Akıllı sözleşmeler, blokzincir üzerine kaydedilen dijital anlaşmalardır. Blokzincirde akıllı sözleşme, Solidity gibi blokzincir tabanlı programlama dilleriyle geliştirilir.
Bir akıllı sözleşme, tarafların herhangi bir üçüncü tarafa güvenmeye veya onun aracılığına ihtiyaç duymadan, yükümlülüklerini yerine getirmelerini ve kararlaştırılan sonuçları almalarını sağlar.
Investopedia tarafından yayımlanan akıllı sözleşme eğitimiyle ilgili makale, akıllı sözleşmelerin uygulanmasını ve kullanımını açıklar. Bu makale, akıllı sözleşmenin ne olduğunu ve blok zincirlerinde nasıl yürütüldüğünü açık bir şekilde tanımlar.
Akıllı Sözleşme Nedir?
Bir akıllı sözleşme, blokzincir üzerinde taraflar arasında belirlenen koşulları tanımlar. Bu koşullar sağlandığında, akıllı sözleşme blokzincire kaydedilir ve şartları otomatik olarak yürütülür.
Blokzincirdeki akıllı sözleşmeler, NFT’ler, merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler), Metaverse ve daha fazlası gibi dijital varlık ve kripto dünyasındaki pek çok kavramın temelini oluşturur.
Akıllı Sözleşmelerin Avantajları ve Dezavantajları
Tüm sözleşme verilerinin blokzincirde saklanması sayesinde, akıllı sözleşmeler yüksek şeffaflık sunar. Sözleşme bir kez imzalandığında ve blokzincire kaydedildiğinde, değiştirilemez hale gelir; bu durum, bu teknolojinin temel avantajlarından biridir.
Ancak, tamamen koda bağlı olunması, kodlama hataları riskini de beraberinde getirir ve bu da sözleşmenin yanlış işlemesine veya kötüye kullanılmasına yol açabilir.
Akıllı Sözleşmelerin Avantajları
Akıllı sözleşmeler kullanılarak, anlaşmalar üçüncü bir tarafa ihtiyaç duymadan yürütülür. Bu da aracıların ortadan kaldırılmasını sağlar ve taraflar arasında doğrudan, güvene dayanmayan işlemler yapılmasına olanak tanır.
Temel avantajlardan bazıları şunlardır:
- Şeffaflık: Tüm taraflar, tek bir doğrulanabilir sözleşme verisine erişebilir. Bu,manipülasyonu azcaptionr ve açıklık sağlar;
- Aracıya İhtiyaç Yok: Harici denetime veya uygulamaya gerek yoktur; bu da işlemlerin hızını artırır ve maliyetleri düşürür;
- Güvene Gerek Yok: Tümşartlar blokzincir üzerine şeffaf şekilde kaydedilir ve pratikte değiştirilemezdir.
Akıllı Sözleşmelerin Dezavantajları
Mevcut altyapı, akıllı sözleşmelerin potansiyelini tam anlamıyla kullanmak için henüz yeterince gelişmiş değildir; bu da ölçeklenebilirlik gibi bazı sınırlamaları beraberinde getirir.
Temel dezavantajlardan bazıları şunlardır:
- Detayları Değiştirme Zorluğu: Blokzincirin değiştirilemez doğası nedeniyle, bir akıllı sözleşme dağıtıldıktan sonra küçük değişiklikler bile yapmak son derece zordur ve maliyetlidir;
- Veri Koruma Yasalarıyla Çakışma: Avrupa Birliği'ndeki GDPR gibi düzenlemeler, kişisel verilerin silinmesi hakkını tanır. Bu, blokzincirin değiştirilemez kayıt sistemiyle çelişir;
- Yeterli Geliştirici Eksikliği: Bu alan henüzyeni olduğundan, yeterli uzmanlığa sahip geliştiriciler bulmak zordur;
- Ölçeklenebilirlik Sorunları: Günümüzde, en büyük blokzincirlerbile Visa gibi geleneksel sistemlerin işlem gücüne sahip değildir;
- Dolandırıcılık Riski: Kod tam olarak denetlenmeden kullanıldığında, kötü niyetli kişiler tarafından kötüye kullanılabilir.
Akıllı Sözleşmeler vs. Geleneksel Sözleşmeler
Akıllı sözleşmeler, blokzincir ortamında otomatik olarak yürütülürken, geleneksel sözleşmeler gerçek dünyada insan müdahalesiyle hazırlanır ve uygulanır.
Özellik | Geleneksel Sözleşme | Akıllı Sözleşme |
Yürütme | İnsan veya üçüncü taraf müdahalesi gerektirir | Koşullar sağlandığında otomatik olarak çalışır |
Aracı İhtiyacı | Takip ve uygulama için hukuki aracılara ihtiyaç duyar | Aracıya gerek yoktur |
Şeffaflık ve İzlenebilirlik | Belgeler merkezi ve sınırlı erişimli kurumlarda saklanır | Blokzincirde halka açık ve şeffaf şekilde saklanır |
Sözleşme Güvenliği | Kurumlar ve hukuk uygulayıcılarına bağlıdır | Kriptografi ve merkeziyetsiz ağlarla güvence captionna alınır |
Yürütme Ortamı | Merkezi hukuk veya yargı sistemleri | Şeffaf ve merkeziyetsiz blokzincir ortamı |
Güven Temeli | Kişilere veya kurumlara olan güvene dayanır | Koda ve blokzincir altyapısına dayanır |
Değiştirilebilirlik | Mahkemeler veya hukuk kurumları tarafından değiştirilebilir | Dağıtıldıktan sonra neredeyse değiştirilemez |
Maliyet ve Süre | Hukuki, noter ve idari ücretler nedeniyle yüksektir | Aracıların kaldırılması ve otomasyon sayesinde daha düşüktür |
Hazırlama Karmaşıklığı | Hukuki uzmanlık gerektirir | Kodlama ve ekonomik bilgi gerektirir |
Bir Akıllı Sözleşme Örneği
Blok zincirinde akıllı sözleşmelerin tanımını daha iyi anlamak için, malların tesliminden sonra ödemenin serbest bırakıldığı bir işlem yapmak isteyen iki kullanıcıyı hayal edin.
Bu durumda, fonları emanette tutan ve teslimat onaylandığında ödemeyi serbest bırakan dijital bir blok zinciri sözleşmesi oluşturulur.
Bu örnek, akıllı sözleşmenin ne olduğunu ve aracıya ihtiyaç duymadan nasıl güven inşa edebildiğini açıkça göstermektedir. S
üreç, üçüncü bir tarafa gerek kalmadan yükümlülüklerin tam olarak yerine getirilmesini sağlar ve bu da akıllı sözleşmelerin gerçek dünya senaryolarında nasıl çalıştığının basit bir örneğini oluşturur.
YouTube kanalında Whiteboard Crypto, akıllı sözleşme kavramını görsel olarak açıklar ve akıllı sözleşme ticareti örneklerini de içerir.
Akıllı Sözleşmelerin Veri Koruma Yasalarına Uygunluğu
Bir akıllı anlaşmanın temel zorluklarından biri, GDPR gibi veri koruma düzenlemelerine uygunluktur. Blok zinciri verileri silinemediği için, bu yasalara uyum sağlamak amacıyla karma (hashleme), şifreleme ve anahtar döndürme gibi yöntemler kullanılır.
Blok zincirine kaydedilen bilgiler silinemediğinden, alternatif yöntemler uygulanmalıdır:
- Verilerin karma formatında ve zincir dışı depolanması;
- Erişimi sınırlamak için şifreleme kullanılması;
- Dolaylı veri silme için anahtar döndürme mekanizmalarının tasarlanması;
- Kişisel bilgileri kaydederken veri minimizasyonu politikalarının uygulanması.
Bu önlemler, ağın şeffaflığını korurken yasal uyumu sağlar.
Akıllı Sözleşmeler Nasıl Çalışır?
Akıllı sözleşmeler, If (Eğer), When (Ne zaman) ve Then (O zaman) gibi koşullu mantıkları tanımlayan blokzincir uyumlu programlama dillerini kullanır. Bu yapılar, insan müdahalesine gerek kalmadan anlaşmaların otomatik olarak yürütülmesini sağlar.
Akıllı bir sözleşmenin çalışma mekanizması beş ana aşamadan oluşur:
Anlaşma
Taraflar önce sözleşme şartları üzerinde anlaşmalıdır. Ardından sözleşmenin işlevselliği ve mantığı gözden geçirilip son hâline getirilir.
Sözleşmenin Oluşturulması
Bu aşamada, akıllı sözleşme taraflar veya bir hizmet sağlayıcı tarafından yazılır. Bu adım, kodlama doğruluğu ve güvenliği açısından büyük özen gerektirir.
Bu aşamadaki bir hata, anlaşma ile sözleşmenin davranışı arasında uyumsuzluğa neden olabilir.
İmzalama ve Blokzincire Kayıt
Sözleşme oluşturulduktan sonra tüm taraflarca imzalanmalı ve blokzincire dağıtılmalıdır. Bu süreç, klasik bir kripto para işlemi gibidir. Blokzincire kaydedildikten sonra sözleşme etkinleşir ve değiştirilemez hâle gelir.
Yürütme
Sözleşme koşulları yerine getirildiğinde, akıllı sözleşme önceden tanımlı mantığını ve hükümlerini otomatik olarak yürütür. Bu aşamanın başlatılması veya tamamlanması için insan müdahalesine gerek yoktur.
Depolama
Yürütmeden sonra sözleşmenin sonucu, blokzincirde kalıcı ve şeffaf bir şekilde saklanır. Bu kayıtlar değiştirilemez ve veri bütünlüğünü garanti eder.
Akıllı Sözleşme Yürütümünde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Blokzincirdeki bir akıllı sözleşmenin düzgün çalışması için birçok teknik unsurun doğru şekilde yapılandırılması gerekir. Bunlar arasında uygun blokzincir seçimi, doğru yetkilendirme ve dış veri kaynakları için oracle entegrasyonu bulunur.
Erişim Kontrolü
Bir akıllı sözleşmenin, kararlaştırılan tüm eylemleri gerçekleştirebilmesi için tam erişim yetkisine sahip olması gerekir. Bu izinler doğru tanımlanmazsa, sözleşme doğru çalışmayabilir.
Örnek: Bir NFT satışında, sözleşme NFT’yi aktarma iznine sahip değilse, ödeme yapılmış olsa bile sahiplik değişmez.
Oracle
Bazı akıllı sözleşmeler, blokzincir dışında yer alan verilere ihtiyaç duyar: örneğin fiyat verileri, hava durumu raporları veya ekonomik haberler. Bu dış veriler, oracle adı verilen güvenilir üçüncü taraf hizmetleri aracılığıyla sağlanır.
Örnek: Faiz oranı kararlarına veya ekonomik açıklamalara dayalı bir sözleşmenin, güvenilir kaynaklardan veri alması gerekir. Chainlink, gerçek dünya verilerini blokzincir ağlarına bağlayan en popüler oracle sağlayıcılarından biridir.
Blokzincir Seçimi
Doğru blokzincirin seçilmesi, bir akıllı sözleşmenin performansı için kritiktir. İşlem hızı, gas ücretleri ve ölçeklenebilirlik gibi unsurlar kullanılabilirliği etkiler.
Akıllı sözleşmeleri ilk kez destekleyen blokzincir Ethereum olmuştur; ancak Solana, Avalanche ve Polkadot gibi başka birçok ağ da akıllı sözleşme işlevi sunmaktadır.
Akıllı Sözleşmelerde Yükseltilebilirlik ve Yönetişim Modelleri
Dağıtım sonrasında kodun doğrudan değiştirilmesi mümkün olmadığından, geliştiriciler sözleşme mantığının yükseltilmesine izin verirken verilerin bütünlüğünü korumak için Proxy modellerini kullanırlar.
Bu yapı, sürdürülebilir gelişimi mümkün kılan akıllı sözleşme avantajlarına bir örnektir.
En yaygın yükseltme modelleri şunlardır:
- Transparent Proxy
- UUPS Proxy
- Beacon Proxy
Ayrıca, değişiklikleri yönetmek ve kötüye kullanım ya da insan hatasını önlemek için çok imzalı cüzdanlar, zaman kilitleri ve DAO oylama sistemleri gibi mekanizmalar uygulanır.
Akıllı Sözleşmelerin Uygulama Alanları
Akıllı sözleşmeler; sanat, finans, kimlik doğrulama, eğlence ve veri yönetimi gibi çeşitli sektörlerde kullanılır.
Sanat Sektöründe Akıllı Sözleşmeler
Sanatçılar, eserlerinin sahipliğini blokzincir üzerinde kaydetmek için akıllı sözleşmelerden faydalanabilir ve böylece telif hakkı hırsızlığı riskini önemli ölçüde azaltabilirler.
Sanat alanındaki bir diğer uygulama ise sanatçılar ile yapım şirketleri arasındaki anlaşmaların yönetimidir. Gelir paylaşım oranları akıllı sözleşmeye doğrudan tanımlanarak her taraf kendi payını otomatik olarak ve herhangi bir hesaplama hatası olmadan alır.
Bu sayede karmaşık hukuki sözleşmelere veya zaman alan muhasebe süreçlerine gerek kalmaz.
Merkeziyetsiz Finans (DeFi) Alanında Akıllı Sözleşmeler
Başlangıçta yalnızca eşler arası (P2P) işlemlerle sınırlı olan DeFi alanı, akıllı sözleşmeler sayesinde büyük ölçüde genişledi. Günümüzde aşağıdakiler gibi birçok işlem merkezi bir otorite olmadan akıllı sözleşmelerle gerçekleştirilebilmektedir:
- Borç verme ve borç alma protokolleri
- Yield farming ve staking
- Türev ürünlerle işlem yapma
DeFi’de Bileşenlik ve Bağımlılık Riskleri
Blok zincirinde ve metaverse projelerindeki akıllı sözleşmelerde, sözleşmeler genellikle diğer protokollerle etkileşim kuracak şekilde modüler olarak tasarlanır. Bu özellik yeniliği artırır ancak aynı zamanda bağımlılık risklerini de beraberinde getirir.
Bu nedenle analistler, bileşenliğin faydalar sunmasına rağmen potansiyel teknik güvenlik açıklarını da getirdiği için, akıllı sözleşmelerin avantajları ve dezavantajları konusunda sık sık uyarıda bulunurlar.
Investopedia’daki NFT eğitim makalesinde bu kavram ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.
NFT’lerde Akıllı Sözleşmeler
NFT’lerin (Non-Fungible Tokens) temel yapısı akıllı sözleşmelere dayanır. Bir akıllı sözleşme; sahiplik, meta veriler ve aşağıdakiler gibi özel kuralları tanımlar:
- Yeniden satış telif ücretleri
- Dijital platformlara erişim kontrolü
- Kullanım hakları ve lisanslama
Akıllı sözleşmeler olmadan bu kuralların NFT ekosisteminde uygulanması ve doğrulanması mümkün olmazdı.
Üretim ve Teslimat Yönetiminde Akıllı Sözleşmeler
Şirketler, iç süreçlerini ve teslimat takvimlerini akıllı sözleşmelere kodlayarak otomatik denetim sağlayabilir. Örneğin, bir teslimat zamanında gerçekleşmezse, akıllı sözleşme otomatik olarak bildirim gönderip ceza uygulayabilir – insan gözetimine gerek kalmadan.
Bu durum, tedarik zinciri boyunca operasyonel tutarlılığı ve iş akışı uyumunu garanti eder.
Kişisel Bilgi Saklama için Akıllı Sözleşmeler
Kişiler, özgeçmiş, kimlik belgeleri ve mesleki deneyim gibi kişisel verilerini, blokzincir tabanlı dijital kimlik kartlarında saklamak için akıllı sözleşmeleri kullanabilirler.
Bu akıllı sözleşmeler harici platformlara entegre edildiğinde, kullanıcılar belirli bilgileri üçüncü taraflarla seçici şekilde paylaşabilir. Böylece mahremiyet ve güvenlik korunur.
Blokzincir tabanlı bu kimlik belgeleri, işe alım veya kredi değerlendirme gibi süreçlerde otomatik doğrulamayı da destekleyebilir.
Oylama ve Seçimlerde Akıllı Sözleşmeler
Oylama sistemlerinde akıllı sözleşme kullanımı, fiziksel katılım ihtiyacını ortadan kaldırırken şeffaflığı artırır ve müdahaleye karşı dayanıklılık sağlar.
Blokzincire kaydedilen oylar değiştirilemez veya silinemez; bu da süreci aşağıdaki uygulamalar için ideal hâle getirir:
- Devlet seçimleri
- Kurumsal yönetişim
- Blokzincir tabanlı DAO’lar (Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar)
Akıllı Sözleşmelerin Riskleri
Tüm avantajlarına rağmen, akıllı sözleşmeler kodlama hataları ve dolandırıcılıkla ilgili riskler barındırır. Bir sözleşme dağıtılıp imzalandıktan sonra şartları değiştirilemez hâle gelir.
Bu durum, kötü niyetli kişilerin sözleşme koduna gizlenmiş zararlı mantıklarla sistemi istismar etmelerine olanak tanır.
Örnek: Cüzdan bağlantısı sırasında sunulan bir akıllı sözleşme zararsız görünebilir. Ancak onaylandıktan sonra, kullanıcının haberi olmadan fonları saldırganın cüzdanına aktaran gizli bir işlemi çalıştırabilir.
Akıllı Sözleşme Dolandırıcılığını Önlemek İçin Ne Yapılmalı?
Akıllı sözleşme dolandırıcılıklarından korunmak için kullanıcılar ve geliştiriciler şu önlemleri alabilir:
- Sözleşme Kodunu İnceleyin: SolidityScan gibi denetim araçlarını kullanarak sözleşme kodunu analiz edin ve imzalamadan önce potansiyel açıkları veya zararlı mantıkları belirleyin;
- Platform Güvenilirliğini Kontrol Edin: Kripto cüzdanınızı bir platforma bağlamadan önce, platformun güvenilir ve geçmişi sağlam olduğundan emin olun;
- Web Sitesi Adresini Doğrulayın: Sahte projeler genellikle güvenilir platformlara çok benzeyen alan adları kullanır. Kimlik avı saldırılarından ve izinsiz sözleşme etkileşimlerinden kaçınmak için her zaman tam ve doğru adresi kontrol edin.
Akıllı Sözleşme Güvenlik Kontrol Listesi
Herhangi bir sözleşmeyi dağıtmadan önce manuel inceleme, işlevsellik testi ve güvenlik denetimi yapılmalıdır. Bu süreç, geliştiricilerin akıllı sözleşmelerin artılarını ve eksilerini tam olarak anlamalarına ve olası riskleri önlemelerine yardımcı olur.
- Tüm işlevlerin manuel kod incelemesi ve işlevsellik testi
- Güvenli kütüphaneler ve doğrulanmış açık kaynak kodlarının kullanılması
- Otomatik birim ve entegrasyon testlerinin çalıştırılması
- Testnet üzerinde deneme sürümünün yayımlanması
- Üçüncü taraf güvenlik denetiminin gerçekleştirilmesi
- Acil durdurma (Pausable) gibi sınırlayıcıların etkinleştirilmesi
Yaygın Saldırılar ve Önleme Yöntemleri
Bazı güvenlik açıkları akıllı sözleşmelerde daha sık görülür ve bunlara aşina olmak her geliştirici için önemlidir:
- Fon çekimlerinde yeniden giriş (Reentrancy) saldırısı
- Oracle ve fiyat verisi manipülasyonu
- Yönetim işlevlerine yetkisiz erişim
- Hassas işlemlerde front-running saldırıları
- Eski Solidity sürümlerinde tamsayı taşması ve alt taşması
Reentrancy, Oracle manipülasyonu ve Front-running gibi bazı saldırılar en kritik tehditler arasındadır. Checks-Effects-Interactions modelinin uygulanması ve Chainlink kaynaklarının kullanılması, akıllı sözleşmelerin faydalarının korunmasına yardımcı olur.
Akıllı Sözleşmeler İçin En İyi Blokzincirler
Birçok blokzincir ağı, akıllı sözleşme geliştirme ve dağıtımı için destek sunar. Aşağıdakiler en popüler olanlardan bazılarıdır:
Blok Zinciri Adı | Programlama Dili | Ortalama İşlem Hızı | Ortalama İşlem Ücreti | Destek Türü (EVM/Non-EVM) |
Ethereum | Solidity | Saniyede yaklaşık 15 işlem | $0.5 ila $3 arası | EVM |
BNB Chain | Solidity | Saniyede yaklaşık 55 işlem | Yaklaşık $0.2 | EVM |
Solana | Rust | Saniyede 2.000’den fazla işlem | $0.01’den az | Non-EVM |
Avalanche | Solidity | Saniyede yaklaşık 450 işlem | Yaklaşık $0.1 | EVM |
EVM ve Non-EVM Ağları Arasındaki Farklar
BNB Chain ve Avalanche gibi EVM uyumlu ağlar, Solidity dilini kullanır ve sözleşmeleri doğrudan çalıştırabilir. Buna karşılık, Solana veya Aptos farklı bir mimariyle çalışır ve bu durum, farklı ekosistemlerde akıllı sözleşmenin ne olduğuna dair ayrımı kısmen yansıtır.
Gas Ücretleri ve Optimizasyon Yöntemleri
Her işlevin yürütülmesi gas ödemesi gerektirir. Depolanan değişkenlerin sayısını azaltmak ve gereksiz döngüleri kaldırmak verimliliği artırır. Bu uygulamalar, performansı korurken akıllı sözleşmeleri daha maliyet açısından verimli hale getirir.
Gas maliyetlerini en aza indirmek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
- Depolamadaki değişkenlerin en aza indirilmesi
- Uzun diziler yerine Mapping kullanılması
- Gereksiz döngülerin kaldırılması
- Veri sıkıştırma (Variable Packing) yapılması
- Sık yapılan işlemlerin Katman 2 (Layer 2) çözümlerine taşınması
Doğru gas yönetimi, büyük ölçekli akıllı sözleşme projelerinin kârlılığı ve sürdürülebilirliği açısından kilit bir rol oynar.
Bu blokzincirlerin her biri, işlem hızı, gas ücretleri, topluluk desteği, geliştirici araçları ve ölçeklenebilirlik açısından farklı avantajlar ve dezavantajlar sunar.
Akıllı Sözleşmeler İçin Programlama Dilleri
Bir akıllı sözleşmenin maliyeti, verimliliği ve güvenliği, büyük ölçüde hangi programlama diliyle yazıldığına bağlıdır.
Akıllı sözleşme geliştirmede yaygın olarak kullanılan diller şunlardır:
- Solidity: Ethereum tabanlı sözleşmelerde en çok kullanılan dildir
- Vyper: Python’a benzer, güvenlik ve sadelik odaklıdır
- Yul: Ethereum Sanal Makinesi (EVM) için ara dildir
- Rust: Genellikle Solanave EVM dışı zincirlerde kullanılır
- Move: Güvenlik vurgusuyla Aptos ve Sui gibi platformlarda kullanılır
Seçilen dil, sözleşmenin gas tüketimini, çalışma hızını ve güvenlik modelini doğrudan etkiler.
Akıllı Sözleşme Test ve Geliştirme Araçları
Geliştirme için Hardhat, Foundry, OpenZeppelin Wizard ve Remix IDE gibi araçlar kullanılır. Bazı projelerde, belirli zaman aralıklarında otomatik yürütmeyi sağlamak amacıyla takvim tabanlı akıllı sözleşme modelleri de kullanılır.
Not: Takvim tabanlı akıllı sözleşme modelleri kullanılarak performans testi ve otomatik yürütme simülasyonu
En popüler araçlardan bazıları şunlardır:
- Hardhat: test ve otomatik dağıtım için;
- Foundry: hızlı test ve güvenlik analizi için;
- OpenZeppelin Wizard: standart şablonlar oluşturmak için;
- Remix IDE: tarayıcıda doğrudan Solidity kodu test etmek için.
Bu araçların kullanımı hataları azaltır ve geliştirme hızını artırır.
Yaygın ERC Akıllı Sözleşme Standartları ve İşlevsel Farklılıkları
Ethereum uyumlu ağlarda, ERC-20, ERC-721 ve ERC-1155 gibi standartlar, token’lar arasında birlikte çalışabilirliği korumaya yardımcı olur ve bu durum akıllı sözleşmelerin artı ve eksilerine büyük ölçekli bir örnek oluşturur.
Temel Ethereum Akıllı Sözleşme Standartları:
- ERC-20: stablecoin gibi değiştirilebilir token’lar oluşturmak için
- ERC-721: değiştirilemez token’lar (NFT) için
- ERC-1155: birden fazla token türünü aynı anda desteklemek için
- ERC-4626 ve ERC-777: etkileşimleri ve getiri kasalarını geliştirmek için
Web3 ve Yapay Zeka ile Akıllı Sözleşmelerin Geleceği
Gelecekte, akıllı sözleşmeler Web3 ve yapay zekayla birleşerek, performanslarını gerçek zamanlı verilere göre uyarlayacaktır. Bu entegrasyon, akıllı sözleşme avantajlarını genişletecek ve otomatik süreçlerde verimliliği artıracaktır.
AI Trading Connection Expert Advisor
AI Trading Connection Expert Advisor, TradingFinder’ın gelişmiş araçlarından biridir ve ChatGPT ile Claude gibi yapay zeka modellerini kullanarak işlemcilere teknik, temel ve haber bazlı akıllı analizler sunar.
MetaTrader 5 platformundaki WebRequest özelliği aracılığıyla bu API’lere doğrudan bağlanır ve kullanıcıya analitik metin yanıtları sağlar.
AI Trading Connection Expert’in temel amacı, gerçek zamanlı Forex ve kripto piyasa analizlerine hızlı ve güvenilir erişim sağlamaktır.
Bu araç, kilit fiyat seviyelerini, piyasa trendlerini, ekonomik verilere tepkileri ve hatta duygu temelli raporları yapılandırılmış bir şekilde yorumlayabilir. Otomatik işlem botlarından farklı olarak, bu Expert Advisor yalnızca analiz için çalışır ve işlemleri otomatik olarak yürütmez.
Bu aracı etkinleştirmek için kullanıcıların MetaTrader’daki Options menüsünü açıp Expert Advisors bölümüne gitmeleri ve “Allow WebRequest for listed URL” seçeneğini
etkinleştirmeleri gerekir. Ardından, https://api.openai.com ve https://api.anthropic.com gibi resmi API adreslerini ekleyerek platform ile yapay zeka modelleri arasındaki bağlantı kurulur.
Bundan sonra kullanıcılar, Inputs bölümüne kendi OpenAI veya Anthropic API token’larını girip istedikleri modeli (örneğin gpt-4 veya claude-opus) seçebilirler.
Expert grafiğe uygulandıktan ve analitik bir komut girildikten sonra, metin yapay zeka modeline gönderilir ve kesin analitik çıktı Output penceresinde görüntülenir.
Bu yanıtlar piyasa yapısı analizi, arz-talep bölgesi yorumları, genel piyasa duyarlılığı ve analitik öneriler içerebilir.
Bu gelişmiş araç, işlemcilere hem teknik hem de haber bazlı analizleri yapay zeka modellerinden alma imkânı tanır ve işlem ile dijital sözleşme blok zinciri arasındaki bağlantının, doğru ve veri odaklı içgörüler sağlamadaki rolüne bir örnektir.
Sonuç olarak, MetaTrader 5 için AI Trading Connection Expert Advisor, yapay zekayı profesyonel işlemle birleştirir ve daha akıllı, veri odaklı kararlar almak isteyen işlemciler için pratik ve dönüştürücü bir araç sunar.
- AI Trading Connection Expert Advisor’ı MetaTrader 5 için indir
- AI Trading Connection Expert Advisor’ı MetaTrader 4 için indir
Sonuç
Akıllı sözleşmeler, blokzincire kaydedilen kod tanımlı şartlar aracılığıyla anlaşmaların otomatik olarak yürütülmesini sağlar. Bu sözleşmelerin temel avantajları arasında:
- Şeffaflık
- Güvenlik
- Hız
Bu sözleşmeler, If–Then–When gibi mantıksal tetikleyicilere dayanarak, bir anlaşmanın başlatılmasından saklanmasına ve yürütülmesine kadar tüm aşamaları manuel müdahale olmadan yönetir.
DeFi, NFT ve gayrimenkul gibi alanlarda güçlü ve çok yönlü olmalarına rağmen, akıllı sözleşmeler riskler de barındırır. Yeterli bilgiye ve kod denetimine sahip olunmadan kullanıldıklarında, kodlama hataları veya kötü niyetli mantık nedeniyle kullanıcılar zarar görebilir.
