‌گریزی، داراییهای امن مانند طلا و اوراق مورد تقاضا قرار می‌گیرند. این احساسات زمانی ایجاد میشوند که داده‌ها درجهت سیاست پولی انقباضی باشند یا ریسک و عدم اطمینان از آینده، بازار را فرا بگیرد.
فراتر از دادههای اقتصادی، ریسکهای سیاسی و ژئوپلیتیکی و هرگونه عدم اطمینان از چشمانداز آینده نیز به سنتیمنت ریسک‌گریزی دامن خواهد زد.
مثالی از سنتیمنت ریسک‌گریزی
برای مثال، در انتهای چرخه انقباضی، اگر دادههای تورم بالاتر از انتظارات باشد، انتظارات از کاهش نرخ بهره تضعیف میشود. بدین ترتیب ممکن است ریسک‌گریزی رقم بخورد چرا که با تداوم نرخ بهره بالا، سطح نقدینگی همچنان پایین می‌ماند.
تفکیک دارایی‌ها براساس ماهیت سنتیمنت
پس از تشخیص سنتیمنت بازار، باید دارایی مناسب با احساسات بازار خریداری شود.
برخی ارزهای فارکس ماهیت ریسک‌گریزی یا ریسکپذیری دارند که متناسب با سنتیمنت بازار، تقویت یا تضعیف میشوند. جدول ماهیت دارایی‌ها:
دارایی | ریسک‌پذیر | ریسک‌گریز | بدون ماهیت |
CAD (دلار کانادا) | P | ✖ | ✖ |
AUD (دلار استرالیا) | P | ✖ | ✖ |
NZD (دلار نیوزلند) | P | ✖ | ✖ |
CHF (فرانک سوئیس) | ✖ | P | ✖ |
JPY (ین ژاپن) | ✖ | P | ✖ |
USD (دلار آمریکا) | ✖ | P | ✖ |
EUR (یورو) | ✖ | ✖ | P |
GBP (پوند انگلستان) | ✖ | ✖ | P |
طلا | ✖ | P | ✖ |
اوراق قرضه | ✖ | P | ✖ |
بازار سهام | P | ✖ | ✖ |
بیت کوین | P | ✖ | ✖ |
اتریوم | P | ✖ | ✖ |
چگونه سنتیمنت بازار را تشخیص دهیم؟
سنتیمنت بازار با نوسانات دارایی‌ها مشخص میشود. به‌عنوان‌مثال، اگر ارزهای ریسک‌پذیر تقویت شده و ارزهای ریسک‌گریز کاهش یابند، بازار در حالت ریسکپذیری قرار می‌گیرد؛ چرا که تقاضا برای داراییهای ریسک‌پذیر افزایش یافته است.
تشخیص سنتیمنت بازار در سایت بیبی پیپس
مشاهده قدرت ارزها در سایت Baby Pips، یکی از راه‌های تشخیص احساسات بازار است.
شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال
شاخص ترس و طمع بازار کریپتو ابزاری برای نمایش احساسات معاملهگران است.
تصویر فوق، نمایی از شاخص ترس و طمع بازار کریپتو در سایت Coinglass است.
در ریزش‌های شدید قیمت، شاخص در محدوده ترس شدید قرار گرفته و فرصت خرید فراهم میشود. معمولا شاخص در پامپ قیمتی در محدوده طمع شدید قرار می‌گیرد و فرصت فروش یا سیو سود فراهم میشود.
شاخص VIX ترس
این شاخص میزان ترس و عدم اطمینان را در بازار نشان می‌دهد؛ درصورت صعودی بودن شاخص VIX، ترس و عدم اطمینان (ریسک‌گریزی) در بازار افزایش می‌یابد؛ بر عکس، وقتی روند نزولی باشد، یعنی انتظار سرمایه‌گذاران از نوسانات و عدم اطمینان (ریسکپذیری) بازار درحال کاهش است.
نکته: شاخص VIX با بازار سهام آمریکا رابطه عکس دارد؛ با افزایش VIX (ترس در بازار)، سهام ریزشی میشود و بر عکس.
عدد این شاخص باتوجه به انتظارات معاملهگران از نوسانات شاخص S&P500 در 30 روز آینده استخراج میشود؛ به بیان دیگر، VIX به عنوان یک شاخص پیشرو نیز عمل می‌کند.
آیا ممکن است بازار سنتیمنت خاصی نداشته باشد؟
گاهی اوقات بازار فاقد یک سنتیمنت مشخص است و حرکت آن بر اساس عوامل طبیعی و بدون تأثیر احساسات عمومی پیش می‌رود. احساسات زمانی در بازار شکل می‌گیرند که رویدادها یا دادههای اقتصادی مهمی مانند نشست بانک‌های مرکزی، گزارش‌های اقتصادی کلیدی یا اخبار خاص منتشر میشوند.
جمع‌بندی
احساسات معاملهگران مفهومی است که نوسان را در بازار رقم می‌زند؛ در این شرایط، سرمایه‌گذاران با پیش‌بینی سنتیمنت از طریق داده‌ها و اخبار، تشخیص احساسات از طریق رصد نوسانات بازار و شناخت ماهیت دارایی‌ها، سرمایه‌گذاری بهینه را در زمان مناسب انجام می‌دهند. شاخص ترس و طمع، VIX و قدرت ارزها، ابزارهای کمکی برای تشخیص سنتیمنت بازار هستند.
