Forex Piyasalarında Harold “McKinley Gartley” tarafından tanıtılan Gartley harmonik formasyonu, Fibonacci oranlarını kullanarak fiyat trendlerinde olası dönüş noktalarını belirler.
Bu formasyon, yatırımcılara forex ve diğer finansal piyasalarda en uygun giriş ve çıkış noktalarını gösterir.

Gartley Formasyonu Nedir?
Gartley formasyonu, ABCD formasyonunu X olarak adlandırılan ek bir noktayla birleştirir.
Bu formasyon genellikle bir trend düzeltmesi sırasında oluşur ve yükselen bir trendde “M”, düşen bir trendde ise “W” harfine benzer.
Bu formasyonun yapısı, Fibonacci oranlarına göre hesaplanan dört fiyat hareketinden oluşur:
- AB hareketi, XA hareketinin 61.8% düzeltmesi olmalıdır;
- BC hareketi, AB hareketinin 38.2% veya %88.6 düzeltmesi olabilir;
- Eğer BC, AB’nin 38.2%’si ise, CD hareketi BC’nin 272 katı olmalıdır;
- Eğer BC, AB’nin 88.6%’sı ise, CD hareketi BC’nin 618 katı olur;
- CD hareketi, XA hareketinin 78.6% düzeltmesidir.

Gartley Formasyonu ile Nasıl İşlem Yapılır?
Gartley formasyonu ile işlem yapmak için, formasyonun tamamen oluşmuş olması gerekir.
Daha sonra giriş noktası, zarar durdur ve kâr alma seviyeleri belirlemek için Fibonacci oranları ve diğer teknik analiz araçları kullanılabilir.
Gartley formasyonu kullanımı için önemli noktalar:
- Giriş Noktası: Fiyat D noktasına ulaştığında ve trend dönüşü belirtileri gösterdiğinde işlem açılabilir;
- Zarar Durdur: Alım işlemlerinde genellikle X noktasının biraz altına, satış işlemlerinde ise biraz üstüne konur;
- Kâr Alma: Fibonacci oranlarına göre, ilk hedef fiyat B noktası olabilir, bir sonraki hedef ise C noktasıdır.
Gartley Formasyonu ve Diğer Harmonik Formasyonlar
Gartley formasyonunun popülerliği sonrası, bu yapıya dayalı yeni harmonik formasyonlar geliştirildi. Bunlardan bazıları şunlardır:
Yengeç Formasyonu
Genişletilmiş Fibonacci oranlarını kullanan Yengeç formasyonu, en doğru harmonik formasyonlardan biridir.
Bu formasyon, yüksek doğrulukla fiyat dönüş noktalarını belirleyebilir. 2000 yılında “Scott M. Carney” tarafından tanıtılmıştır.
Yengeç formasyonundaki dönüş noktası, Gartley’ye göre daha uzak konumlanır, bu da risk-ödül oranını artırır. Yengeç formasyonunun özellikleri:
- AB hareketi, XA’nın 38.2% veya 61.8%’i olmalıdır;
- BC hareketi, AB’nin 38.2% veya 88.6%’sı olabilir;
- BC, AB’nin 38.2%’si ise, CD = BC × 2.24;
- BC, AB’nin 88.6%’sı ise, CD = BC × 3.618;
- CD, XA’nın 1.618 katıdır.

Yarasa Formasyonu
Yarasa formasyonu, Gartley’e benzese de farklı Fibonacci oranlarına sahiptir ve daha derin dönüş noktaları sunar.
Bu formasyon, özellikle volatil piyasalarda kullanışlıdır. Scott Carney, 2001 yılında “Yarasa” formasyonunu tanıttı.
Bu formasyondaki dönüş noktası, XA hareketinin %88.6 seviyesinde yer alır. Yarasa formasyonunun özellikleri:
- AB hareketi, XA’nın 38.2% veya 50.0%’ı olmalıdır;
- BC hareketi, AB’nin 38.2% veya 88.6%’sı olabilir;
- BC, AB’nin 38.2%’si ise, CD = BC × 1.618;
- BC, AB’nin 88.6%’sı ise, CD = BC × 2.618;
- CD, XA’nın 88.6%’sıdır.

Kelebek Formasyonu
Kelebek formasyonu, Gartley formasyonuna kıyasla daha derin dönüş noktalarına sahiptir ve giriş/çıkış noktalarını belirlemek için özel Fibonacci oranları kullanır.
“Bryce T. Gilmore” tarafından tanıtılan bu formasyon, piyasa uzamış (aşırı) seviyelere ulaştığında fiyat dönüş noktalarını belirlemek için kullanılır. Kelebek formasyonunun özellikleri:
- AB hareketi, XA’nın 78.6%’sıdır;
- BC hareketi, AB’nin 38.2% veya 88.6%’sı olabilir;
- BC = AB × 38.2% ise, CD = BC × 1.618;
- BC = AB × 88.6% ise, CD = BC × 2.618;
- CD, XA’nın 1.272 veya 1.618 katıdır.

Gartley Formasyonuna Dayalı Harmonik Formasyonların Avantajları ve Dezavantajları
Aşağıdaki tabloda her formasyonun avantaj ve dezavantajları karşılaştırılmıştır:
Formasyon Adı | Dezavantajlar | Avantajlar |
Gartley Formasyonu | Doğru şekilde tanımlamak ve çizmek deneyim gerektirir, bazı volatil piyasalarda daha az etkilidir | Güvenilir ve yaygındır, doğru dönüş noktası belirler, uygun risk-ödül oranına sahiptir |
Yengeç Formasyonu | Daha geniş zarar durdur seviyesi, ani fiyat hareketlerinden dolayı daha yüksek risk | Çok hassas dönüş noktaları sunar, yüksek potansiyelli kâr fırsatları sağlar |
Yarasa Formasyonu | Formasyonu tanımlamak daha karmaşıktır, giriş için ek teyit gerektirir | Yüksek başarı oranı, daha küçük zarar durdur mesafesi, volatil piyasalarda uygundur |
Kelebek Formasyonu | Doğru tespit ve uygulamada karmaşıklık, değişken risk-ödül oranı | Yüksek kâr potansiyeli, güçlü dönüş noktalarının belirlenmesinde etkilidir |
Sonuç
Teknik analizde Gartley formasyonu, forex ve kripto para piyasalarında trend dönüş noktalarını belirlemede en etkili araçlardan biridir.
Bu formasyonu başarıyla uygulamak için Fibonacci oranlarının iyi anlaşılması ve giriş/çıkış noktalarının doğru tespiti gerekir.