اسپرد اوراق تفاوت بازدهی اوراق دو اقتصاد مختلف را نشان می‌دهد و معمولا به دلیل تحرکات معامله‌گران در استراتژی کری ترید، روند قیمتی مشابهی با جفت ارز مربوطه دارد.
اسپرد اوراق می‌تواند یک ابزار پیشرو باشد، اما در شرایط بحرانی با ریسک نکول بدهی (ریسک اعتباری) و کاهش رتبه اعتباری منتشرکننده اوراق کاهش، واگرایی در اسپرد اوراق و جفت ارز، محتمل و منطقی است.
همچنین، سیاست پولی مشابه (در بازه زمانی یکسان) در جفت ارز و دخالت پولی بانک مرکزی، از دیگر عواملی هستند که این همبستگی را کمرنگ می‌کنند.
اوراق بدهی چیست؟
اوراق بدهی یک نوع تامین مالی برای دولت یا بنگاه‌های مالی است که ناشر، مبلغی را بابت هر اوراق از سرمایه‌گذار قرض گرفته و متعهد میشود که در تاریخ سررسید، اصل پول را همراه با سود مشخص به سرمایه‌گذار بازگرداند.
به دلیل تعهد فرد منتشرکننده اوراق به بازپرداخت مبلغ در تاریخ سررسید، اوراق یک سرمایه‌گذاری کم ریسک محسوب می‌شوند.
بازدهی اوراق تحتتاثیر چه عاملی تعیین میشود؟
بازدهی اوراق تحتتاثیر نرخ بهره اسمی تعیین میشود؛ سرمایه‌گذاری در اوراق و سپرده بانکی بازار موازی بوده و باتوجه به این موضوع، ناشر اوراق برای ایجاد مزیت رقابتی باید سود حداقل اندازه نرخ بهره یا بالاتر از آن را ارائه دهد. رابطه بازدهی اوراق و نرخ بهره:
- با افزایش نرخ بهره، بازدهی اوراق افزایش می‌یابد؛
- با کاهش نرخ بهره، بازدهی اوراق کاهش می‌یابد.
نکته: بازدهی اوراق تحتتاثیر انتظارات تغییرات نرخ بهره تغییر کرده و ابزاری کاربردی در پیش‌بینی سیاست پولی و انتظارات بازار است.
اسپرد اوراق در فارکس چیست؟
به اختلاف بازدهی اوراق دو کشور، اسپرد اوراق گفته میشود؛ برای مثال، اگر بازدهی اوراق اروپا و آمریکا به ترتیب 4 و 5 درصد باشد، اسپرد اوراق 1 درصد است.
برای مثال در تصویر زیر، رابطه اسپرد اوراق ده ساله آلمان و آمریکا با جفت ارز EUR/USD مشخص شده است.
برای مقایسه روند اسپرد اوراق با جفت ارز مربوطه، بازدهی اوراق ارز پایه (یورو در این مثال) از بازدهی اوراق ارز مظنه (آمریکا در این مثال) کسر میشود.
نکته: اسپرد اوراق کوتاه‌مدت (مثلا دوساله)، همبستگی بیشتری نسبت به اسپرد اوراق بلندمدت با جفت ارز مربوطه دارد؛ زیرا جفت ارزها بیشتر متاثر از متغیرهای کوتاه‌مدت (مثل نرخ بهره کوتاه‌مدت) نوسان می‌کنند.
اسپرد اوراق با جفت ارز مربوطه چه رابطه‌ای دارد؟
همانطور که در تصویر بالا مشخص است؛ اسپرد اوراق معمولا رابطه مستقیم با جفت ارز دارد.
برای مثال، فرض کنید که بازدهی اوراق اروپا و آمریکا به ترتیب 3% و 4% است؛ با تقویت انتظارات افزایش نرخ بهره فدرال رزرو، بازدهی اوراق آمریکا به 5% افزایش می‌یابد؛ در این حالت، اسپرد اوراق از 1 به 2 درصد افزایش یافته است.
با افزایش اختلاف اسپرد اوراق، ارزی با بازدهی اوراق بالاتر (آمریکا در این مثال)، دربرابر ارز مقابل (یورو) تقویت میشود.
چرا اسپرد اوراق با روند جفت ارز همبستگی دارد؟
این همبستگی به دلیل تفاوت نرخ بهره میان دو اقتصاد و تحرک سرمایه کری تریدرها رخ می‌دهد؛ بدین ترتیب، اقتصادی با نرخ بهره بالاتر، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارد؛
درواقع، کری تریدرها از اقتصادی با نرخ بهره پایین‌تر، وام گرفته و در بازارهایی با سود بالاتر سرمایه‌گذاری می‌کنند.
مثالی از همبستگی اسپرد اوراق با جفت ارز
مطابق با نمودار، در سال 2022 و در پی افزایش نرخ بهره آمریکا، اختلاف بازدهی اوراق ژاپن و آمریکا (رنگ آبی) شدیدا افزایش یافت؛ در روندی مشابه، USD/JPY نیز روند صعودی پر قدرتی را ثبت کرد.
روند اسپرد اوراق و جفت ارز مربوطه در سایت MacroMicro قابل مشاهده است.
نکته: هرچه اختلاف نرخ بهره بیشتر باشد، همبستگی اسپرد اوراق با جفت ارز پررنگ‌تر است؛ زیرا اختلاف بیشتر جذابیت بیشتری برای کری تریدرها دارد.
چه عواملی روی اسپرد اوراق تاثیر دارند؟
کلیه پارامترهای تاثیرگذار بر نرخ بهره اسمی، تعیین‌کننده بازدهی اوراق و به تبع آن، اسپرد اوراق است.
عوامل تاثیرگذار بر اسپرد اوراق:
- شاخص‌های اقتصادی: شاخص‌های اقتصادی مانند بیکاری، تولیدات ناخالص داخلی و تورم اقتصادی تعیین‌کننده سیاست پولی و همچنین بازدهی اوراق هستند؛
- انتظارات نرخ بهره و سیاست پولی: با تغییرات انتظارات نرخ بهره، بازدهی اوراق تغییر می‌کند؛ در این مورد، بازدهی اوراق مانند یک شاخص پیشرو، تغییرات نرخ بهره را زودتر از انتشار نشان می‌دهد؛
- مواضع بانک مرکزی: موضع بانک مرکزی در بیانیه‌ها یا سخنرانی اعضای هیئت مدیره، در شکل‌گیری انتظارات اقتصادی و تقاضای اوراق تاثیرگذار هستند؛
- ریسک اعتباری: با افزایش ریسک یا کاهش رتبه اعتباری، بازدهی اوراق افزایش می‌یابد؛
نکته: ریسک اعتباری به خطر عدم پرداخت بدهی توسط وام‌دهنده در تاریخ سررسید اشاره دارد؛ درصورت نکول بدهی، رتبه اعتباری موسسه مربوطه در رتبه‌بندی اعتباری کاهش می‌یابد؛
- سنتیمنت بازار: در سنتیمنت ریسک گریزی، باتوجه به ماهیت امن اوراق، تقاضا افزایش یافته و بازدهی کاهش می‌یابد.
در چه شرایطی همبستگی اختلاف بازدهی اوراق با جفت ارز مربوطه کمرنگ میشود؟
اسپرد اوراق کوتاه‌مدت معمولا همبستگی قدرتمندی با جفت ارز مربوطه دارد اما الزاما همیشه این رابطه برقرار نیست؛ در شرایط اقتصادی خاص، احتمال واگرایی نیز وجود دارد. شرایط خاص شکل‌گیری واگرایی اسپرد اوراق و جفت ارز:
- ارزهای سنتیمنت محور: در سنتیمنت ریسک‌گریزی، معامله‌گران در دارایی‌های امن مثل دلار یا اوراق دولتی آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ در این شرایط، بازدهی اوراق کاهش یافته و دلار تقویت میشود؛
- سیاست پولی تقریبا مشابه: اگر سیاست پولی دو اقتصاد در یک جهت و تقریبا با سرعت یکسان اجرا شود، اختلاف بازدهی اوراق تغییر قابل توجهی ندارد اما جفت ارز تحتتاثیر سایر عوامل می‌تواند نوسان کند؛
- ریسک اعتباری ناشی از وقوع ریسک خاص: در شرایط افزایش ریسک اعتباری، ناشر اوراق بازدهی را جهت ترغیب تقاضای سرمایه‌گذار افزایش می‌دهد. اما ارز مربوطه به دلیل بحران موجود تضعیف میشود.
اهمیت توجه به اسپرد اوراق در ترید چیست؟
بازدهی اوراق باتوجه به انتظارات بازار تغییر کرده و یک شاخص پیشرو برای پیش‌بینی نرخ بهره است؛ بنابراین، معامله‌گران می‌توانند با رصد اختلاف بازدهی اوراق، تفاوت سیاست پولی دو بانک مرکزی و روند میان‌مدت جفت ارزها را تحلیل کنند.
جمع‌بندی
پیش از تغییرات نرخ بهره، بازدهی اوراق طبق انتظارات از آینده نرخ بهره و سیاست پولی نوسان می‌کند؛ درواقع انتظارات فعالین بازار از نرخ بهره در بازار اوراق بازتاب شده و اسپرد اوراق به عنوان یک شاخص پیشرو، تفاوت سیاست پولی دو اقتصاد را نشان می‌دهد.
مواضع بانک مرکزی و نکات ارائه شده در بیانیه و پروجکشن، [علی‌الخصوص نکات مربوط به نرخ بهره خنثی و چشم‌انداز سیاست پولی]، بر انتظارات نرخ بهره و اسپرد اوراق تاثیر می‌گذارند؛ همچنین، ریسک اعتباری در میزان تقاضا برای اوراق نقش دارد و کاهش رتبه اعتباری، واگرایی اسپرد اوراق با جفت ارز مدنظر را رقم می‌زند.
