هنگام خرید و فروش رمز ارزها در یک پلتفرم معاملاتی، باید کارمز معاملات پرداخت شود. به طور کلی کارمزد معاملات در صرافی‌های رمز ارز به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ سفارش‌هایی که کارمزد میکر (Maker Fee) و سفارش‌هایی که کارمزد تیکر (Taker Fee) دارند که معمولا، کارمزد میکر کمتر از تیکر است.
در واقع تفاوت کارمزد میکر (Maker Fee) و تیکر (Taker Fee) در نحوه تاثیر سفارش بر عمق دفتر سفارشات (Order Book) است. زمانی که معامله‌گر سفارشی خارج از قیمت لحظهای بازار ثبت کند، به‌عنوان میکر شناخته میشود، زیرا با افزودن نقدینگی، عمق بازار را افزایش می‌دهد.
در مقابل، تیکر با اجرای فوری سفارش و حذف نقدینگی از دفتر سفارشات، کارمزد بیشتری پرداخت می‌کند. صرافیها برای افزایش نقدینگی و ثبات بازار، معمولا نرخ کارمزد میکر را کمتر از تیکر تعیین میکنند.
کارمزد میکر چیست؟
کارمزد میکر به معامله‌گری تعلق می‌گیرد که نقدینگی جدیدی به بازار اضافه می‌کند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کاربر یک سفارش محدود(Limit Order) ثبت کرده که بلافاصله انجام نمی‌شود و در دفتر سفارشات (Order Book) باقی می‌ماند؛ تا زمانی که فرد دیگری آن را بپذیرد.
به بیان دیگر، کارمزد میکر (Maker Fee) زمانی دریافت میشود که سفارش بارگذاری شده توسط میکر، به سرعت با سفارشی دیگر، از جنس مخالف انجام نشود. البته معمولا در صرافیها، سفارشات میکر به سرعت انجام نمی‌شوند.
برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال برای جذب کاربران بیشتر، کارمزد میکر را کمتر از فی تیکر در نظر می‌گیرند.
در برخی صرافیها، با اینکه از مارکت میکرها کارمزد دریافت میشود، اما برای تشویق به ایجاد نقدینگی، کارمزد میکر را با تخفیف محاسبه میکنند.
نقش میکرها در نقدشوندگی و ثبات بازار
میکرها با ثبت سفارش‌های معلق (Limit Orders) عمق دفتر سفارش را گسترش می‌دهند و تعادل جریان سفارش را حفظ میکنند. این افزایش عمق موجب کاهش فاصله میان قیمت خرید و فروش (Bid-Ask Spread) شده و از جهش‌های ناگهانی قیمت جلوگیری می‌کند.
هرچه تعداد میکرها در بازار بیشتر باشد، ساختار بازار شفاف‌تر، منصفانه‌تر و دارای نقدشوندگی بالاتری خواهد بود. در مقابل، رشد فعالیت تیکرها بدون حضور متعادل میکرها، می‌تواند موجب نوسانات شدید و افزایش قابل‌توجه اسپرد شود.
کارمزد تیکر چیست؟
کارمزد تیکر (Taker Fee) نوعی از کارمزد معاملاتی است که به کاربرانی تعلق می‌گیرد که سفارش‌های موجود در دفتر سفارشات (Order Book) را سریعا تکمیل کرده و نقدینگی را از بازار حذف میکنند.
به بیان ساده، وقتی شما سفارشی ثبت می‌کنید که بلافاصله با یک سفارش موجود در بازار تطابق یافته و انجام میشود، به‌عنوان تیکر (Taker) شناخته می‌شوید و باید کارمزد تیکر را بپردازید.
مثال عددی از کارمزد میکر و تیکر
فرض کنید در صرافی X نرخ کارمزد میکر 0.08 درصد و کارمزد تیکر 0.10 درصد است. اگر تریدر A سفارشی به ارزش 10,000 دلار ثبت کند و به‌عنوان میکر شناخته شود، کارمزد او 8 دلار خواهد بود .اما تریدر B که سفارش Market ثبت کرده و نقش تیکر دارد، باید 10 دلار بپردازد.
در حجم‌های بالا، همین تفاوت کوچک می‌تواند سودآوری معاملات و نسبت سود به زیان (Risk to Reward Ratio) را به‌طور محسوسی تغییر دهد.
جهت درک بهتر از معامله‌گران تیکر و میکر در صرافیها، به ویدئوی آموزشی کانال hoc-trade در یوتوب مراجعه کنید.
تفاوت سفارش میکر (Maker) و تیکر (Taker)
مارکت میکر و مارکت تیکر، هردو برای ساخت بازاری فعال کار میکنند. اما در صرافی‌های مختلف، هزینه کارمزد سفارشات میکر و تیکر متفاوت است.
نوع سفارشات میکر در صرافیها از نوع اوردر لیمیت و نوع سفارشات تیکر از نوع مارکت است. در سفاررشات لیمیت، معاملات با تاخیر انجام می‌شوند اما در سفارشات مارکت، معاملات به صورت لحظهای انجام می‌شوند.
سفارش‌های میکر (Maker) و تیکر (Taker) نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان نقدینگی، کارمزد معاملات و استراتژی ورود و خروج تریدرها دارند. در جدول زیر، تفاوت‌ها و ویژگی‌های کلیدی هرکدام به‌صورت خلاصه و تخصصی مقایسه شده‌اند تا دید بهتری برای انتخاب سبک معاملاتی فراهم شود.
ویژگی | سازنده بازار (Maker) | گیرنده بازار (Taker) |
نقش در بازار | تامین‌کننده نقدینگی (Liquidity Provider) | مصرف‌کننده نقدینگی (Liquidity Consumer) |
کارمزد معاملات | کارمزد کمتر یا حتی پاداش نقدینگی (Maker Fee) | کارمزد بالاتر به دلیل مصرف نقدینگی (Taker Fee) |
مزیت اصلی | کنترل قیمت ورود، کمک به ثبات و عمق بازار | اجرای سریع و قطعی سفارش در هر شرایط بازار |
ریسک معامله | احتمال عدم اجرای سفارش در قیمت هدف | احتمال لغزش قیمتی (Slippage) در معاملات سریع |
کاربرد معمول | مناسب برای تریدرهای بلندمدت و مارکت‌میکرها | مناسب برای اسکالپرها و معاملات سریع یا خبری |
تاث ی ر بر بازار | کاهش نوسان و اسپرد قیمت | افزایش نوسان کوتاه‌مدت و مصرف عمق بازار |
مثال ساده | ثبت سفارش خرید BTC در قیمت 59,800 دلار | خرید فوری BTC در قیمت فعلی 60,000 دلار |
مارکت میکر و مارکت تیکر کیست؟
در معاملات ارزهای دیجیتال، میکر به سفارش‌هایی گفته میشود که به صورت لیمیت ثبت شده‌اند و این سفارشات با تاخیر اجرا می‌شوند؛ تِیکر نیز به سفارشاتی گفته میشود که در لحظه اجرا شده و نقدینگی ایجاد نمیکنند.
برای درک بهتر و آشنایی بیشتر با مفاهیم سفارش‌های تیکر و میکر می‌توان از مقاله آموزش کارمزد میکر و تیکر سایت investopedia.com نیز استفاده کرد.
انواع مدل‌های کارمزدی در صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی‌های ارز دیجیتال معمولا از سه ساختار کارمزدی متمایز استفاده میکنند که هرکدام بر رفتار معاملاتی کاربران تاثیر مستقیمی دارند:
- مدل میکر-تیکر (Maker-Taker Model): متداول‌ترین ساختار که برای سفارش‌دهندگان و سفارش‌گیرندگان نرخ‌های متفاوتی تعیین می‌کند؛
- مدل کارمزد ثابت (Flat Fee Model): در این روش، تمام کاربران صرف‌نظر از نوع سفارش، درصد مشخص و ثابتی کارمزد پرداخت میکنند؛
- مدل ترکیبی (Hybrid Model): ترکیبی از دو ساختار پیشین که اغلب در صرافی‌های بازار مشتقه (Derivatives Exchanges) به‌کار گرفته میشود.
شناخت دقیق مدل کارمزد معاملات میکر تیکر صرافی، به معامله‌گر امکان می‌دهد استراتژی معاملاتی خود را با ساختار هزینه و سازوکار نقدشوندگی آن هماهنگ کند.
چطور کارمزد میکر و تیکر را کاهش دهیم؟
صرافی‌های ارز دیجیتال برای کاهش کارمزد میکر و تیکر، روش‌های گوناگونی ارائه می‌دهند که هرکدام بر مبنای نوع فعالیت و سطح کاربر طراحی شده‌اند:
- افزایش حجم معاملات ماهانه: کاربران با حجم بالاتر در رده‌های VIP قرار می‌گیرند و از تخفیف کارمزدی بهره‌مند می‌شوند؛
- استفاده از توکن اختصاصی صرافی: پرداخت کارمزد با توکن‌های بومی مانند BNB، KCS یا CET باعث اعمال درصدی تخفیف در هزینه تراکنش میشود؛
- دعوت کاربران جدید (Referral Program): برخی پلتفرم‌ها بخشی از کارمزد پرداختی کاربران دعوت‌شده را به حساب معرف بازمی‌گردانند؛
- استفاده از سفارش محدود (Limit Order) به‌جای سفارش بازار (Market Order): با اجرای سفارش‌های محدود، کاربر در نقش میکر شناخته میشود و کارمزد کمتری پرداخت می‌کند.
اکسپرت مدیریت ترید فارکس (Trade Panel Prop Drawdawn Limiter) برای بررسی کارمزد میکر و تیکر در متاتریدر
اکسپرت Trade Panel Prop Drawdown Limiter با هدف مدیریت حرفه‌ای ریسک، سرمایه و هزینه‌های معاملاتی (از جمله کارمزد میکر و تیکر) در حساب‌های پراپ فرم (Prop Firm) طراحی شده و بر بستر MetaTrader اجرا میشود.
این ابزار با ساختار ماژولار و پنل هوشمند خود، کنترل دقیق بر معاملات، حجم، سود، زیان و تاثیر کارمزدهای مختلف را برای معامله‌گران حرفه‌ای فراهم می‌سازد. این سیستم امکان محدودسازی دراودان (Drawdown) را به‌صورت دلاری یا درصدی ارائه می‌دهد و در صورت عبور از محدوده تعیین‌شده، معاملات را به‌طور خودکار متوقف می‌کند.
همچنین با شناسایی نوع اجرای سفارش (Limit یا Market) می‌تواند کارمزدهای میکر و تیکر را در محاسبات سود و زیان لحاظ کرده و تصویری واقعی از بازده خالص معامله‌گر ارائه دهد.
قابلیت‌هایی مانند تعیین سقف ضرر روزانه، محدودسازی تعداد معاملات، فیلتر اخبار اقتصادی، محاسبه تاثیر کارمزد بر عملکرد کلی، و هشدار عبور از محدوده سود یا زیان، این اکسپرت را به یکی از کامل‌ترین ابزارهای مدیریت ریسک و هزینه در بازار فارکس تبدیل می‌کند.
- دانلود اکسپرت مدیریت ترید فارکس (Trade Panel Prop Drawdawn Limiter) برای متاتریدر 5
- دانلود اکسپرت مدیریت ترید فارکس (Trade Panel Prop Drawdawn Limiter) برای متاتریدر 4
پنل مرکزی شامل ابزارهایی همچون Partial Close، Break Even، چند سطح Take Profit و Stop Loss و اجرای فوری دستورات با یک کلیک است. معامله‌گر می‌تواند از طریق رابط گرافیکی دقیق، پوزیشن‌ها را مستقیما روی نمودار مدیریت کرده و استراتژی معاملاتی خود را به‌صورت بصری اجرا کند.
بخش Account Protector با هفت تب تخصصی، تنظیماتی برای حجم معاملات، زمان مجاز ترید، محدوده سود و زیان روزانه و هفتگی، نمادهای مجاز و محدودیت‌های زمانی ارائه می‌دهد. این ساختار، انضباط معاملاتی و کنترل کامل سرمایه را مطابق با پلن معاملاتی تضمین می‌کند.
اکسپرت مدیریت ترید تریدینگ‌فایندر برای بازارهای فارکس (Forex)، کریپتو (Crypto) و حساب‌های پراپ طراحی شده و از معاملات لحظهای و پندینگ (Pending Orders) پشتیبانی می‌کند. این ابزار با نمایش زمان‌بندی کندل‌ها، کنترل احساسات معاملاتی و جلوگیری از تصمیم‌های هیجانی، ثبات و نظم حرفه‌ای را در اجرای استراتژی ایجاد می‌کند.
در مجموع، Trade Panel Prop Drawdown Limiter ابزاری پیشرفته و ساختارمند برای مدیریت سرمایه، کنترل ریسک و اجرای دقیق استراتژی معاملاتی در متاتریدر است که عملکردی منظم، امن و کاملا منطبق بر اصول مدیریت حرفه‌ای ترید ارائه می‌دهد.
جمع‌بندی
کارمزد معاملات در صرافی‌های ارز دیجیتال بسته به نوع سفارش به دو صورت دریافت میشود. در صورتی که کاربر سفارش معلقی ثبت کند که بلافاصله انجام نمی‌شود و به دفتر سفارشات (Order Book) اضافه می‌گردد، کارمزد میکر (Maker Fee) از او دریافت خواهد شد؛ چراکه این نوع سفارش به نقدینگی بازار کمک می‌کند.
اما اگر سفارش به‌گونه‌ای باشد که بلافاصله با سفارشات موجود تطبیق پیدا کند و انجام شود، کاربر به‌عنوان تیکر (Taker) شناخته میشود و باید کارمزد تیکر (Taker Fee) بپردازد، زیرا این نوع سفارش نقدینگی بازار را کاهش می‌دهد.
میزان کارمزد میکر و تیکر در صرافی‌های مختلف متفاوت است، اما معمولا به دلیل حذف نقدینگی، کارمزد تیکر بالاتر از کارمزد میکر در نظر گرفته میشود.
