پیپ (PIP) واحد استاندارد اندازهگیری تغییر قیمت در جفتارزها است و مبنای اصلی اندازهگیری سود و زیان در معاملات بازار فارکس محسوب میشود. برای محاسبه مفاهیمی همچون استاپلاس (حد ضرر)، تیک‌پرافیت (حد سود)، حجم پوزیشن معاملاتی و مدیریت ریسک، محاسبه پیپ از اولین گام‌ها خواهد بود.
همچنین، بدون شناخت پیپ، تعیین صحیح ارزش دلاری حرکات قیمت ممکن نیست و کنترل دقیقی روی نتایج معاملاتی وجود نخواهد داشت.
پیپ در فارکس چیست؟
پیپ (PIP) مخفف "Price Interest Point" یا "Percentage in Point" است و واحد استاندارد اندازهگیری تغییرات قیمت در بازار فارکس محسوب میشود. برای اغلب جفتارزها، یک پیپ برابر با رقم چهارم اعشار یا ۰.۰۰۰۱ است. به‌عنوان مثال، اگر EUR/USD از 1.1050 به 1.1051 برسد، قیمت به میزان یک پیپ افزایش یافته است.
در جفت‌ارزهایی مانند USD/JPY که تا دو رقم اعشار قیمت‌گذاری می‌شوند، یک پیپ معادل ۰.۰۱ خواهد بود. در واقع، پیپ پایه محاسبات سود، ضرر و حجم معامله در معاملات ارزی است.
در معاملات طلا (XAU/USD)، تعریف پیپ با جفتارزها متفاوت است. هر پیپ معادل ۰.۰۱ واحد حرکت قیمت است. یعنی اگر قیمت طلا از 1945.30 به 1945.31 برسد، یک پیپ تغییر کرده است.
تفاوت پیپت و پیپ در فارکس چیست؟
پیپ (Pip) معادل رقم چهارم اعشار در اغلب جفتارزهای فارکس است و واحد پایه سنجش تغییرات قیمت محسوب میشود؛ در حالیکه پیپت (Pipette) ، یکدهم پیپ است و در رقم پنجم اعشار نمایش می‌یابد.
مثلا اگر EUR/USD از 1.10503 به 1.10504 تغییر کند، قیمت یک پیپت جابجا شده است. پیپت دقت بالاتری به قیمت‌گذاری داده و معمولا در پلتفرم‌های ECN یا حساب‌هایی با اجرای سریع و قیمت‌گذاری دقیق‌تر به‌کار می‌رود.
فرمول محاسبه ارزش پیپ
ارزش پیپ به حجم معامله (لات) و نوع جفت‌ارز بستگی دارد. برای جفت‌هایی با ارز دوم USD محاسبه نرخ پیپ به سادگی انجام میشود:
- لات استاندارد (۱۰۰,۰۰۰ واحد): هر پیپ مساوی ۱۰$
- مینی‌لات (۰.۱ لات = ۱۰,۰۰۰ واحد): هر پیپ برابر با ۱ دلار
- میکرو لات (۰.۰۱ لات = ۱,۰۰۰ واحد): هر پیپ معادل ۰.۱ دلار
اما در جفت‌ارزهایی که USD ارز دوم نیست [مثل USD/CHF یا USD/CAD ] ارزش دلاری پیپ وابسته به نرخ تبدیل لحظه‌ای است. بدین ترتیب، فرمول محاسبه به شکل زیر خواهد بود:
در جفت‌هایی مثل USD/JPY که نرخ آن دو رقم اعشار دارد، مقدار پیپ 0.01 در نظر گرفته میشود:
مثال محاسبه پیپ در فارکس:
فرض کنید یک لات استاندارد روی USD/JPY با نرخ 145.00 باز کرده‌اید:
نحوه محاسبه ارزش پیپ در طلا
نحوه محاسبه ارزش پیپ در طلا با جفت ارزها متفاوت است:
- لات استاندارد (۱۰۰ اونس): هر پیپ برابر با 1$
- مینی‌لات (۰.۱ لات = ۱۰ اونس): هر پیپ معادل ۰.۱ دلار
- میکرو‌لات (۰.۰۱ لات = ۱ اونس): هر پیپ مساوی ۰.۰۱ دلار
به طور خلاصه، در طلا (XAU/USD) هر ۰.۰۱ حرکت قیمت برابر با ۱ پیپ و برای هر لات استاندارد، این تغییر برابر با ۱ دلار سود یا زیان به ازای هر پیپ خواهد بود.
نکته: برای محاسبه دقیق پیپ در معاملات، میتوان از ابزار ماشین حساب پیپ در فارکس تیم تریدینگ فایندر استفاده کرد.
کاربرد پیپ در مدیریت سرمایه و ریسک
پیپ واحد اصلی اندازهگیری فاصله قیمتی بین نقطه ورود، حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit) است. معامله‌گر با تعیین فاصله استاپلاس و تارگت به‌صورت پیپ، می‌تواند میزان ریسک دلاری هر معامله را محاسبه کند.
فرمول پایه برای محاسبه ریسک:
با تعیین این مقدار، پوزیشن سایز (Position Size) طوری تنظیم میشود که ریسک معامله با درصدی از کل سرمایه هماهنگ باشد. همچنین نسبت ریسک به ریوارد (Risk/Reward Ratio) بر اساس تعداد پیپ‌ها در استاپلاس و تارگت محاسبه میشود.
پیپ در انواع حساب‌های معاملاتی
تاثیر پیپ به نوع حساب و حجم پایه هر لات بستگی دارد. تفاوت اصلی بین حساب‌های سنت، مینی و استاندارد در مقیاس واحد پولی پایه است، که مستقیما بر ارزش دلاری هر پیپ تاثیر می‌گذارد:
حساب‌های سنت (Cent Account)
در حساب‌های سنتی، موجودی و سود/زیان بر حسب سنت (¢) نمایش می‌یابند.
- ۱ لات استاندارد = ۱۰۰,۰۰۰ سنت و ۱,۰۰۰ دلار
بنابراین، هر پیپ برابر است با ۰.۱۰ سنت (۰.۰۰۱ دلار) که یک میکرو لات معامله محسوب میشود.
حساب‌های استاندارد (Standard Account)
در حساب‌های استاندارد، همه ارقام بر حسب دلار محاسبه می‌شوند:
- ۱ لات = ۱۰۰,۰۰۰ $
- هر پیپ در لات استاندارد = ۱۰ دلار
- مینی لات = ۱ دلار
- میکرو لات = ۰.۱۰ $
اشتباهات رایج در درک و استفاده از پیپ
برخی اشتباهات رایج در درک مفهوم پیپ می‌توانند مستقیما باعث محاسبه غلط سود، ضرر و ریسک در معاملات شوند.
اشتباهات رایج در استفاده از پیپ:
اشتباه در تشخیص رقم اعشار پیپ
در اغلب جفتارزها، پیپ رقم چهارم اعشار است؛ با این حال در برخی مثل USD/JPY، پیپ رقم دوم اعشار محسوب میشود. اشتباه در تشخیص این موقعیت باعث برآورد نادرست سود و ضرر میشود.
عدم توجه به ساختار جفت‌ارز (پایه و مظنه)
درک نادرست از ارز "پایه" و "ارز مقابل"، ممکن است به محاسبه اشتباه ارزش پیپ منجر شود؛ به‌ویژه زمانی که USD در پایه قرار دارد و باید از نرخ تبدیل برای محاسبه استفاده شود.
محاسبه نادرست ارزش پیپ در جفتارزهای خاص
برای جفت‌هایی مثل USD/JPY، CHF/JPY یا GBP/JPY که نرخ آن‌ها دو رقم اعشار دارد، مقدار پیپ به‌جای 0.0001، باید 0.01 در نظر گرفته شود. استفاده از مقدار پیش‌فرض 0.0001 در این موارد باعث محاسبه اشتباه ارزش دلاری پیپ خواهد شد.
تفاوت‌های پیپ در فارکس و ارزهای دیجیتال
در بازار ارزهای دیجیتال، برخلاف فارکس، پیپ تعریف رسمی و ثابتی ندارد. بیشتر صرافی‌ها تغییر قیمت را به‌صورت عددی یا درصدی نمایش می‌دهند. با این حال، برخی پلتفرم‌ها به‌صورت قراردادی، هر 0.01 واحد تغییر قیمت را به‌عنوان یک پیپ در نظر می‌گیرند.
در بیت‌کوین، گاهی واحدهای کوچکی مثل ساتوشی برای بیان دقت بیشتر استفاده می‌شوند. به‌دلیل نوسانات بالا و نبود استاندارد مشخص، محاسبه پیپ در ارزهای دیجیتال، نیازمند ابزارهای دقیق و متناسب با هر پلتفرم است.
جدول مقایسه پیپ در فارکس و ارزهای دیجیتال:
ویژگی | فارکس | ارز دیجیتال |
تعریف پیپ | 0.0001 یا 0.01 (بسته به جفت ارز) | تعریف قراردادی پیپ یا عدم کاربرد رایج آن در بازار ارز دیجیتال |
استانداردسازی | مشخص و ثابت | متغیر و وابسته به صرافی و دارایی |
استفاده از لات | بله | معمولا خیر |
محاسبه سود/ضرر بر حسب پیپ | رایج و دقیق | بیان تغییرات با قیمت عددی مستقیم به‌جای استفاده از پیپ |
جمع‌بندی
پیپ، واحد پایه برای اندازهگیری تغییرات قیمت در بازار فارکس است و مبنای اصلی محاسبه سود، ضرر و تعیین حجم معاملات به‌شمار می‌رود. ارزش دلاری پیپ با توجه به جفت‌ارز، نوع حساب و حجم معامله متغیر است و محاسبه درست آن، تاثیر مستقیمی بر عملکرد معاملاتی دارد.
