استراتژی معاملاتی چیست؟ سطوح ورود و خروج، مدیریت سرمایه و کنترل ضرر

استراتژی معاملاتی مجموعه قوانین دقیق و از پیش‌تعیین‌شده برای ورود، خروج و مدیریت سرمایه در بازارهای مالی است. استراتژی‌ معاملاتی را می‌توان بر اساس تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال، معاملات الگوریتمی و نقدینگی تنظیم کرد.

تعریف استراتژی معاملاتی

استراتژی معاملاتی برنامه‌ای مشخص و ثابت برای کنترل احساسات، سبک معاملاتی، حجم معامله، نقاط ورود و خروج، مدیریت ریسک و سرمایه است؛ با استفاده از این برنامه، می‌توان بهترین تصمیم را شرایط مختلف گرفت.

چرا به استراتژی معاملاتی نیاز داریم؟ کاربردهای استراتژی معاملاتی

در بازارهای مالی، قیمت‌ها تحت تاثیر عرضه و تقاضا، اخبار اقتصادی و تصمیمات سرمایه‌گذاران تغییر می‌کنند. ورود به معاملات بدون مجموعه‌ای از قوانین مشخص، به تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای منجر می‌شود. کاربرد استراتژی معاملاتی:

• مدیریت سرمایه و کنترل ریسک: تعیین میزان سرمایه درگیر در هر معامله و استفاده از حد ضرر به کاهش زیان‌های غیرمنتظره و حفظ سرمایه منجر می‌شود؛
• جلوگیری از تصمیمات تصادفی و احساسی: استراتژی مشخص، از تصمیم‌گیری بر اساس ترس، طمع یا هیجان بازار جلوگیری می‌کند؛
• یکپارچگی و تکرارپذیری در معاملات: اجرای یک روش مشخص در تمام معاملات، امکان بررسی عملکرد و اصلاح استراتژی را فراهم کرده و از نتایج نامنظم جلوگیری می‌کند؛
• امکان آزمایش و بهینه‌سازی قبل از اجرای واقعی: یک استراتژی معاملاتی، پیش از اجرا روی داده‌های تاریخی تست می‌شود تا میزان سوددهی، وین ریت و نقاط ضعف آن مشخص شود.
  

  

اجزای اصلی استراتژی معاملاتی چه مواردی هستند؟

یک استراتژی معاملاتی باید شامل قوانین مشخص و تکرارپذیر باشد که بر اساس آن، نقاط ورود و خروج، میزان ریسک و سرمایه درگیر در هر معامله را تعیین کند.

شرایط ورود به معامله

 برای ورود به معامله، باید سیگنال‌های مشخص و از پیش تعریف‌شده‌ای وجود داشته باشد؛ این سیگنال‌ها امکان تصمیم‌گیری بر اساس الگوهای قیمتی، شکست سطوح کلیدی، داده‌های حجمی یا اندیکاتورها را فراهم می‌کنند.

مثال: در یک استراتژی مبتنی بر سبک ICT، ورود به معامله زمانی انجام می‌‎شود که قیمت به شکاف ارزش منصفانه "FVG" بازگردد. در این روش، معامله‌ای درصورت عدم بازگشت قیمت به این محدوده انجام نمی‌شود.

شرایط خروج از معامله

یک استراتژی باید دقیقا مشخص کند که در چه نقطه‌ای، سود معامله حفظ شده تا در صورت اشتباه بودن تحلیل، معامله با کمترین ضرر بسته ‌شود. دو روش رایج برای خروج از معامله وجود دارد که عبارتند از:

• تعیین حد سود: بستن معامله در یک سطح مشخص ازجمله مقاومت‌های کلیدی یا سوئینگ های (Swing High)؛
• تعیین حد ضرر: خروج از معامله در صورت رسیدن قیمت به زیر سطح حمایتی یا شکست‌های جعلی.

مدیریت سرمایه و حجم معاملات

یک استراتژی معاملاتی باید مشخص کند که در هر معامله، چه درصدی از کل سرمایه درگیر شده و حجم معاملات بر چه اساسی تعیین گردد.

مثال: معامله‌گری با ۱۰,۰۰۰ دلار سرمایه، اگر در هر معامله ۵۰٪ از سرمایه را ریسک کند، تنها با دو معامله ناموفق، کل حساب را از دست خواهد داد. اما اگر طبق یک استراتژی مشخص، حداکثر ۲٪ در هر معامله ریسک کند، حتی پس از چندین ضرر متوالی هم امکان بازیابی سرمایه وجود دارد.

مدیریت ریسک و کنترل ضرر

در هر معامله باید از پیش تعیین شود که چه مقدار سرمایه در معرض ریسک قرار می‌گیرد؛ در صورت غیرمنطقی بودن این ریسک، ورود به معامله غیر مجاز است. ابزار‌های مختلفی برای مدیریت ریسک معامله وجود دارد که برخی از آنها به شرح زیر هستند:

• حدضرر متحرک (Trailing Stop): جابجایی سطح حد ضرر در زمان حرکت قیمت به سمت حد سود؛
• نسبت ریسک به ریوارد (Risk-Riward Ratio): بررسی نسبت سرمایه در معرض ریسک با نسبت به سودی که معامله به همراه دارد؛ به عنوان مثال اگر 1 دلار برای معامله ریسک شود و سود مورد انتظار 2 دلار باشد، نسبت ریسک به ریوارد این معامله 1:2 خواهد بود.

شرایط بازار و تایم فریم مناسب

حرکت قیمت در شرایط مختلف بازار یکسان نیست؛ در یک استراتژی باید تصمیمات معاملاتی موردنیاز هر فاز بازار (رنج، صعودی و نزولی) و تایم فریم مناسب تعیین شوند.

مثالی از انتخاب تایم فریم مناسب

 برای معاملات اسکلپ، حرکات کوچک بازار مورد بررسی قرار می‌گیرند؛ در این استراتژی تصمیمات به سرعت گرفته شده، نسبت ریسک به ریوارد معمولا پایین است و از تایم فریم پایین استفاده می‌شود.

در معاملات سوئینگ، حرکات بزرگ بازار مورد بررسی قرار می‌گیرد و ممکن است معامله هفته‌ها باز باشد؛ در این سبک از تایم فریم بالا و نسبت ریسک به ریوارد بالا استفاده می‌شود.

انواع استراتژی معاملاتی

استراتژی‌های معاملاتی دارای فاکتور های مختلفی هستند که بسته به نحوه تحلیل، نوع بازار و هدف استفاده از یکدیگر متمایز می‌شوند.

استراتژی‌های مبتنی بر تحلیل تکنیکال

در استراتژی‌های مبتنی بر تحلیل تکنیکال، نقاط ورود و خروج با استفاده از داده‌های قیمتی، الگو‌های کندلی، شکست سطوح کلیدی، حجم معاملات و اندیکاتورها تعیین می‌شوند. انواع استراتژی تحلیل تکنیکال:

• پرایس اکشن: بررسی رفتار قیمت و شکل کندل‌ها در سطوح حمایت، مقاومت و شکست‌ها؛
• میانگین متحرک: استفاده از اندیکاتور میانگین متحرک "EMA" در بازه‌های زمانی مختلف برای تشخیص روند؛
• واگرایی: استفاده از اندیکاتور‌های مختلف مانند "RSI و MACD" برای تشخیص نقاط اشباع خرید و فروش؛
• شکست سطوح: بررسی شکست نواحی مهم قیمتی همراه با افزایش حجم معاملات.
  

  

استراتژی های مبتنی بر تحلیل فاندامنتال

در تحلیل فاندامنتال، ارزش ذاتی دارایی‌ها، روند میان‌مدت و بلند‌مدت قیمت با استفاده از پارامتر‌های اقتصادکلان و تحلیل بنیادی مورد بررسی قرار می‌گیرند. انواع استراتژی تحلیل فاندامنتال:

• استراتژی معاملات خبری: پیش‌بینی روند میان‌مدت و بلندمدت دارایی با بررسی گزارش‌های اقتصادی مربوط به اشتغال، تولیدات ناخالص داخلی؛
• استراتژی بررسی نسبت‌های مالی: بررسی سهام بر اساس نسبت P/E، درآمد هر سهم (EPS) و ارزش دفتری (Book Valu)؛
• استراتژی بررسی سیاست‌های پولی: بررسی تاثییر تغییرات نرخ بهره بانک‌های مرکزی؛
• استراتژی جریان سرمایه: بررسی تاثیرات سرمایه‌گذاری خارجی، روند‌های صنعتی و تغییرات عرضه و تقاضا و معامله دارایی‌های مرتبط به این فاکتورها.

استراتژی‌های مبتنی بر معاملات الگوریتمی و کوانت

این سبک از معاملات با استفاده از معادلات ریاضی، داده‌های بزرگ و ماشین لرنینگ انجام شده و در بهینه‌سازی نقاط ورود و خروج معاملات کاربرد دارد. انواع استراتژی‌های مبتنی بر معاملات الگوریتمی:

• معاملات فرکانس بالا (HTF): انجام همزمان چندین هزار معامله در کمترین زمان ممکن برای دریافت سود از اختلافات قیمتی کوچک؛
• معاملات یادگیری ماشینی (Machine Learning Trading): استفاده از هوش مصنوعی و مدل‌های کوانت برای شناسایی الگو‌های تکرارشونده؛
• آربیتراژ: خرید و فروش همزمان یک دارایی در دو بازار مختلف برای دریافت سود از اخلاف قیمت بین دو بازار؛
• معاملات مبتنی بر نوسانات (Volatility Trading): معامله دارایی‌هایی با ریسک بالا در شرایط پرنوسان بازار که سوددهی بیشتری دارند.

استراتژی‌های مبتنی بر نقدینگی و رفتار موسسات مالی (ICT و SMC)

در این روش، فرصت‌های معاملاتی بر اساس جریان نقدینگی، سفارشات موسسات مالی، رفتار بانک‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ شناسایی می‌شوند.

این استراتژی دارای دو سبک اصلی  اسمارت مانی و ICT است که با بررسی جریان نقدینگی، نقاط ورود و خروج معاملات شناسایی می‌شوند.

• سبک معاملاتی پول هوشمند (Smart Money Concept): ورود به معامله در نواحی قرارگیری سفارشات بانک‌ها و موسسات مالی؛
• سبک معاملاتی (ICT): معامله در جهت جریان نقدینگی بازار با شناسایی بلوک‌های سفارش (Order Blocks) و شکست‌های قیمتی.
  

  

مراحل ساخت استراتژی معاملاتی

برای ساخت استراتژی معاملاتی، مراحل زیر را به صورت گام‌به‌گام دنبال کنید:

1. انتخاب بازار و تایم فریم: انتخاب نوع بازار و تایم فریم مورد استفاده برای تحلیل با بررسی مقدار نوسانات، نقدینگی و حجم معاملات؛
2. تعیین سبک تحلیل معاملات: بسته به مهارت معامله‌گر، سبک تحلیل بازار مشخص می‌شود؛
3. تعیین شرایط ورود و خروج: تعیین تمام نشانه‌های لازم برای قرار دادن سفارشات معامله (ورود به معامله، حد ضرر و حد سود)؛
4. مدیریت سرمایه و ریسک: تعیین حجم معامله، ریسک به ریوارد و حداکثر ریسک در بازه‌های زمانی مشخص؛
5. ‌تست و بهینه‌سازی: تست استراتژی در گذشته بازار (Backtesting) و اجرای آن در حساب دمو (Forward Testing) برای برطرف کردن نقاط ضعف استراتژی؛
6. ارزیابی عملکرد استراتژی در حساب واقعی: شروع معامله با استراتژی و ژورنال‌نویسی منظم برای برطرف کردن نقاط ضعف استراتژی.

جمع‌بندی

رعایت قوانین استراتژی معاملاتی بر نحوه معامله و مدیریت آن تاثیر داشته و از تصمیمات لحظه‌ای و تاثیر احساسات بر معاملات جلوگیری می‌کند. در استراتژی شخصی، کلیه حرکات و تصمیمات در ژورنال معاملاتی ثبت می‌شوند تا تمام اشتباهات قابل بررسی و اصلاح باشند.