Korku veya açgözlülük, yatırımcılar arasında fiyat trendlerini şekillendiren Temel analiz faktörleridir.
Riskten kaçınma sentimenti, varlık düşüşleri korkusunu ve yatırımcıların altın gibi güvenli liman varlıklarına yönelme eğilimini ifade eder.
Öte yandan, risk alma sentimenti, yatırımcıların fiyat artışları ve kripto paralar ve hisse senetleri gibi riskli varlıkları satın alma fırsatlarına yönelik açgözlülüğünü yansıtır.

Finansal Piyasalarda Sentiment Nedir?
Haberler, veriler ve mevcut risklerden etkilenen piyasa, bazen riskten kaçınma sentimenti veya risk alma sentimenti içine girer.
Risk Alma Sentimenti
Risk alma sentimenti, genellikle ekonomik veriler genişleyici para politikasına işaret ettiğinde ortaya çıkar. Bu duygu, piyasanın daha düşük faiz oranları, artan likidite ve riskli varlıkların fiyatlarında büyüme beklentisi içinde olduğu durumlarda oluşur.
Ancak, risk alma sentimenti sadece ekonomik verilerle sınırlı değildir. Genel olarak, belirsizliği azaltan herhangi bir faktör, piyasadaki risk alma sentimentini artırabilir.
Finansal Piyasalarda Risk Alma Sentimentine Örnek
Örneğin, bir daralma döngüsünün sonunda (enflasyonu kontrol etmek için yüksek faiz oranları), enflasyon verileri beklenenden düşük çıkarsa ve faiz indirimi beklentileri güçlenirse, risk alma sentimenti ortaya çıkabilir.
Risk alma sentimenti sırasında fiyatı artması muhtemel varlıklar:
- Hisse senedi piyasası
- Kripto para piyasası
Riskten Kaçınma Sentimenti
Riskten kaçınma sentimentinde, altın ve tahviller gibi güvenli liman varlıklarına talep artar. Bu sentiment, veriler daraltıcı para politikasına işaret ettiğinde veya piyasada geleceğe dair risk ve belirsizlik hakim olduğunda ortaya çıkar.
Ekonomik verilerin ötesinde, siyasi ve jeopolitik riskler ile geleceğe dair herhangi bir belirsizlik, riskten kaçınma sentimentini körükleyebilir.
Finansal Piyasalarda Riskten Kaçınma Sentimentine Örnek
Örneğin, bir daralma döngüsünün sonunda, Ekonomik Enflasyon verileri beklenenden yüksek çıkarsa, faiz indirimi beklentileri zayıflar. Bu durum, yüksek faiz oranlarının likidite seviyelerini düşük tutmaya devam etmesi nedeniyle riskten kaçınma sentimentine yol açabilir.
Varlıkları Temellerine Göre Kategorilendirme
Piyasa sentimenti belirlendikten sonra, piyasa duygularına göre uygun varlık satın alınmalıdır.
Bazı Forex piyasası para birimleri risk alma veya riskten kaçınma doğasına sahiptir ve piyasa sentimentine göre güçlenir veya zayıflar.
Varlık Temelleri Tablosu:
Varlık | Risk-On | Risk-Off | No Sentiment |
CAD | ✔️ | ✖ | ✖ |
AUD | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
NZD | ✔️ | ✖ | ✖ |
CHF | ✖ | ✔️ | ✖ |
JPY | ✖ | ✔️ | ✖ |
USD | ✖ | ✔️ | ✖ |
EUR | ✖ | ✖ | ✔️ |
GBP | ✖ | ✖ | ✔️ |
Altın | ✖ | ✔️ | ✖ |
Tahviller | ✖ | ✔️ | ✖ |
Hisse Senedi Piyasası | ✔️ | ✖ | ✖ |
Bitcoin | ✔️ | ✖ | ✖ |
Ethereum | ✔️ | ✖ | ✖ |
Piyasa Sentimenti Nasıl Belirlenir?
Piyasa duyarlılığı, varlıkların fiyat dalgalanmalarıyla belirlenir. Örneğin, riskli para birimleri güçlenirken, güvenli liman para birimleri zayıflarsa, piyasa risk alma moduna geçmiş demektir; çünkü riskli varlıklara olan talep artmıştır.
CSM Websitesinde Piyasa Sentimentini Belirleme
CSM web sitesinde para birimlerinin gücünü gözlemlemek, piyasa duyarlılığını belirlemenin yollarından biridir.
Aşağıdaki görsele göre, para birimlerinin gücü, sütunların yüksekliğiyle gösterilmektedir.
Örneğin, Dolar, Japon Yeni ve İsviçre Frangı'nın güçlenmesi, piyasa duyarlılığının daha çok riskten kaçınma (risk-off) yönünde olduğunu göstermektedir.
Riskli doğasına rağmen Kanada Doları'nın güçlenmesi, petrol fiyatlarındaki artış ya da Kanada’ya ait yerel ekonomik haberler gibi başka nedenlerden kaynaklanabilir.

Kripto Para Piyasasında Korku ve Açgözlülük Endeksi
Korku ve Açgözlülük Endeksi, kripto para piyasasında yatırımcı duyarlılığını ölçmek için kullanılan bir göstergedir.
Bu endeks, 0 ile 100 arasında bir değer olarak gösterilir ve bu değerdeki değişimler, piyasa katılımcıları arasında artan korku ya da açgözlülüğün bir işaretidir.
Fiyatların sert şekilde düştüğü dönemlerde, endeks "aşırı korku" bölgesine (25’in altı) girer; bu durum, özel bir alım fırsatına işaret eder.
Tersine, fiyatların hızla yükseldiği dönemlerde endeks "aşırı açgözlülük" bölgesine (75’in üstü) çıkar ve bu da satış veya kâr realizasyonu için bir sinyal olarak değerlendirilir.

Kripto para yatırımcılarının sentimentini kontrol etmek için TradingFinder Kripto Para Korku ve Açgözlülük Endeksi aracını kullanabilirsiniz.
VIX Korku Endeksi
Bu endeks, piyasadaki korku ve belirsizlik seviyesini (Yatırımcıların sentimentini) gösterir. VIX endeksi yükselirse, piyasada korku ve belirsizlik (riskten kaçınma sentimenti) artar.
Tersine, düşüş eğilimi, yatırımcıların volatilite ve belirsizliğin azalmasını beklediğini (risk alma sentimenti) gösterir.
Not: VIX endeksi, ABD hisse senedi piyasasıyla ters ilişkiye sahiptir. VIX yükseldiğinde (piyasada korku), hisse senetleri düşer ve tam tersi.

Endeks numarası, yatırımcıların önümüzdeki 30 gün içinde S&P500'ün volatilitesine dair beklentilerinden türetilir.
Piyasa Belirli Bir Sentimentten Yoksun Olabilir mi?
Bazen piyasa, belirli bir sentimentten yoksun olabilir ve hareketi, halkın duygularının etkisi olmadan doğal bir şekilde ilerler.
Sentiment, piyasada önemli olaylar veya merkez bankası toplantıları, önemli ekonomik raporlar veya belirli haberler gibi ekonomik veriler açıklandığında oluşur.
Sonuç
Yatırımcıların sentimenti, piyasa dalgalanmalarını yönlendiren bir kavramdır.
Bu tür koşullarda, yatırımcılar veri ve haberler aracılığıyla duyguları tahmin ederek, piyasa dalgalanmalarını izleyerek sentimenti belirleyerek ve varlıkların doğasını anlayarak yatırımlarını optimize ederler.
Korku ve Açgözlülük Endeksi, VIX ve para birimi gücü, piyasa sentimentini belirlemeye yardımcı olan araçlardır.