Alım satım platformunda stop loss ve take profit emirlerinin verilmesi, farklı piyasa koşullarında işlemin ne zaman kapatılması gerektiğini belirlemeye yardımcı olur.
Bir işlem kârda olduğunda, take profit (TP) emri, piyasadan avantajlı bir seviyede çıkmak için kullanılır. Tersine, piyasa işleme karşı hareket ettiğinde, stop loss (SL) emri tetiklenir ve daha fazla zararın önüne geçilir.
Zarar Durdur ve Kâr Al seviyelerinin hesaplanması için farklı ticaret stratejilerine bağlı olarak çeşitli yöntemler vardır.
Stop Loss Nedir?
Zarar Durdur, fiyatın ilk analiz yönüne ters hareket etmesi durumunda işlemi kapatan bir risk yönetimi aracıdır. Bu, daha fazla zararın oluşmasını engeller.
Stop Loss Türleri
Ticaret stratejisine göre—teknik, zamana dayalı, temel analiz vb.—stop loss emirleri farklı yöntemlerle belirlenir. Her biri belirli piyasa koşullarına ve fiyat hareketi davranışlarına uygundur.
Takip Eden Stop Loss
Trailing stop (Takip Eden Zarar Durdur) emrinde, fiyat beklenen kârlı yönde hareket ettikçe Zarar Durdur, fiyatla birlikte hareket eder ve kazancı güvence altına alır. Ancak fiyat yön değiştirirse, stop loss sabit kalır ve işlem, önceden tanımlanmış seviyede kapatılır.
Bu tür bir Zarar Durdur, işlemi sürekli izleme gereği olmadan yönetme imkânı sağlar.
Sabit Stop Loss
Bu stratejide, her işlem için sermayenin belirli bir yüzdesi riske edilir. Pozisyona girmeden önce, tanımlı riske göre pozisyon büyüklüğü hesaplanır ve o tutarın kaybedileceği fiyat seviyesi belirlenir. Ardından, sabit stop loss bu seviyeye yerleştirilir.
Bu, hiçbir işlemin önceden belirlenmiş risk limitinden daha fazla zarara neden olmamasını sağlar.
Zamana Dayalı Stop Loss
Bu yöntemde, analiz saatlerine göre en uygun işlem zamanları belirlenir. Bazı işlemler, piyasa yoğun saatlerinden önce kapatılmalıdır; bazıları ise sadece yüksek likiditeli seanslar sırasında geçerlidir.
Zamana dayalı Zarar Durdur, fiyat seviyesinden bağımsız olarak belirli bir saatte veya tarihte işlemi kapatır.
Take Profit Nedir?
Take profit (TP) emri, piyasa beklenen yönde hareket ettiğinde tetiklenir. İşlem otomatik olarak avantajlı bir seviyede kapatılır ve gerçekleşen kâr, işlem hesabına eklenir.
Take Profit Türleri
Analize ve işlem süresine bağlı olarak, Kâr Al mirleri iki kategoriye ayrılır:
- Günlük Geçerli (GFD): Hedef fiyat işlem gününün sonunda ulaşılmazsa, pozisyon otomatik olarak kapatılır.
- İptale Kadar Geçerli (GTC): Emir, hedef fiyata ulaşılana ya da yatırımcı manuel olarak iptal edene kadar aktif kalır.
SL ve TP Kullanmanın Avantajları ve Dezavantajları
Zarar Durdur ve Kâr Al emirleri, etkili risk ve sermaye yönetimi sağlar. Ancak bu emirler, işlemin maksimum potansiyel kazancını sınırlayabilir.
Aşağıdaki tablo, SL ve TP emirlerinin artılarını ve eksilerini özetlemektedir:
Avantajlar | Dezavantajlar |
Risk ve sermaye yönetiminde gelişmiş kontrol | Kazançlı işlemlerde kâr potansiyelini sınırlayabilir |
Uzun vadeli performans takibini kolaylaştırır | Stop hunting'e karşı hassas olabilir |
Büyük kayıplara karşı koruma sağlar | Yüksek oynaklıkta yanlış fiyatlarda tetiklenebilir |
Risk-kazanç oranlarını tanımlar | Fiyat hedefe tam ulaşmasa bile SL tetiklenebilir |
Stop Loss ve Take Profit Nasıl Hesaplanır?
Zarar Durdur ve Kâr Al seviyelerinin hesaplanması, kullanılan ticaret stratejisine ve analiz türüne bağlıdır; bu analiz türü genellikle teknik analiz ya da Temel Analiz olabilir.
Temel Analize Dayalı Hesaplama
Temel analizde, bir varlığın çeşitli faktörleri değerlendirilerek içsel değeri tahmin edilir. Mevcut fiyat bu değerden önemli ölçüde sapmışsa, işlem açılır. SL ve TP seviyeleri de bu adil değer hesaplamasına göre belirlenir.
Teknik Analize Dayalı Hesaplama
Teknik analizde, piyasa likidite davranışı üzerinden incelenir. Destek ve direnç seviyeleri belirlenerek, piyasa yapısına uygun stop loss ve take profit emirleri verilir.
Stop Loss ve Take Profit Belirleme Üzerine Uygulamalı Örnekler
Aşağıdaki örnekte, fiyat bir direnç bölgesine doğru hareket ederken bir yatay aralık oluşturur. Bir mum çubuğu formasyonu, düşüş trendine dönüşü teyit eder.
Bu kurulumda, Zarar Durdur, direnç bölgesinin ve son yükseliş mumunun fitilinin üzerine yerleştirilir. Kâr Al hedefi ise ilk geçerli destek bölgesi içine konur.
SL ve TP'nin Önemi ve Uygulaması
Stop loss ve take profit emirlerinin temel işlevi, risk ve sermaye yönetimi sağlamaktır. SL ve TP seviyeleri belirlenerek, her işlemin risk-kazanç oranı tanımlanır. Bu sayede zaman içinde istikrarlı şekilde büyüyen bir hesap yapısı oluşturulabilir.
Sermaye Yönetimi
Zarar Durdur ve Kâr Al emirleri, her işlemde toplam sermayenin ne kadarının riske atılacağını ve kazançlı işlemde hesaba ne kadar ekleneceğini belirler.
Bu tutarların yönetimi, yatırımcıların uzun vadeli performanslarını etkili biçimde değerlendirmesini sağlar.
Risk Yönetimi
Finansal piyasalar doğası gereği belirsiz olduğundan, her işlemin risk maruziyetini stop loss kullanarak yönetmek gerekir.
Risk kontrolü olmadan, uzun vadeli performans takibi güvenilir olmaz.
Risk-Kazanç Oranının Tanımlanması
Risk-kazanç oranı, aşağıdaki formülle hesaplanır:
Farklı ticaret tarzlarının kazanma oranına göre, 1.1'in altındaki risk-kazanç oranına sahip işlemlerden kaçınılması önerilir.
Set and Forget Ticaret Sistemi
Set and Forget stratejisi, piyasa analizi sonrası işlemin açılıp, piyasadan tamamen uzak durularak takip edilmeden bırakılmasıdır.
Bu sistemde, hem Zarar Durdur hem de Kâr Al emirleri giriş anında tanımlanır. Fiyat SL ya da TP seviyesine ulaşana kadar işlem açık kalır—hangisi önce gelirse.
Pozisyon süresince aktif bir işlem yönetimi yapılmaz, bu da düşük müdahaleli stratejileri tercih eden yatırımcılar için popüler bir yöntemdir.
Stop Loss ve Take Profit’i Diğer Teknik Analiz Araçlarıyla Birleştirmek
Stop loss ve take profit seviyelerinin daha hassas belirlenmesi için yatırımcılar çeşitli teknik indikatörler kullanabilir. Bu araçlar, likidite davranışı ve geçmiş fiyat hareketi ortalamalarına göre SL ve TP seviyelerinin tespitine yardımcı olur.
Hareketli Ortalamaları Kullanarak SL ve TP Belirlemek
Hareketli ortalama çizgisi, fiyatın konumuna bağlı olarak dinamik bir destek veya direnç işlevi görür.
Fiyat hareketli ortalamanın altındaysa, Zarar Durdur genellikle onun üstüne yerleştirilir. Fiyat ortalamanın üstündeyse, SL çizginin altına konur.
ATR İndikatörünü Kullanarak SL ve TP Belirlemek
Average True Range (ATR) indikatörü, piyasanın mevcut volatilitesini ölçer.
ATR yüksek volatilite gösteriyorsa, bu daha uzun fiyat salınımlarına işaret eder. Bu durumda, giriş noktası ile SL/TP arasındaki mesafe, normalden daha geniş tutulmalıdır.
Stop Loss ve Take Profit Belirlemede Yapılan Yaygın Hatalar
Stop loss ve take profit emirlerini doğru şekilde yerleştirmek, belirli ticaret tarzlarında deneyim, piyasa yapısının derinlemesine anlaşılması ve likidite davranışının dikkatli gözlemlenmesini gerektirir.
Doğru analiz yapılmış olsa bile erken SL tetiklemelerine yol açan bazı yaygın hatalar şunlardır:
- Yalnızca tek bir zaman diliminde analiz yapmak
- Likidite yönünü değerlendirmemek
- Duygusal olarak, son teyit olmadan işlem açmak
- SL’yi giriş noktasına çok yakın yerleştirmek
- SL’yi destek/direnç gibi kilit bölgelerin içine konumlandırmak
Sonuç
Zarar Durdur emri, piyasa analize ters yönde hareket ettiğinde zararı sınırlamak için işlemi belirli bir fiyat seviyesinde kapatır.
Kâr Al emri ise, piyasa işleme uygun şekilde ilerlediğinde önceden belirlenmiş seviyede pozisyonu kapatır ve kazancı işlem hesabına yansıtır.
Stop loss ve take profit kullanımı, yatırımcıların ticaret stratejilerinin uzun vadeli performansını değerlendirmelerini sağlar.
Takip eden stop, zamana dayalı stop gibi farklı SL ve TP türleri, risk ve sermaye yönetimi için temel araçlardır. Her işlem için SL ve TP tanımlanarak risk-kazanç oranı hesaplanabilir, bu da daha optimize edilmiş işlem kararlarına olanak tanır.
