در بازار فارکس، یکی از هزینههای معاملاتی با تاثیر مستقیم بر عملکرد سیستمهای معاملاتی، اسپرد است. اسپرد، به تفاوت میان قیمت خرید و فروش یک جفتارز گفته میشود و معیار مهمی برای سنجش نقدشوندگی، نوسان و حتی سیاستگذاری بروکر است.

اسپرد چیست؟
اسپرد در بازار فارکس به فاصله میان قیمت پیشنهادی خرید (Bid) و قیمت پیشنهادی فروش (Ask) برای یک جفتارز گفته میشود. به بیان دقیقتر، قیمت Bid مبلغی است که بازار یا بروکر حاضر است برای خرید یک دارایی بپردازد؛ در حالی که قیمت Ask مبلغی است که برای فروش آن دارایی در همان لحظه پیشنهاد میشود.
تفاوت این دو عدد، که به آن Bid-Ask Spread نیز گفته میشود، نشاندهنده هزینه پرداختی معاملهگر هنگام ورود یا خروج از معامله است.

اسپرد در واقع نوعی کارمزد پنهان است که از تفاوت بین قیمت خرید و فروش محاسبه شده و حتی در حسابهایی بدون کمیسیون جداگانه نیز دریافت میشود. این اختلاف معمولا با واحد پیپ اندازهگیری میشود و مقدار آن بسته به وضعیت بازار، نوع حساب معاملاتی و سیاستهای بروکر متفاوت است.
هرچه اسپرد کمتر باشد، نشاندهنده نقدشوندگی بالاتر و رقابت بیشتر در بازار آن جفت ارز است.
نحوه محاسبه اسپرد
برای محاسبه اسپرد، باید عدد Bid را از Ask کم کرد:
- قیمت خرید – قیمت فروش = اسپرد
برای مثال، اگر قیمتهای جفتارز EUR/USD بهصورت زیر باشند:
- 1.1052 = قیمت پیشنهادی فروش
- 1.1050= قیمت پیشنهادی خرید
اسپرد برابر است با:
1.1052 - 1.1050 = 0.0002

عوامل موثر بر اندازه اسپرد
برای محاسبه اندازه اسپرد، عوامل مختلفی اندازهگیری میشوند که عبارتند از:
- نقدشوندگی دارایی: هرچه حجم معاملات بیشتر باشد، اسپرد کمتر است؛
- نوسانات بازار (Volatility): در شرایط پرنوسان، عدم تعادل شدید بین سفارشات خرید و فروش باعث افزایش اسپرد میشود؛
- سیاست تجاری بروکر: بروکرها میتوانند برای مدیریت منابع [به عنوان مثال، جلوگیری از فعالیت الگوریتمهای اسکالپینگ]، اسپرد را افزایش دهند؛
- سطح فعالیت بازار: بهطور مثال، در ساعات شب، فعالیت روی ارزهای اروپایی کاهش یافته و برعکس، در آسیا افزایش مییابد؛
- نوع حساب معاملاتی حسابهای ECN معمولا اسپرد کمتری دارند ولی کمیسیون جداگانهای در ازای هر لات دریافت میکنند.
انواع اسپرد در فارکس
در معاملات فارکس، اسپرد به دو شکل اصلی ارائه میشود؛ انواع اسپرد:
- اسپرد ثابت
- اسپرد شناور
شناخت تفاوت این دو نوع اسپرد، برای انتخاب حساب معاملاتی مناسب و طراحی استراتژی ضروری است:
اسپرد ثابت (Fixed Spread)
اسپرد ثابت، اختلاف مشخص و از پیش تعیینشدهای بین قیمت خرید و فروش است که معمولا در شرایط عادی بازار تغییر نمیکند. این نوع اسپرد معمولا برای تریدرهایی مناسب است که نیاز به پیشبینی دقیق هزینههای معاملاتی دارند، مانند کسانی که با استراتژیهای مبتنی بر محدودیت ریسک (مانند استاپهای کوتاهمدت) معامله میکنند.
با این حال، اسپرد ثابت چندان قابل توصیه نیست، زیرا در زمانهایی که بازار دچار نوسانات شدید میشود [مانند زمان انتشار اخبار اقتصادی مهم یا باز شدن سشنهای معاملاتی]، بروکر میتواند بهصورت موقت اسپرد را افزایش دهد. بنابراین، این نوع اسپرد تنها در شرایط پایدار بازار قابل اعتماد است.
مزایا و معایب اسپرد ثابت
جدول زیر نشاندهنده مزایا و معایب اسپرد ثابت (Fixed Spread) است:
مزایا | معایب |
هزینه معاملاتی مشخص در بیشتر مواقع | بالاتر از اسپرد شناور در شرایط کم نوسان |
مناسب برای مدیریت ریسک و تنظیم دقیق حد ضرر و سود | امکان افزایش توسط بروکر در زمان خبر یا نوسان بالا |
اسپرد شناور (Floating Spread)
اسپرد شناور، بسته به عرضه و تقاضا در بازار بهصورت لحظهای تغییر میکند. این نوع اسپرد در حسابهای ECN و STP ارائه میشود که در آنها، قیمتها مستقیما از تامینکنندگان نقدینگی دریافت میشوند.
افزایش نقدشوندگی بازار، بهویژه در بازه همپوشانی سشن معاملاتی لندن و سشن نیویورک، منجر به کاهش اسپرد میشود. اما در شرایط نوسانی یا کمحجم، ممکن است اسپرد بهطور قابلتوجهی افزایش یابد.
اسپرد شناور برای معاملهگرانی مناسب است که به دنبال اجرای سریع سفارشات با کمترین هزینه در شرایط عادی بازار هستند. در عین حال، این نوع اسپرد در سبکهای معاملاتی سریع مثل اسکالپینگ میتواند چالشبرانگیز باشد، چرا که افزایش ناگهانی اسپرد ممکن است سود را از بین برده یا ضرر را افزایش دهد.
مزایا و معایب اسپرد شناور
جدول زیر نشاندهنده مزایا و معایب اسپرد شناور (Floating Spread) است:
مزایا | معایب |
شروع از 0.1 پیپ در شرایط عادی بازار (کمهزینه برای معاملات کوتاهمدت) | نوسان شدید در شرایط پرریسک |
بازتاب مستقیم عرضه و تقاضا | برخورداری از کمیسیون ثابت |
مناسب برای حسابهای ECN و اجرای مستقیم معاملات | نیاز به نظارت مداوم |
اسپرد صفر چیست؟
بروکرها معمولا از عبارت "اسپرد از صفر" بهعنوان یک ابزار تبلیغاتی استفاده میکنند، اما در واقعیت، اسپرد هیچگاه کاملا صفر نیست. حتی در شرایطی که اجرای سفارش آنی است و قیمتها مستقیما از تامینکننده نقدینگی گرفته میشود، همیشه حداقل اختلافی بین قیمت خرید (BID) و فروش (ASK) وجود دارد.
در برخی موارد، اختلاف بین قیمت خرید و فروش آنقدر کم است که در پلتفرم معاملاتی بهصورت صفر نمایش داده میشود. این اتفاق بهدلیل تقریب زدن قیمتها به پنج رقم اعشاری رخ میدهد، در حالی که ممکن است اختلاف واقعی در رقم ششم اعشار باشد.
با این حال، هیچ معاملهای واقعا بدون اسپرد انجام نمیشود و این هزینه هرچند ناچیز، همیشه وجود دارد و باید در محاسبه هزینههای معامله در نظر گرفته شود.
چگونه اسپرد را در پلتفرم متاتریدر مشاهده کنیم؟
برای مشاهده اسپرد در پلتفرم متاتریدر4 و متاتریدر5، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
در پنجره سفارش (Order)
در پنجره سفارش، اسپرد همان ناحیه بین خطوط قیمت (Quotes) یا تفاوت بین قیمت خرید (Bid) و قیمت فروش (Ask) است.
نمایش قیمت Ask روی نمودار
برای نمایش قیمت Ask روی چارت، روی نمودار کلیک راست کرده و گزینه“Properties” (ویژگیها) را انتخاب کنید. سپس به تب “Common” (عمومی) بروید و گزینه مربوط به نمایش قیمت Ask را فعال کنید.

مشخصات قرارداد (Contract Specification)
در پنجره Market Watch (نمای بازار)، روی دارایی مورد نظر کلیک راست کرده و گزینه Specification (مشخصات) را انتخاب کنید. نوع اسپرد در آنجا مشخص شده است. همچنین میتوان با فعال کردن گزینه Spread (اسپرد) در همین منو، اطلاعات مربوط به آن را مستقیما در پنجره Market Watch مشاهده کرد.

تاثیر اسپرد بر استراتژیهای معاملاتی فارکس
اسپرد بهعنوان یکی از هزینههای ثابت در هر معامله، نقش مهمی در عملکرد استراتژیهای معاملاتی دارد. بسته به سبک معاملاتی [کوتاهمدت یا بلندمدت]، تاثیر اسپرد میتواند کاملا متفاوت باشد:
اسکلپ (Scalping)
در اسکالپ، معاملات با تعداد بالا و سودهای کم (چند پیپ) انجام میشوند. اسپرد در این استراتژی تاثیر مستقیم دارد، زیرا اگر اسپرد بیش از حد بالا باشد، سود هر معامله عملا از بین رفته یا حتی تبدیل به ضرر میشود.
در نتیجه، اسپرد در اسکلپ باید بسیار پایین (ترجیحا کمتر از ۱ پیپ) و اجرای سفارش سریع باشد. در این نوع استراتژی، تریدر به حسابهای ECN با اسپرد خام و کمیسیون شفاف نیاز دارد.
معاملات روزانه (Day Trading)
در معاملات روزانه، معاملهگر در طول یک روز چندین پوزیشن را باز و بسته میکند تا از حرکات متوسط بازار مانند ۲۰ تا ۵۰ پیپ استفاده کند.. در این روش، کاهش اسپرد میتواند به افزایش سود خالص کمک کند، بهویژه برای معاملهگرانی که تعداد زیادی معامله در طول روز انجام میدهند.
معاملات نوسانی (Swing Trading)
در استراتژی سویینگ، معاملات برای چند روز باز نگه داشته میشوند تا حرکتهای بزرگتری شکار شود. هدف معمولا سودهای بالای ۱۰۰ پیپ است. تاثیر اسپرد در معاملات سویینگ حداقلی است چرا که سود مورد انتظار بسیار بیشتر از هزینه اسپرد است. در این روش، توجه بیشتر بر سواپ و شرایط نگهداری پوزیشن قرار دارد.
معاملات بلندمدت یا پوزیشن (Position Trading)
در معاملات بلندمدت، پوزیشنها ممکن است هفتهها یا حتی ماهها باز بمانند چرا که تمرکز اصلی بر روندهای کلان اقتصادی قرار دارد. در این استراتژی، تارگت سود بسیار بالا است و میتواند به چند هزار پیپ برسد.
در معاملات بلندمدت یا پوزیشن، اسپرد تاثیر قابلتوجهی ندارد؛ معاملهگرهای بلندمدت بیشتر به نرخ بهره (سواپ)، اعتبار بروکر و ریسک سیاسی- اقتصادی توجه میکنند.
تفاوت اسپرد و کمیسیون
اسپرد و کمیسیون دو نوع متفاوتی از هزینه معاملاتی هستند که معمولا بهصورت همزمان یا جداگانه توسط بروکر دریافت میشوند. اسپرد هزینهای پنهان است که در اختلاف بین قیمت خرید و فروش اعمال میشود، در حالیکه کمیسیون، کارمزدی مشخص و جداگانه است که معمولا برای هر معامله یا در ازای هر لات تعیین میشود.
تفاوت اصلی در نحوه محاسبه و شفافیت آنها است. اسپرد ممکن است متغیر باشد و به شرایط بازار، نوع دارایی و مدل بروکر بستگی دارد، اما کمیسیون مقدار ثابتی داشته و مستقیما در پلتفرم نمایش داده میشود. در حسابهایی با اسپرد پایین، معمولا کمیسیون وجود دارد؛ در حالی که در حسابهای بدون کمیسیون، هزینهها از طریق اسپرد بالاتر جبران میشوند.
جدول تفاوتهای اسپرد و کمیسون:
ویژگی | اسپرد | کمیسیون |
نوع هزینه | اختلاف بین قیمت خرید و فروش | مبلغ ثابت به ازای هر معامله |
محل اعمال | بهصورت داخلی در قیمتها | جداگانه در کنار معامله محاسبه میشود |
وابسته به بازار | بله (شناور بودن در شرایط نوسانی) | خیر (ثابت است و به بازار وابسته نیست) |
محل استفاده | حسابهای Standard یا Micro | حسابهای ECN،Raw Spread و Pro |
شفافیت | شفافیت کم | مشخص و قابل محاسبه برای هر حجم معامله |
جمعبندی
اسپرد یکی از اجزای اصلی هزینه معاملات در بازار فارکس است که تاثیر مستقیمی بر سودآوری استراتژیهای مختلف دارد. این اختلاف میان قیمت خرید و فروش، بهویژه در سبکهایی مثل اسکالپ و معاملات روزانه، میتواند تفاوت بین سود و زیان را رقم بزند.
با شناخت تفاوت بین اسپرد ثابت و شناور، میتوان حساب معاملاتی مناسبی انتخاب کرده و استراتژی را با ساختار هزینهای هماهنگ کرد. همچنین، درک تفاوت اسپرد با کمیسیون برای شفافسازی هزینههای پنهان و انتخاب بروکر با شرایط واقعی ضروری است.