Kripto para piyasasının büyümesiyle birlikte, blockchain inovasyonunda öncü ülkelerden biri olan Birleşik Krallık, kullanıcıların ekonomik güvenliğini sağlarken inovasyonu destekleyen düzenlemeler oluşturmayı hedeflemektedir.
Son yıllarda, HM Treasury (Maliye Bakanlığı) ve Financial Conduct Authority (FCA – Finansal Davranış Otoritesi) gibi kurumlar, dijital varlık hizmet sağlayıcıları için net standartlar belirlemiştir.
Bu standartlar, Property Bill (Mülkiyet Yasa Tasarısı) gibi yasal düzenlemelerde yer alarak kara para aklamayı önleme (AML) ve terörizmin finansmanını engelleme (CFT) amacıyla kripto ticareti için düzenleyici bir çerçeve sağlamaktadır.
Birleşik Krallık'ta Kripto Ticaret Düzenlemelerinin Önemi
Birleşik Krallık'ta kripto paralara yapılan büyük yatırımlar ve kamuoyu tarafından benimsenme oranının yüksek olması, ülkenin kripto düzenlemelerine uluslararası bir önem kazandırmaktadır.
HM Treasury ve FCA gibi düzenleyici kurumlar, FinTech sektöründe şeffaf bir ortam oluşturmak amacıyla açık standartlar ve düzenleyici çerçeveler geliştirmeye çalışmaktadır.
Uluslararası standartlarla – özellikle FATF'nin AML ve CFT'ye ilişkin önerileriyle – uyum, Birleşik Krallık'taki kripto düzenlemelerinin önemini daha da vurgulamaktadır.
FCA Nedir? FCA'nın Finansal Davranışları Düzenlemedeki Rolü
Financial Conduct Authority (FCA), Birleşik Krallık’ta 2013 yılından beri HM Treasury gözetiminde ve İngiltere Merkez Bankası'ndan bağımsız olarak faaliyet gösteren bağımsız bir düzenleyici kurumdur.
FCA’nın görevi, şirketlerin finansal davranışlarını denetlemek ve düzenleyerek tüketicileri korumak ve piyasa bütünlüğünü sağlamaktır.
FCA, dijital varlıklar alanındaki Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları (CASP)’nın kaydını ve denetimini gerçekleştirmekle yükümlüdür.
2017 Kara Para Aklama Düzenlemeleri “Money Laundering Regulations” uyarınca, kripto hizmet sağlayıcıları şu yükümlülüklere uymak zorundadır:
- Kara Para Aklama Raporlama Görevlisi (MLRO) atamak
- Kullanıcı doğrulama (KYC) süreçlerini yürütmek
- Mali faaliyetleri izlemek
Birleşik Krallık'taki Başlıca Kripto Ticaret Düzenlemeleri
Her yasa, kripto faaliyetlerinin belirli bir alanını kapsamaktadır; bu alanlar arasında kullanıcı kimlik doğrulaması, kripto hizmetlerinin reklamı ve dijital mülkiyet tanımları yer almaktadır.
Yasa | İlgili Alan | Uygulama Kapsamı |
MLR 2017 | Tüm kripto şirketleri | FCA’ye AML/KYC kaydı |
FSMA 2023 | Menkul kıymet token'ları | Düzenlenmiş finansal faaliyetler |
RAO 2001 | Stablecoin, türev ürünler, borç verme | Düzenlenmiş faaliyetlerin tanımı |
EMRs / PSRs | Cüzdanlar ve borsa platformları | Ödeme hizmetleri / fon saklama |
Financial Promotions | İngiltere'deki tüm hizmet sağlayıcıları | Kripto pazarlama ve tanıtımları |
Property Bill | Dijital varlık kullanıcıları ve şirketler | Kripto para birimlerinin yasal mülkiyeti |
2017 Kara Para Aklama Yönetmelikleri (MLR 2017)
MLR 2017, Birleşik Krallık’ta kara para aklama, terör finansmanı ve finansal piyasalardaki yasa dışı faaliyetlerle mücadele için oluşturulmuş birincil yasal çerçevedir.
2020 yılından itibaren CASP’lerin bu yasaya uymaları zorunlu hale gelmiştir.
Yasanın gereklilikleri şunlardır:
- FCA’ye zorunlu kayıt;
- Kara Para Aklama Raporlama Görevlisi (MLRO) atanması;
- "Know Your Customer" (KYC) prosedürlerinin yürütülmesi;
- Kurumsal risk değerlendirmesi yapılması;
- Sürekli işlem izleme uygulanması;
- Yaptırım listeleri ve Siyasi Nüfuz Sahibi Kişiler (PEP) kontrolleri;
- Hizmetin sona ermesinden sonra en az beş yıl kimlik ve işlem kayıtlarının tutulması;
- Şüpheli faaliyetlerin raporlanması;
- AML ve CFT yükümlülükleri hakkında personele zorunlu eğitim verilmesi.
Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası (FSMA)
Başlangıçta 2000 yılında geleneksel finansal piyasalar için tasarlanan FSMA, 2023 yılında kripto faaliyetlerini de kapsayacak şekilde güncellenmiştir.
2001 Düzenlenmiş Faaliyetler Emri (RAO 2001)
Regulated Activities Order (RAO - 2001), FSMA’ye ek olarak belirli finansal faaliyetlerin düzenlenmesi gerektiğini detaylandırmaktadır.
Yapılan son güncellemeler, kapsamını kriptoyla ilgili hizmetleri de içerecek şekilde genişletmiştir.
Kripto şirketlerine ilişkin öne çıkan noktalar:
- Düzenlenmiş faaliyetlerin açık tanımı;
- Kripto-para ve para-kripto dönüşüm hizmetlerinin kapsanması;
- Destekli stablecoin’lerin dahil edilmesi;
- Kripto türev ürünlerinin kapsanması;
- Kripto borç verme ve borç alma platformlarının düzenlenmesi;
- FCA yetkilendirmesi alma zorunluluğu.
Mülkiyet Yasa Tasarısı
2024 yılında Birleşik Krallık Parlamentosu'na sunulan ve şu anda Lordlar Kamarası’nda incelenmekte olan Property Bill, dijital varlıkları – kripto para birimleri dahil olmak üzere – İngiliz ve Galler hukukunda kişisel mülk olarak yasal olarak sınıflandırmayı amaçlamaktadır.
Tasarı nihai onayını aldığında, Birleşik Krallık, kripto para mülkiyetini medeni hukuk çerçevesinde resmen tanıyan ülkeler arasında yer alacaktır.
Tasarıdaki başlıca hükümler:
Sonuç
Birleşik Krallık'taki kripto para birimlerini düzenleyen yasal çerçevenin kapsamlı bir şekilde anlaşılması, kripto ticareti açısından büyük önem taşır.
MLR 2017, FSMA ve RAO gibi yasalar, her biri belirli yasal yükümlülükleri tanımlamaktadır.
CASP’ler veya kullanıcılar tarafından bu yasalara uyulmaması durumunda para cezaları, faaliyet kısıtlamaları veya lisans iptalleri gibi yaptırımlar uygulanabilir.
